Author :
Abstract
Ekonomik anlamda serbest piyasa düzenine uyum sağlayan Türkiye, 1950 yılından itibaren gelişmekte olan ülke olarak gelişmiş ülke olma hedefi doğrultusunda hızla liberalleşmiştir. Bununla birlikte dünyada yeni oluşan iki kutuplu bir siyasi yapı içerinde kendine yer bulmaya çalışan Türkiye SSCB ve ABD arasında siyasi çekişmelerin bir oyuncusu olarak hem komünist dünyadan hem de liberal dünyadan çok ciddi anlamda hem baskı hem de çevreleme politikaları neticesinde ulusal bazda salınımlar yaşamıştır Türk-Amerikan ilişkilerinin askeri boyutunda ise Sovyet tehdidinin dengelenmesi anlamında gerek ABD’ye gerekse de NATO’ya üsler tesis eden Ankara, Washington yönetiminden askeri yardımlar da temin etmiştir. İlişkilerdeki bu derinleşme eğilimine rağmen siyasi ilişkiler; haşhaş üretimi, Küba Füze Krizi ve Johnson mektubu gibi hadiseler nedeniyle inişli çıkışlı bir ivmeye sahip olmuştur. ABD’nin Türkiye’yle olan ilişkilerinde de kültür ve eğitim oldukça önemli bir faktördür. Zira ABD Fulbright Burslarından, Ford Vakfı’na ve hatta Türk-Amerikan Dostluk Dernekleri’ne kadar çeşitli araçlar kullanarak hem Türkiye’deki Amerikan imajını olumlu bir zemine oturtmak hem de iki ülke arasındaki kültürel ilişkileri geliştirmek istemiştir. Türkiye, Eisenhower Doktrini çerçevesinde Sovyetler Birliği’nin çevrelenmesi stratejisinde aktif bir rol üstlenmiştir. Buna bağlı olarak ABD, Türkiye’ye çeşitli askeri yardımlarda bulunmuş; Soğuk Savaş şartlarının da etkisiyle Türkiye’de askeri üsler kurmuş ve iki ülke arasında askeri anlaşmalar imzalanmıştır. Bunun yanısıra Ford Vakfı, Rockefeller Vakfı, Eisenhower Programı ve Türk-Amerikan Derneği gibi devlet dışı organizasyonlar da iki ülke arasındaki kültürel ilişkilerin derinleşmesini sağlamıştır.
Keywords
Abstract
Since 1950, Turkey has been developing rapidly in line with the goal of liberalization in the country to become a developed country in order to adapt to the free market economic conditions. However, trying to find a place for itself in a newly formed bipolar political structure in the world, Turkey has passed through both the communist and liberal world as a player in the political conflicts between the USSR and the USA. Both repression and containment policies. Ankara, which established bases for both the USA and NATO in balancing the Soviet threat in the military dimension of Turkish-American relations, also provided military assistance from the Washington administration. Despite this deepening tendency in relations, political relations; Due to events such as the Cuban Missile Crisis and the Johnson letter, poppy production has gained a bumpy momentum. Culture is a very important factor in the USA's relations with Turkey. Due to the Fulbright Scholarship in the USA, the Ford Foundation and even the Turkish-American Friendship Associations wanted to improve cultural relations between the two countries by grounding the positive image of both Turkey and the Americans by using various tools. Turkey played an active role in the strategy surrounding the Soviet Union within the framework of the Eisenhower Doctrine. Accordingly, the United States of America provided various military aid to Turkey; With the effect of the Cold War, military bases were established in Turkey and military agreements were signed between the two countries. In addition, non-state organizations such as the Ford Foundation, the Rockefeller Foundation, the Eisenhower Program and the Turkish-American Association have also helped to deepen cultural relations between the two countries.
