Author:
Abstract
Çağdaş Tatar Edebiyat biliminde toplumsal problemler yansıtılırken, edebi eserde yazar pozisyonu, yazar ile edebi kahraman, lirik kahraman ilişkisi gibi konular güncel meselelerden sayılmaktadır. Özellikle lirik eserlerde yazarın bilincini ve düşüncelerini aktaran lirik kahraman, aynı zamanda yazar tarafından edebi maske olarak da kullanılmaktadır. Mahlas yani takma isimlerden farklı olarak, edebi maske ile yazar arasına belli bir mesafe konulur, takma isimle anılan kahramanlar ise, kendilerinde çoğunlukla yazarın özelliklerini taşımaktadır. Nesir ve dram türlerinde yazarın iletmek istediği fikirler eser kahramanları aracılığıyla yani kahramanın maskesi arkasından dile getirilmektedir. Bazı olaylarda yazar net bir maske takar ve eserin sonuna kadar maskesini çıkarmaz. Bazı olaylarda ise, eserin ana fikrine bağlı olarak, yazar maskesini sık sık değiştirebilir. Bazı maskeli kahramanlar isimsiz yani tipikleştirilmiş, genelleştirilmiş olabilir. Mitolojik, folklorik, dini imajlar da yazarın edebi maskesi olarak kullanılabilmektedir. Başka bir boyuttan bakıldığında, edebi eserde yazarın düşüncelerinden uzaklaşan, metin içindeki olaylarda gerçek yüzünü gizlemek amacıyla maske takan edebi kahramanlar, ayrı bir sistem oluşturmaktadırlar. Yazar, bu tür kahramanların bazılarını kendi fikirlerinden bağımsız hareket ediyormuş gibi gösterse de, yine de onların arkasında yazarın belli bir amacı saklanmaktadır. Çalışmamızda Fevziye Beyremova’nın Maska (Maske) ve Bolın (Çayır) ile Zülfet Hekim’in “Bit” (Yüz) eserleri örneğinde yazar ve maskeli kahraman ilişkisi farklı boyutlardan değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
While contemporary Tatar literature science reflects social problems, author position in literary work, relationship between author and literary hero, lyric hero are considered as current issues. In particular, the lyric hero, who conveys the author's consciousness and thoughts in lyric works, is also used as a literary mask by the author. Unlike pennames (Mahlas), or nicknames, a certain distance is placed between the literary mask and the author, while the heroes who are known by their nicknames carry mostly the characteristics of the author. The ideas that the author wants to convey in prose and drama forms are expressed through the heroes of the works, namely, from behind the mask of the hero. In some cases the author wears a clear mask and does not remove the mask until the end of the work. In some cases, depending on the main idea of the work, the author can often change his/her mask. Some masked heroes may be nameless, namely typified, generalized. Mythological, folkloric, religious images can also be used as author’s literary masks. From a different perspective, the literary heroes, who move away from the author's thoughts in the literary work and wear masks to hide their true faces in the text, form a separate system. Although the author shows some of these heroes as acting independently of their own ideas, a certain purpose of the author is still hiding behind them. In our work, the author and masked hero relationship will be evaluated from different dimensions in the example works of Fevziye Beyremova's Maska (mask) and Bolın (meadow), and Zülfet Hekim’s "Bit" (Face).