Author:
Abstract
Neşe Erdok, 26 Ağustos 1940’ta İstanbul’da doğdu.1963’te Devlet Güzel Sanatlar Akademisini bitirdikten sonra 1965-1966 yılları arasında İspanya’da, 1967-1972 yılları arasında ise Fransa’da resim çalışmalarını sürdürdü. Yurda döndükten sonra Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Neşet Günal Atölyesinde asistan olarak çalışmaya başladı. Sanatçı, 1960’lardan itibaren figür anlatımına çağdaş bir yorum getiren ressamlar kuşağının bir üyesidir.
Gerçekçi figür anlatımına dayalı resimleriyle tanınan Erdok, eserlerinde günlük yaşamda karşımıza çıkan yaşamın her kesiminden insanları konu olarak almıştır. Bu konular berberde, vapurda, sokakta karşılaştığı insanlardır. Figür anlatımlarında deformasyona önem veren sanatçı genellikle bu deformasyonu yüz el ve ayaklarda kullanmıştır. Sanatçı resimlerinde desene önem vermiş, rengi ikinci planda tutmuştur. Çalışmalarında konunun etkisini arttırmak için büyük boyutta tuvaller kullanmıştır. Figür düzenlemelerinde yalın bir mekân kullanarak nesnel bir bakış açısıyla kişilerin iç dünyalarını ortaya çıkaran bir anlatıma yönelmiştir. Deforme ettiği figürleri kendine özgü bir biçim ve anlatımla resmetmiştir. Sanatçı resimlerinde figürleri tuval boyutunda, sakin bir iç mekân içinde, yaşamda donmuş bir anın aktörleri gibi canlandırmıştır. Figürlerin duruşlarından içinde bulundukları yaşantının izleri kolaylıkla izleyici tarafından gözlemlenebilmektedir. Eserlerindeki, güçlü kompozisyon kurgusu ve sağlam desen aktarımı resimlerinin daha kolay anlaşılmasını sağlamıştır. Sanatçı resimlerinde kendi otoportresini sıkça kullanmıştır. Bu otoportreler de özel hayatından kesitler sunmuştur.
Bu çalışmanın amacı; Neşe Erdok’un resimlerinin biçimsel özelliklerini irdelemek ve sanatçının Türk resim sanatı içinde yeri ve önemini ortaya koymaktır. Araştırmada ‘’1960 Kuşağı ‘’olarak bilinen ve figür yorumunda çağdaş bir anlayış ortaya koyan yeni resim kuşağının içinde yer alan Neşe Erdok’un resimleri yıllara göre işlediği konular çerçevesinde yorumlanmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada, sanatçının resimleri, biçim, konu ve içerik açısından ele alınmıştır. Resimlerin çözümlenmesinde sanat tarihçi Erwin Panofsky’nin ikonoloji yöntemi model olarak alınmıştır.
Keywords
Abstract
Neşe Erdok was born on 26 August 1940 in Istanbul. After completing National Academy of Fine Arts in 1963, Erdok continued her studies in Spain between 1965-1966, and in France between 1967-1972. She started to work as an assistant in the Neşet Günal Workshop of Mimar Sinan University Faculty of Fine Arts upon her return to Turkey. Erdok is a member of the generation of artists who brought a contemporary approach to figurative expression from the 1960s onwards.
Known for her paintings based on realistic figures, Erdok depicted people from all walks of life that include people she came across in a barber shop, on a ferry, or in the street. Deformation, particularly of the face, hands, and feet, plays a prominent role in Erdok’s works. Patterns take precedence over colour in her paintings. Erdok made use of larger canvases in order to highlight the theme. Her use of plain spaces created a style of expression that brought her subjects’ inner worlds to the foreground. She depicted her deformed figures in her unique style and way of expression. The artist revived the figures in a canvas size like the actors of a frozen moment in life in a calm interior. Traces of the figures’ experiences can be easily observed from their postures by audiences.The strong composition and strong pattern transfer in her Works made her paintings easier to understand. The artist used her self-portrait frequently in her paintings where she exhibited some sequences of her private life.
This study aims to examine the stylistic properties of Neşe Erdok’s paintings and emphasize her place and importance in Turkish art of painting. In the research, Nese Erdok’s paintings, which take part in the new art generation known as ‘the 1960s generation’ and put forth a contemporary perceptive on the figure interpretation, has been tried to interpret within the scope of the themes that she has discussed by years. In this research, the artist’s paintings have been approached with regard to form, theme and content. The art historian Erwin Panofsky’s iconology method has been channelled into the paintings’ interpretation.