Author:
Abstract
Bu araştırmada lise 10. sınıf öğrencilerinin tarihe yönelik epistemolojik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş olup araştırma durum çalışması (case study) deseni ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim- öğretim yılında Erzurum Türk Telekom Nurettin Topçu Sosyal Bilimler Lisesinin bir 10. sınıf şubesinde okuyan 23 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin tarihe yönelik epistemolojik görüşlerinin belirlenmesi bağlamında ilk olarak tarih kavramını ne şekilde tanımladıklarının belirlenmesi; sonrasında ise öğrencilerin tarihsel bir olguya yönelik yorum farklılıklarının sebeplerine ve tarihsel bilginin değişme durumuna yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda öğrencilerin tarih kavramını ne şekilde tanımladıkları bu amaçla geliştirilen açık uçlu bir anket formu ile belirlenmiştir. Öğrencilerin tarihsel bir olguya yönelik yorum farklılıklarının sebepleri ve tarihsel bilginin değişme durumuna yönelik görüşlerinin belirlenmesi ise “Osmanlı Beyliği’nin Kuruluşunda Gaza Anlayışının Yeri Nedir?” Başlığını taşıyan bir kaynak çalışması aracılığıyla tespit edilmiştir. Belirtilen veri toplama araçlarından elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda öğrencilerin yarısından fazlasının tarihi, geçmiş ile eş değer gördüğü anlaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin tarihsel bir olguya (Osmanlı Beyliği’nin kuruluşunda gaza anlayışının yerine) yönelik yorum farklılıklarının sebebi olarak “tarihçilerin birbirinden farklı bakış açılarına sahip olmaları” görüşünü paylaştıkları anlaşılmıştır. Tarihsel bilginin değişimine yönelik görüşlerinin belirlenmesi noktasında ise öğrencilerin büyük kısmının Osmanlı Beyliği’nin kuruluşuyla ilgili sahip olunan bilgilerin değişebileceğini düşündükleri anlaşılmıştır. Sonuç olarak, öğrencilerin tarih kavramına yönelik algılarının naif (gelişmemiş) bir nitelik taşıdığı; tarihsel bir olguya ilişkin yorum farklılıklarının nedenlerine ve tarihsel bilginin değişme durumuna yönelik görüşlerinin ise naif unsurlar taşımakla birlikte gelişmiş bir epistemolojik anlayışı yansıttığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, it was aimed to determine the epistemological views of high school 10th grade students towards history. Qualitative research approach was adopted in the research and the research was carried out with a case study design. Document analysis was used as a data collection method in the research. The study group of the research consists of 23 students studying in a 10th grade branch of Erzurum Türk Telekom Nurettin Topçu Social Sciences High School in the 2021-2022 academic year. In the research, in the context of determining the epistemological views of the students towards history firstly, determining how they define the concept of history; afterwards, it is aimed to determine the reasons for the differences in interpretation of a historical phenomenon and the views on the change of historical knowledge. In this context, how the students defined the concept of history was determined by an open-ended questionnaire developed for this purpose. The reasons for the differences in interpretation of the students about a historical phenomenon and the determination of their views on the change of historical knowledge were determined through a resource study titled "What is the Place of the Concept of Gaza in the Establishment of the Ottoman Principality?". The data obtained from the specified data collection tools were analyzed with the content analysis method. As a result of the analysis of the data, more than half of the students considered history to be equivalent to the past; it was understood that they explained the main reason for the differences in interpretation on a historical phenomenon (on the establishment of the Ottoman Principality) as "historians have different perspectives". As a result, it has been understood that the students' perceptions of the concept of history have a naive quality, their views on the reasons for the differences in interpretation of a historical phenomenon and the change of historical knowledge are at a developed level, although they have naive elements