İLKÖĞRETİMDE SOSYAL SORUMLULUK BİLİNCİNİ GELİŞTİREN BİR MODEL ÖNERİSİ: “OKUL SOSYAL HİZMET PROGRAMI”
Author:
Abstract
Bu çalışma, Okul Sosyal Hizmet Programı’nın, öğrencilerin sosyal davranışları üzerindeki etkilerini kazanım boyutunda değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada “Okul Sosyal Hizmeti” uygulamalarının Türkiye’de uygulanmasına yönelik bir model oluşturması amacı ile hazırlanan bir program bulunmaktadır. Çalışmanın evreni Sakarya’da İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü’nün belirlemiş olduğu bir ortaokul; çalışma örneklemi ise 5., 6., 7., sınıf düzeyindeki 125 öğrencidir. Çalışmanın verileri araştırmacının geliştirdiği Sosyal Davranış Gözlem Formu ile toplanmıştır. Okul Sosyal Hizmet Programı uygulanmadan önce, her öğrenci için ayrı doldurulması istenen bir Sosyal Davranış Gözlem Formu öğretmenlere dağıtılmıştır. Araştırmacı tarafından tasarlanan program 6 ay süre ile uygulanarak, programın tamamlanmasından sonra öğretmenlere tekrar Sosyal Davranış Gözlem Formu dağıtılmıştır. Uygulamada, Sosyal Davranış Gözlem Formu ölçümlerinde programın başında ve sonunda anlamlı fark oluştuğu gözlenmiştir. Nicel araştırma yöntemlerinden deneysel model kullanılarak çözümlenen veriler ile öğrencilerde, toplumsal duyarlılık, sosyal sorumluluk ve etkili iletişim kurma becerilerinde artış gözlenmiştir. Program, öğrencilerin iyilik yapmayı içeren sosyal davranışlarında da olumlu tutumlar meydana getirdiklerini ve sosyal sorunlar karşısında farkındalık kazandıklarını göstermiştir. Bu bağlamda Okul Sosyal Hizmet Programının öğrencilerin sosyal sorumluluk bilincini geliştirdiği ve öğrencilerin geleceğe ilişkin planlarını oluşturabilmelerine olumlu katkı getireceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın sonunda, öğrencilerin yaşayarak tecrübe edinmeleri, bireysel farklılıklarının farkında olarak topluma fayda sağlayacakları, akademik başarının yanında öğrencinin sosyal gelişimini hedefleyen problem-ihtiyaç ekseninde öğrencinin iyilik haline odaklanan okul sosyal hizmeti uygulamalarının Türkiye’de başlatılması önerilmiştir.
Keywords
Abstract
This study was conducted to evaluate the effects of the School Social Work Program on students' social behaviors in terms of learning outcomes. In the study, there is a program prepared with the aim of creating a model for the implementation of "School Social Work" practices in Turkey. The universe of the study is a secondary school determined by the District Directorate of National Education in Sakarya; and the study sample is 125 students at the 5th, 6th, 7th grade levels. The data of the study were collected with the Social Behavior Observation Form developed by the researcher. Before the School Social Work Program was implemented, a Social Behavior Observation Form, which was required to be filled in for each student, was distributed to the teachers. The program designed by the researcher was implemented for 6 months, and after the completion of the program, the Social Behavior Observation Form was distributed to the teachers again. In practice, it was observed that there was a significant difference at the beginning and end of the program in Social Behavior Observation Form measurements. With the data analyzed using the experimental model, one of the quantitative research methods, an increase was observed in students' social sensitivity, social responsibility and effective communication skills. The program has shown that students create positive attitudes in their social behaviors including doing good and they gain awareness about social problems. In this context, it is thought that the School Social Work Program improves the social responsibility awareness of the students and will contribute positively to the students' ability to create their plans for the future. At the end of this study, it has been suggested that school social work practices, which focus on the well-being of the student on the axis of problem-needs, aiming at the social development of the student as well as academic success, should be started in Turkey, so that students can gain experience by living, be aware of their individual differences, and benefit the society.