Abstract

Tasarım sürecinde yaratıcılığın etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Düşüncelerin yaratıcılıkla bütünleşmesiyle birlikte ortaya çıkacak olan tasarım ürününe özgün, farklı, yenilikçi, çağa uygun vb. nitelikler kazandırılmaktadır. Ancak tasarım problemine ilişkin uygun ve geçerli çözümler üretilmesinde yaratıcı düşünme sürecinin iyi yönetilmesi son derece önemlidir. Tasarlanan fikrin ilk aşamasında zihinde kavramlar veya fikirler soyut haldedir. Fikirler şekillenerek belirli aşamalardan geçtikten sonra somut biçime dönüşmektedir. Bununla ilgili yapılan çalışmalardan ilki Wallas tarafından geliştirilen hazırlık-kuluçka-aydınlatma-doğrulama aşamalarından oluşan yaratıcı düşünme sürecidir. Bireylerin zihinlerinde içselleştirdiği duyguları, düşünceleri aktarırken nasıl bir yol izlendiğini ifade eden bu metod, aynı zamanda tasarım ilk aşaması olan tasarım probleminin belirlenmesine ve probleme ilişkin geliştirilen çözümlerin uygun olup olmadığının tespit edilmesine de olanak tanımaktadır.

Tekstil tasarımlarında karmaşık tasarım problemlerine etkili ve uygun tasarım çözümleri geliştirebilmek ve tekstil desen tasarım sürecinde fikir oluşturma ve uygulama aşamalarını takip edebilmek için çalışmada Wallas’ın geliştirdiği 4 aşamalı model kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Wallas’ın yaratıcı düşünme metoduna dayanarak tekstil desen koleksiyonu oluşturmak ve tekstil desen tasarımlarını oluştururken, mental süreçlerin ne olduğunu daha açık bir şekilde ifade etmek ve sürece ilişkin aşamaları analiz etmek bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır.

Araştırmada yöntem olarak deneysel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Tekstil Tasarımı Bölümü 1. Sınıf öğrencileri oluştururken, araştırmanın örneklemi ise Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi 1. sınıf Tekstil Tasarımı Bölümü öğrencilerinden 7 öğrencinin hayallerindeki Ankara’yı betimledikleri “Ankaraland” temasından yola çıkarak tasarladıkları tekstil desen tasarımlarıdır. Çalışmada Wallas’ın yaratıcı düşünme metodunun aşamaları (hazırlık, kuluçka, aydınlanma ve onaylama/doğrulama) izlenmiştir. Araştırma kapsamında farklı hazırbulunuşluk düzeylerine sahip öğrenciler tarafından Wallas’ın yaratıcı düşünme sürecinin uygulanması sonucunda Ankaraland temasına yönelik tasarım fikirleri ortaya konulmuş, temaya uygun tasarım hikayeleri ve eskiz çizimleri yapılmış, özgün ve yaratıcı birbirinden farklı 7 adet desen tasarımı geliştirmiştir.

Abstract

The effect of creativity is an undeniable fact in the design process. The design product that will emerge with the integration of thoughts with creativity becomes equipped with qualifications like being original, different, innovative, suitable for the age, etc. However, excellently managing the creative thinking process is incredibly essential in generating appropriate and valid solutions to the design problem. In the first stage of the designed idea, the concepts or ideas in the mind are abstract. Ideas take shape and take a solid form after going through certain stages. The first of the studies related to this is the creative thinking process is the one which is developed by Wallas consisting of preparation-incubation-illumination-verification stages. This method, which expresses what kind of way individuals follow while transferring their feelings and thought internalized in their minds, at the time same time this allows to identify the design problem, which is the first stage of the design and to determine whether the solutions developed for the problem are suitable.

In the study, the 4-stage model developed by Wallas has been used to establish effective and suitable design solutions for complex design problems in textile designs and to pursue the idea creation and implementation stages in the textile pattern design process. Within the scope of the study, this research aims to create a collection of textile patterns based on Wallas' creative thinking method and to more clearly express what are the mental processes during textile pattern designs and to analyze the stages of the process. The experimental research method was used as a method in the research. While the population is composed of Ankara Haci Bayram Veli University Textile Design Department's freshman student, the sample of the research is the textile pattern designs designed by 7 freshman students from Ankara Hacı Bayram Veli University, Department of Textile Design, based on the “Ankaraland” theme, where they describe the Ankara situated in their dreams. In the study, the stages of Wallas' creative thinking method (preparation, incubation, illumination, and validation/verification) were followed. Within the study's framework, students with differing readiness levels used Wallas' creative thinking model to formulate design ideas for the Ankaraland theme, generate design stories and sketches based on the theme, and have developed seven unique and creative pattern designs.