Author:
Abstract
Günümüzde Türk devletleri jeopolitik konumu ve sahip oldukları doğal kaynaklar bakımından dünyada önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda ele alınan Türk devletlerinin sağlık sistemlerinin karşılaştırılması ve sağlık harcamalarının incelenmesi de önem taşımaktadır. Sağlık hizmetleri finansmanı ülkelerin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) içerisinde önemli bir paya sahiptir. Sağlık hizmetlerine yapılacak olan harcamanın ne kadar olması gerektiği, diğer harcamalarla nasıl dengeleneceği günümüzde tartışılan bir konudur. Ülkelerin GSYH’den sağlık harcamalarına ayrılan pay ülkenin ekonomisine, yönetim biçimine ve nüfusuna göre değişmektedir. Ayrıca ülkedeki hastanelerde kullanılan yatak sayısı ve kalifiye sağlık personeli sayısı ile sağlık harcamaları arasında doğrusal bir ilişki vardır. Türkiye’de sağlık sigortacılığı konusu araştırmaya konu olan diğer devletlere nispetten daha ileri düzeydedir. Sovyetler Birliği döneminde sağlık harcamaları devlet tarafından yapıldığı için Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra bağımsızlığını elde etmiş devletlerde (Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan) sağlık sigortası uygulaması bulunmamaktadır. Ekonomik durumdan dolayı kalifiye sağlık çalışanları kamu hastanelerinde çalışmak yerine özel sektör hastanelerinde çalışmayı tercih etmektedir. Kamu ve özel sağlık sigortacılığı gelişmediği için bu ülkelerde sağlık harcamalarının büyük bölümünü cepten harcamalar oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Türk devletlerinin sağlık harcamalarının karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Araştırmada 2010 yılı fiyatları ile 2013 ve 2014 yıllarında ülkelerin genel makroekonomik göstergeler dikkate alınarak yorumlamalar yapılmıştır. Çalışma sonucunda; nüfus, GSYH, kişi başına gayrisafi hasıla, toplam sağlık harcamaları ve kişi başına toplam sağlık harcamalarında en yüksek rakamlara sahip olan ülke Türkiye, toplam sağlık harcamasının GSYH içerisindeki payına göre ise Kırgızistan olduğu görülmüştür. Bunlara ek olarak; nüfus ve toplam sağlık harcamalarının GSYH içerisindeki payına göre en düşük olan ülke Türkmenistan, diğer makroekonomik göstergelerde en düşük olan ülke Kırgızistan olmuştur.
Keywords
Abstract
Today, the Turkish states have an important place in the world in terms of their geopolitical position and the natural resources they have. In this context, it is also important to compare the health systems of the Turkish states and examine their health expenditures. Health care financing has a significant share of countries' gross domestic product (GDP). How much to spend on health care and how to balance it with other expenses is a controversial topic today. The share allocated to health expenditures by countries varies depending on the economy of the country, the type of government and population. There is also a linear relationship between the number of beds and the number of qualified health personnel and health spending in the hospitals in the country. The health insurance issue in Turkey is more advanced than the other governments that are subject to research. Since health expenditures were made by the state during the Soviet Union period, there are no health insurance schemes in the states (Azerbaijan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kazakhstan and Kyrgyzstan) that have acquired independence after the collapse of the Soviet Union. Because of the economic situation, health workers prefer to work in private sector hospitals instead of working in public hospitals. Since public and private health insurance is not developed, most of the health expenditures in these countries are out-of-pocket expenditures. The purpose of this study is; The comparison of the health expenditures of the Turkish states. In the survey, 2010 prices and interpretations were made taking into consideration the general macroeconomic indicators of the countries in 2013 and 2014. At the end of the study; Turkey is the country with the highest figures in population, GDP, gross per capita income, total health expenditures and total health expenditures per capita. And Kyrgyzstan has the highest numbers according to the share of total health expenditure in GDP. Additionally; According to the share of population and total health expenditures in GDP, Turkmenistan and Kyrgyzstan are the lowest in other macroeconomic indicators.