Author:
Abstract
Osmanlı Devleti’nin 19 yüzyıl sonunda Rumeli’de gül tarımı yapılan arazilerin kaybedilmesinden sonra Anadolu’da gül yetiştiriciliğini yaygınlaştırmak amacıyla bazı özendirme tedbirleri aldığı görülmektedir. Bu tedbirlerden ilki binlerce yağ gülü fidanının üreticilere ücretsiz dağıtılmasıdır. Bulgaristan’ın tüm engelleme çabalarına karşın çeşitli yollarla bu ülkeden getirtilen ya da devlet üretme çiftliklerinde yetiştirilen Kızanlık türü gülfidanları talep edilen mahallere gönderilmiştir. Bunun yanında gül yağı çıkartılmasında faydalanılan imbik ve şişe gibi malzemeler de emanet suretiyle çiftçilerin kullanımına verilmiştir. Ayrıca gülcülüğün gelişme gösterdiği bölgelerde işten anlayan, tecrübeli kimseler halka gülcülük sanatının inceliklerini öğretmek için memur olarak görevlendirilmiştir. Diyarbakır ve Mardin bölgesinde Mustafa Efendi, Aydın, Hüdavendigar ve Konya vilayetlerinde Kızanlıklı Rıfat Efendi başarılı çalışmalar yapmıştır. Öte yandan devlet getirmiş olduğu vergi muafiyetleriyle bu sektörü desteklemiştir. Belirli dönemlerde üreticiler aşar ve iç gümrük vergilerinden muaf tutulmuş, yurtdışından getirtilecek alet ve edevat için gümrük vergisi alınmaması kararlaştırılmıştır. Tüm bu çalışmalar sonunda başta Isparta ve Burdur sancakları olmak üzere Hüdavendigar, Aydın ve Diyarbakır vilayetlerinde gülcülük gelişmiş ve birçok ailenin geçim kaynağı hâline gelmiştir.
Keywords
Abstract
After losing of the lands which rose agriculture was made in the Rumelia at the end of the 19th century, Ottoman Empire had taken some measures for the encouragement of spreading the rose production. The first of these measures is the distribution of thousands of rose saplings to the producers free of charge. Despite all the obstruction efforts of the Bulgaria, rose saplings which were brought from this country by various ways or produced in the government production farms sent to the places which requested. Alongside this, materials like retorts and bottles which were used to extract the rose oil also were given to the use of the farmers with the deposit method. Also expert and experienced people on the rose production have been employed as civil servants to teach the delicacies of the art of the rose production in the areas which rose production has started to develop. Mustafa Efendi in the Diyarbakir and Mardin area, Kizanlikli Rifat Efendi in the Aydin, Hudavendigar and Konya Vilayets have made successful efforts. On the other hand, government supported this sector with the tax exemptions which it provided. In certain periods, producers were exempted from the “aşar” (tithe) and inner customs taxes and it was decided for not charging customs tax for the tools and instruments which will be brought from abroad. As a result of all these efforts, rose production has developed and become the source of living for many families especially in the Isparta and Burdur sanjaks and also in the Hudavendigar, Aydin and Diyarbakir vilayets.