Author :
Abstract
Türkler ve Ermeniler yüzyıllarca birlikte yaşamışlardır. Osmanlı İmparatorluğu hoşgörü ve birlikte yaşama sanatını dünyada en etkili kullanan imparatorluklardan bir tanesidir. Türkler ve Ermeniler Osmanlı Devleti içinde de uzun yıllar birlikte yaşamışlardır. Ermeniler kiliseler kurmuşlar ve çok rahat bir şekilde ibadetlerini yapmışlardır. Okullar açmışlar ve kendi dillerinde eğitim almışlardır. 1878’den sonra bu iki toplum dönemin güçlü devletlerinin kışkırtmalarıyla birbirine düşürülmüş ve kavga ettirilmiştir. Osmanlı devleti her iki toplumun da daha fazla zarar görmemesi için “tehcir” kanunu çıkarmıştır. Bu kanunla Ermeniler sistemli olarak güneye doğru göç ettirilmiştir. Bu iki toplum hâlâ karşı karşıya getirilmeye çalışılmaktadır. Tarihi gerçekleri unutmamak ve tarihi belgelerin ışığında tarihe yaklaşmak tüm ulusların vazifesidir. Bu çalışma bu gerçekleri ortaya koymak ve hatırlatmak amacıyla yapılmıştır
Keywords
Abstract
Turks and Armenians have lived in harmony for ages. Ottoman Empire was one of empires that had used the art of living in harmony and tolerance effectively. Turks and Armenian have lived in Otoman Goverment in harmony for ages. Armenians established churches and practiced their religions freely. Armenians established schools and educated their langueges. After the 1878, the strong governments provoked two societies and made them fight each other Ottoman Empire enacted a low called "Tehcir” for not to be damaged anymore. Armenians moved to somewhere systematically after that law. Two societies still wanted to become face to face. All the nations have the obligation of remembering the past and face towards the future with the enlightment of the historicals facts and realities. This study has been performed in order to clarify and remind the historical realities.
Keywords
- Armenian Activities in the Archive Documents 1914-1918 Volume I (Ed. Ahmet Tetik), Genelkurmay ATASE ve Genelkurmay Denetleme BaĢkanlığı Yayınları, Ankara 2005.
- Osmanlı Belgelerinde Ermeniler(1915-1920), T.C. BaĢbakanlık Devlet ArĢivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı ArĢivi Daire BaĢkanlığı yayın nu:14, Ankara 1995.
- ġĠMġĠR, Bilal, British Documents on Ottoman Armenians Volume IV, TTK, Ankara, 1990.
- T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı yayın nu:50, Ermeniler Tarafından Yapılan Katliam Belgeleri II (1919–1921), Ankara, 2001
- The Turkish Republic Prime Ministry General Directorate of the State Archives- Directorate of Ottoman Archives, Armenians In Ottoman Documents (1915– 1920), Ankara, 1995
- AKTAR, Yücel, Ermeni Mezalimine ve Soykırım İddialarına İlişkin Kavram Karmaşası, Osmanlı‟dan Günümüze Ermeni Sorunu (Edit. Hasan Celal Güzel), Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2001.
- ANADOL, Cemal, Tarih Boyunca Türk-Ermeni Meselesi Ermeni Dosyası, Bilge Karınca, Ġstanbul, 2007.
- ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi ( Cilt 1-2: 1914 1995), Alkım , Ankara, 2005.
- ATAÖV, Türkkaya, The Armenians in the Late Ottoman Period, the Turkish Historical Society for the Council of Culture, Arts And Publications of the Grand National Assembly of Turkey, Ankara, 2001.
- BABACAN, Hasan, I. Dünya Savaşı Sırasında Ermeni Sorunu, Tehcir Meselesi ve Talat Bey, Ermeni Meselesi Üzerine AraĢtırmalar( Edit. Erhan Afyoncu), Tarih ve Tabiat Vakfı Yayınları, Ġstanbul, 2001.
- BAKAR, Bülent vd., Tarihi Gerçekler ve Bilim Işığında Ermeni Sorunu, IQ Kültür Sanat Yayınları, Ġstanbul, 2007.
- BAL, Ġdris, ÇUFALI, Mustafa, Dünden Bugüne Türk-Ermeni İlişkileri, Lalezar Yayınları,.,Ankara, 2006.
- BARDAKÇI, Murat, Talat Paşa‟nın Evrak-ı Metrukesi, Everest Yayınları, Ġstanbul, 2008.
