Author:
Abstract
Cumhuriyet döneminde taşra şehirlerinde gündelik yaşamın ritmini, sosyal ve siyasal gelişmelere karşı tutumlarını ve yöresel kültürel özelliklerini öğrenmeye yönelik olarak son yıllarda birçok çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmalar için Cumhuriyet’in ilk yıllarında taşra merkezlerinde yayınlanmış süreli yayınlar, önemli kaynaklar arasında yer almaktadır. Yerel basının varlığı matbaanın orada hayat bulması ile ilgili olmasından dolayı Anadolu’nun birçok taşra merkezinde matbaanın kuruluş serüveni zahmetli olmuştur. Özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında matbaa ve basın alanında yaşanılan zorlu ekonomik şartlar, mesleki yetersizlikler ve teknolojik imkânsızlıklar bazı taşra merkezlerinde başta gazete olmak üzere süreli yayınların çok geç bir zamanda başlamasına neden olmuştur. Cumhuriyet döneminin sosyal ve ekonomik bakımlarında az gelişmiş bir taşra şehri olan Muş’ta da matbaa ve basın hayatı çok geç sayılabilecek olan 1950’lerde başlamıştır. Bu çalışmada, Cumhuriyet döneminde Muş’ta matbaanın kuruluş serüveni sürecinde meydana gelen gelişmeler üzerinde durulduktan sonra il genelinde yayınlanmış süreli yayınlar ele alınmıştır. Bu bağlamda Muş yerel basının bu ilk devresinde çıkmış olan süreli yayınların genel yayın özellikleri, imtiyaz sahipleri, yazı işleri ve yazar kadroları ile haberi sunmadaki genel yayın tutumları ve diğer basın teknik özellikleri hakkında bilgiler verilmiştir. Muş’un sosyo-ekonomik açıdan az gelişmişliği ve nüfusundaki okuma yazma düşüklüğü, 1950’lerden itibaren yayınlanmaya başlayan gazeteleri tiraj, mali sorunlar ve yeteri ilgiyi bulmama durumlarıyla karşı karşıya bırakmasından dolayı çeşitlilik gösteren bir yerel basın örneğini ortaya çıkaramamıştır.
Keywords
Abstract
In recent years many studies have been carried out to learn about the Republican period provincial cities’ rhythm of daily life, their attitudes towards social and political developments and local cultural characteristics. The periodicals published in provincial centers in the early years of the Republic are the major sources of these studies. Since the presence of local media is related to printing, the adventure of the establishment of printing house in many rural central Anatolia has been troublesome. In particular in the early years of Republic, challenging economic conditions in printing and press, professional incompetence and technological impossibilities caused the periodicals especially newspapers to start being published late. In socially and economically underdeveloped province of Republic's city, Mus, printing and press life began in 1950s. In this study, the developments occurring in the process of the establishment of the printing house in Mus during the Republican era will be discussed and then the periodicals published throughout the province will be reviewed. Certain information will also be given about general release properties of periodicals which emerged in the first term of Mus local press, franchise owners, editorial staff and department with their general attitudes of presenting news and some other technical media features. Due to socio-economic underdevelopment of the city and low literacy in the population of Mus, late start of newspaper publication, financial problems, circulation, and lack of interest by the public, Mus local press could not indicate an example of a wide variety of local media.