Author:
Abstract
Bu araştırmada, çeşitli ekonomik ve sosyo-kültürel nedenlerle yaşam koşullarının değiştiği, doğal ve geleneksel kültür aktarımının azaldığı günümüzde, sözlü kültür ürünü olan ninnilerin müzikal analizinin yapılması amaçlanmaktadır. Betimsel nitelikli olan bu çalışmanın yürütülmesinde, nitel araştırma yöntemlerinden içerik incelemesi tekniği kullanılmıştır. Ninnilerin içerik incelemesi yapılırken kategorisel analiz tekniğine başvurulmuştur. Araştırmanın veri kaynaklarını, Kars ve Ardahan il merkezleri, ilçeleri ve buralara bağlı köylerde söylendiği tespit edilen 24 ninni oluşturmaktadır. İçerik incelemesi tekniği kapsamında, ninnilerin müzikal analizi yapılarak bu bölgenin müzik kültürüne ilişkin öğeler ortaya konmuştur. Ezgisel çözümlemesi yapılarak makamsal nitelikte olduğu belirlenen ninnilerin incelenecek kategorileri belirlenmiştir. Buna göre, ninnilerdeki pes ses, tiz ses, ses alanı, makam dizisi, karar perdesi, güçlü perdesi, yeden perdesi, seyir ve ezgisel genişleme oranları; usul analizinde ise; birim, zaman, düzüm, süre değerleri, metronom ve usul geçkileri ele alınmıştır. Bu kategoriler bağlamında incelenen ninnilerin makam ve usul yönünden kimlik bilgileri oluşturulmuştur. Verilerin analizinde tanımlayıcı ölçütlerden frekans ve yüzde kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, analiz edilen ninnilerin 21’inin kırık hava, 3’ünün uzun hava türünde olduğu tespit edilmiştir. En çok görülen makam dizisinin Uşşak olduğu (%50); usul kullanımı yönünden ise en fazla 4/4’lük usulde (%53,8) ninni söylendiği saptanmıştır. Analiz edilen ninnilerin makamsal ve usul özellikleri bakımından Kars-Ardahan müzik kültürü ile yüksek oranda benzerlik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
In this research, it is aimed to investigate musical analysis of lullabies, which are the product of oral culture, in today’s world, where living conditions change due to various economic and socio-cultural reasons and natural and traditional cultural transfer decreases. Content analysis technique from qualitative research methods was conducted of this descriptive study. Categorical analysis technique was used when examining the content of lullabies. The data sources of the research are 24 lullabies that were found to be sung in Kars and Ardahan province-wide. Within the scope of the content analysis technique, musical analysis of lullabies was carried out and elements related to the music culture of this region were indicated. The categories of lullabies determined to be of a makam’s nature were determined by performing melodic analysis. Accordingly, the low-pitch, high-pitch, sound field, makam scale, decision-pitch, strong-pitch, seventh-pitch, cruising and melodic expansion rates in lullabies; in usul (procedural) analysis; unit, time, level, duration values, metronome and procedural transitions are discussed. In the context of these categories, the identify information of the lullabies examined in terms of makam and usul has been established. Fruquency and percentage of descriptive criteria were used in the analysis of the data. The findings show that 21 of the lullabies were in kırıkhava and 3 of them were uzunhava type among the analysed 24 lullabies. The most common makam scale is Uşşak (50%) regarding to procedural use, this revealed that a lullaby was sung in a maximum of 4/4 usul (53,8%). Overall, the results showed that with careful analysing, the analysed lullabies analyzed were highly similar to Kars-Ardahan music culture with regard to their makam and usul characteristics.