Author :
Abstract
Her toplumun kendine özgü yemek çeşitleri vardır. Bunlar, bir bakıma o milletin millî özelliklerini yansıtır. Türk milleti de Orta Asya’dan beri daha çok et temelli yemeklere önem vermiş ve günümüze kadar getirmiştir. Bunun temel nedeni de “atlı-bozkır medeniyet”in gereği olarak Türklerde hayvancılığın onların yaşamında önemli bir yer edinmiş olmasıdır. Bundan dolayı da eskiden beri etin Türk sofralarında eksik olmadığı ve çok değişik et yemeklerinin yaşatıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, halk kültürünün önemli bir parçası olan “mutfak kültürü”ne yönelik bir araştırma yapılmıştır. Bir başka deyişle halkbilimin araştırma sahasına giren, genel olarak “mutfak kültürü” adıyla anılan ve geçmişten bugüne korunarak gelen geleneksel bir Anadolu yemeği üzerinde durulmuştur. Ancak ilk önce yemeğin yaşatıldığı yer olan Çorum ve onun ilçesi İskilip’in coğrafyası, tarihi, kültürü üzerine genel bilgiler verilmiştir. Bunun nedeni ise yemek kültürünün coğrafyadan, tarihten bağımsız olmadığına işaret etmektir. Bu genel bilgilerden sonra, yazının asıl konusu olan İskilip dolmasından bahsedilmiştir. “İskilip dolması” ismiyle meşhur olan ve sadece İskilip’te bulunan; ama zamanla İskilip civarındaki ilçelere de yayılan bu yemek düğün ve bayram gibi özel günlere özgü bir yemektir. Hatta İskiliplilerin bu geleneksel yemeği göç ettikleri yerlere de beraberinde götürdüğü ifade edilmektedir. Örneğin, Ankara’da yaşayan İskilipliler belli zamanlarda bir araya gelip İskilip dolması günü yapmaktadırlar. Araştırmamızda “İskilip dolması”, yapılmaya başladığı andan sofraya gelene kadarki süreci ele alarak tanıtılmıştır. Amaç, hâlâ yaşayan bu kültürel ve geleneksel yemeği bilimsel olarak incelemek ve onun önemine dikkat çekmektir.
Keywords
Abstract
Every society has its own unique dishes. These dishes, in a way, it reflects the characteristics of the national society. The Turks gave more importance to meat-based dishes. In this study, on “kitchen culture” which is an important part of folk culture has been applied. In other words, by entering the folklore research, commonly known as “kitchen culture” which is known as a traditional Anatolian dishes focused on preserving from past to present. However, the first geography, history, culture of Çorum and İskilip presents an overview on. Because, the food culture from geography and history are not independent. After the expiration of this general outline stuffed of Iskilip mentioned. This dish which the famous with name of “Iskilip stuffed” is a unique dish to special occasions such as weddings and festivals. In fact, Iskilip’s in places where it took him to migrate a traditional dish. For example, İskilip’s which living in Ankara make stuffed Iskilip come together at certain times. In our research, “Iskilip stuffed”, introduced by considering the process be made until the moment arrives to the table. The aim is still living, and the importance of these cultural and traditional food to draw attention to the scientific study.
Keywords
- ARLI Mine, “Türk Mutfağına Genel Bir Bakış”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri, Ankara 1982.
- ARTUN Erman, Adana Halk Kültürü, Ulusoy Matbaacılık Ltd. Şti., Adana 2006.
- BAYSAL Ayşe, “Türk Mutfağının Beslenme ve Sağlık Yönünden Değerlendirilmesi”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Ankara 1987.
- BAYSAL Ayşe, Türk Mutfağından Örnekler, TTK Basımevi, Ankara 1993.
- CEYHAN Abdullah, Emekli Müftü, İskilip Uludere mahallesi, 25.07.2011.
- COŞTU Kamil, Marangoz, İskilip Uludere mahallesi, 25.07.2011.
- COŞTU Yusuf, İskilip Dolması Usta Yamağı, İskilip Uludere mahallesi, 24.07.2011.
- 8 İskilip dolmasının başından sonuna kadar yapılışı 25.07.2011 tarihinde İskilip’in Uludere mahallesinde
- ERTEKİN Ahmet, “Mutfak Geleneğinde İskilip Dolması”, Türk Halk Kültürü Araştırmaları 1990/1 Türk Mutfağı Özel Sayısı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990.
- Komisyon, Çorum İl Yıllığı, Çorum Valiliği Yayınları, y.e.y., Çorum 1973.
- KİRAZ Mustafa, İskilip Dolması Ustası, İskilip Uludere mahallesi, 24.07.2011.
- TAŞLIOVA M. Mete, “Çorum’da Halk Kültürü”, Coğrafyası, Tarihi, Kültürü ve Edebiyatıyla Çorum, Çorum Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü Yayınları, Çorum 2008.
- TOYGAR Kamil, “Değişen Türk Mutfağı”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri, Ankara 1982.
- tr.wikipedia.org/wiki/İskilip_dolması, Erişim Tarihi: 22.02.2012.
- www.iskilipdolmasi.org, Erişim Tarihi: 22.02.2012.
- www.hurriyet.com.tr/seyahat/20532798.asp, Erişim Tarihi: 21.03.2012
- tr.wikipedia.org/wiki/İskilip, Erişim Tarihi: 03.04.2012.