- BĠNARK, İsmet, Asılsız Ermeni İddiaları ve Ermenilerin Türklere Yaptıkları Mezalim, Ankara Ticaret Odası Yayınları, Ankara, 2001.
- BĠNARK, Ġsmet, Ermenilerin Türklere Yaptıkları Mezalim ve Soykırımın Arşiv Belgeleri, TBMM Kültür Sanat ve Yayın Kurulu yayın no:123, Ankara, 2007.
- CENGĠZ, Recep, Hoşgörüden Yol Ayrımına Ermeniler/cilt 4, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri, 2009.
- ÇAYCI, Abdurrahman, Türk-Ermeni İlişkilerinde Gerçekler, Atatürk AraĢtırma Merkezi, Ankara, 2000.
- ÇĠÇEK, Kemal, Ermenilerin Zorunlu Göçü 1915–1917, TTK, Ankara, 2005.
- ÇĠÇEK, Kemal, “Osmanlı Ermenilerinin 1915’teki Tehciri: Bir Değerlendirme”, Akademik BakıĢ cilt:3 sayı:6, 2010.
- ERBENGĠ, Türkan, KUTLUĞ, Emin, Ermenilerin Türklere Yaptıkları Katliamlar ve Tehcir Uygulamaları Belgeseli, KastaĢ, Ġstanbul, 2006.
- EROĞLU, Mecbure, “Armenian Issue According To The Russian Documents In The Archive of The Institue of Turkish Revolution History”, Kök Series of Social And Strategical Researches:8, Ankara, 1999.
- GÜLERMAN, Adnan, “Ermeni Meselesinde Ġdeolojik Yönlendirmeler”-Türk Tarihinde Ermeniler Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü yay, Ġzmir, 1983.
- GÜNAY, Bekir, Ermeni Meselesi ve Tehcir, Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2, Ġzmit, 2006.
- HALAÇOĞLU, Yusuf, Ermeni Tehciri, Babıâli Kültür Yayınları,, Ġstanbul, 2004.
- HALAÇOĞLU, Yusuf, Facts on the Relocation of Armenians, TTK, Ankara, 2008.
- HALAÇOĞLU, Yusuf, Sürgünden Soykırıma Ermeni İddiaları, Babıali Kültür Yayınları,Ġstanbul, 2006.
- ĠLTER, Erdal, Ermeni Meselesinin Perspektifi ve Zeytun İsyanları, Türk Kültürünü AraĢtırma Enstitüsü Yayınları,, Ankara, 1995.
- KARACAKAYA, Recep, Ermeni Meselesi, Gökkubbe Yayınları,, Ġstanbul, 2005.
- KARACAKAYA, Recep, 1908–1923 Türk Kamuoyu ve Ermeni Meselesi, Toplumsal DönüĢüm Yayınları, Ġstanbul, 2005.
- KODAMAN, Bayram, Ermeni Macerası ( Tarihi ve Siyasi Bir Değerlendirme), Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, Isparta, 2001.
- MC CARTHY, Justin, Ermeni Soykırımı İddiaları (Edit. Mustafa Çalık), Cedit NeĢriyat, Ankara, 2006.
- ONUR, Hüdavendigar, Ermeniler, Edille yay, Ġstanbul, 1998.
- ÖZDEMĠR, Hikmet vd., Ermeniler; Sürgün ve Göç, TTK, Ankara, 2004.
- SELVĠ, Haluk, Birinci Dünya Savaşı‟ndan Lozan‟a Ermeni Sorunu, T.C. Sakarya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Sakarya, 2003.
- SEVĠNÇ, Necdet, Arşiv Belgeleriyle Tehcir Ermeni İddiaları ve Gerçekler, Milenyum Yayınları, Ġstanbul, 2004.
- SÜSLÜ, Azmi, Ermeniler, Tehcir ve Sonrası, Berikan Yayınları, Ankara, 2009.
- TAġKIRAN, Cemalettin, Osmanlı‟dan Günümüze Ermeni Sorunu (Edit. Hasan Celal Güzel), Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2001.
- TÜRKÖZÜ, Halil, Kemal, Osmanlı ve Sovyet Belgeleriyle Ermeni Mezalimi, Türk Kültürünü AraĢtırma Enstitüsü, Ankara, 1983.
- URAL, Gültekin, Ermeni Dosyası, Kamer Yayınları, Ġstanbul, 1998.
- YILDIZ, Özgür, Misyonerlik ve Amerikan Board Teşkilatı, IQ Kültür Sanat Yayınları, Ġstanbul, 2009.
