Author:
Abstract
27 Mayıs 1960 günü Türk Silahlı Kuvvetleri, 1950’de yapılan genel seçimler sonucu iktidara gelen Demokrat Parti Hükümeti’ni işbaşından uzaklaştırarak ülke yönetimine el koydu. Cumhuriyet tarihinin ilk askeri darbesi olması, darbenin hiyerarşik bir şekilde ve emir-komuta zinciri içerisinde gerçekleşmemesi bu darbenin ayırt edici özelliklerden bir kaçıdır. Kendisinden sonra gelen diğer darbelerden çok farklı başka bir özelliği ise dönemin üniversitelerinde görev yapan akademisyenlerin darbe karşısındaki tutumlarıdır. Yakın dönem Türkiye tarihi söz konusu olduğunda 27 Mayıs 1960 Hükümet Darbesi, üzerinde en çok tartışılan ve yorum yapılan bir konu olarak öne çıkmaktadır. Darbeye ilişkin yapılmış birçok çalışmadan da söz etmek mümkündür. Fakat bu çalışmaların herhangi birinde darbe sonrasında üniversite öğretim üyelerinin darbe karşısındaki tutumlarını, doğrudan onların ifade ettikleri gerekçelerle ortaya koyan bir araştırmaya ise rastlanmamaktadır. Darbenin yapıldığı 27 Mayıs 1960 tarihinde Türkiye’de toplam 7 üniversite bulunmaktadır. Bu üniversitelerde görev yapan ve darbeye ilişkin görüş belirten akademisyenlerin neredeyse tamamı darbe karşısında olumlu tutum takınmışlardır. Bu araştırmada öncelikle DP’nin iktidar olduğu 1950-1960 yıllarında iktidarla üniversiteler arasındaki ilişkiye değinilecek, daha sonra ise darbe sonrası süreçte üniversite öğretim üyelerinin önemli bir bölümünün hangi gerekçelerle askeri darbeye destek verdikleri konusu üzerinde durulacaktır. Çalışmanın temel kaynaklarını, dönemin gazete ve dergileri, anılar ile 27 Mayıs Hükümet Darbesi konusunda yapılan araştırmalar oluşturacaktır.
Keywords
Abstract
On May 27, 1960, the Turkish Armed Forces seized the government by removing the Democratic Party from ruling which came to power as a result of 1950 general elections. The fact that the history of the Republic was the first military coup, and that the coup did not take place in a hierarchical manner and in the chain of command, is one of the distinguishing features of this coup. Another remarkable and different feature of this coup is manner of academicians towards coup who worked at universities in that period. When it comes to Turkey’s recent history, May 27, 1960 coup comes to the forefront as a most debated and commented issue. It is possible to talk about many of the studies on coup. However, in any of these studies, there is no research that reveals the manners of academics towards the coup in the aftermath of the coup, justifying the reasons they express directly. When the coup was made on May 27, 1960, there were totally 7 universities in Turkey. Almost all of the academics, who worked at these universities and gave an opinion related coup, took positive manner towards the coup. In this research, firstly, the relation between government and universities will be mentioned during the period of 1950-1960 when the DP was in power, and then on the reasons for which a significant part of academics supported the military coup in the post-coup period. In this research, firstly, the relation between government and universities will be mentioned during the period of 1950-1960 when the DP was in power, and then on what grounds a significant part of academics supported the coup in the post-coup period will try to reveal. The main sources of the study consist of newspapers and magazines of the period, memory books and the researches which conducted on May 27 coup.