Author:
Abstract
Sosyal bir varlık olan insanın dünyaya getirmiş olduğu yavrusuyla yaşam boyu devam edecek olan bir ilişki sürecinin olması kaçınılmazdır. Anne ve çocuk arasında doğal olarak başlayan sosyal ve duygusal ilişkinin baba-çocuk arasında da olması, hatta bu ilişkinin etkileşimsel öğeleri içermesi hem baba hem de bebek için önemli etkileri olmaktadır. Bu durum, bebeğin başta sosyal ve duygusal gelişimi olmak üzere bilişsel, dil ve motor becerilerini olumlu bir şekilde desteklerken, babanın da babalık davranışlarını olumlu hale getirmektedir. Ancak Türkiye’de babaların etkileşimsel davranışlarını ortaya koyan ve değerlendirmede kullanılacak herhangi bir ölçek bulunmamaktadır. Bundan hareketle bu çalışmada amaç, baba ve çocuk etkileşimini, baba-çocuk etkileşimsel davranışlar açısından değerlendirebilmek amacıyla, Tamis-LeMonda, Shannon, Pinter, Acevedo, Baumwell ve Spellmann (2002) tarafından geliştirilen Baba-Çocuk Duygulanım, Yanıt Verme ve Meşguliyet Ölçeği-B-ÇDYMÖ (Caregiver-Child Affect, Responsiveness and Engagement Scale, C-CARES)’nin Türkçe uyarlamasını ve geçerlik-güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmada 85 baba-bebek çifti ile çalışılmıştır. B-ÇDYMÖ ölçeğinin ilk olarak dil eşdeğerliği sağlanmış sonrasında geçerlilik için açımlayıcı/keşfedici faktör analizi ile madde analizleri yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğine, iç tutarlık katsayısı (Cronbach Alpha) ile bakılmıştır. Bulgular, 17 madde olan baba formunun ve 14 maddelik çocuk formunun 2 alt faktörde, 3 maddelik ikili formunun da tek faktörde toplandığını göstermiştir. Baba formunun iç tutarlılık katsayıları.80 ile .93, gözlemciler arası uyum katsayısı.72 ile .95 arasında değişmektedir. Çocuk formunun iç tutarlılık katsayıları.67ile .94, gözlemciler arası uyum katsayıları da .74 ile 1.000 arasında değişmektedir. İkili formun iç tutarlılık katsayısı .84 ve gözlemciler arası uyum katsayısının .72 ile .82 arasında değiştiği saptanmıştır. Sonuç olarak Türkiye’de Baba-Çocuk Duygulanım, Yanıt Verme ve Meşguliyet Ölçeği’nin baba ve çocuk etkileşim davranışlarını değerlendirme kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu görülmüştür.
Keywords
Abstract
It is an inevitable fact that, as a social being, the human is going to have a lifelong relationship with its baby. There are important effects of the social and emotional relationship that occurs naturally between mother and the baby if it occurs between father and the child especially when it develops with transactional elements. While this situation affects the baby's social, emotional, cognitive, language and motor skills development, it also affects the father's paternal attitudes positively. However, there is no scale that will show and evaluate the fathers' transactional attitudes in Turkey. So with the aim of understanding father and child interaction in terms of father-child transactional attitudes, this study makes some analyses on the validity and reliability of Caregiver-Child Affect, Responsiveness and Engagement Scale developed by Tamis-LeMonda, Shannon, Pinter, Acevedo, Baumwell ve Spellmann (2002) and adaptations in Turkish. It is studied with 85 father-baby couples. Firstly, language adaptation (equivalence) of B-ÇDYMÖ scale is prepared and then for the validity, item analyses are made with exploratory factor analyses. Reliability of the scale is analyzed with an internal consistency index (Cronbach Alpha). Results show that form of the father with 17 items and form of the baby with 14 items have grouped below the 2 subfactors while binary form with 3 items has grouped below the one sub-factor. Internal consistency index of the form of the father varies between .80 and .93 and conformity index of observers vary between the values of .72 and .95. Internal consistency index of the child form varies between .67 and .94, conformity index of observers varies between .74 and 1.000. It is concluded that internal consistency index of binary form is .84 and conformity index of observers varies between .72 and .82. Consequently, it is seen that Caregiver-Child Affect, Responsiveness and Engagement Scale is a valuable and reliable scale for the evaluation of father and child interaction attitudes in Turkey.