Author :
Abstract
“Tüketme” teriminin en erken tarihli kullanımlarından biri “tahrip etmek, harcamak, israf etmek, bitirmek” anlamlarını taşımaktadır. Bugün ise tüketmek; “bitirmek” veya “üretken şekilde savurganlık” olarak tanımlanmaktadır. Tüketimin; üretimle yok etme arasında bir terim olduğu düşünülmektedir. Tüketim kavramında; kendini yok etmeye, aşmaya, dönüştürmeye yönelik bir anlam bulunmaktadır. Jean Baudrillard, tüketimi kodlar ve kurallarla düzenlenmiş bir göstergeler sistemi olarak tanımlamaktadır. Tüketim kültürünün yeni özneleri, kendi tüketim tarzlarını, üzerinde düşünmeden benimsemek yerine, bir yaşam projesi haline getirmektedirler. Giysilerini, yaşam pratiklerini, görünüşlerini ve bedenlerini bu yaşam projesi etrafında bir araya getirerek kendi öznelliklerini ve beğenilerini diğerlerine teşhir etmektedirler. Tüketim tarzları kişilerin kimliklerinin birer unsuru haline gelmektedir. Özneler kimliklerini ifade etmek amacıyla metaları kullanmakta ve kişilerin toplum içindeki statüsü tükettikleri ile ölçülür hale gelmektedir. TV dizileri, bireylere tüketilecek sonsuz nesneler yoluyla oluşturulacak yaşam tarzları ile ilgili bilgiler vermektedir. Güzel evler, göz kamaştıran kıyafetler, pahalı arabalar, değerli hediyeler, mücevherler, partiler paranın yapabildiklerine TV dizilerinin dünyasından verilebilecek ilk örnekler arasında yer almaktadır. Dizilerde, zengin biriyle evlenmek mutlu olunacağına işaret etmektedir. Partiler ve evlilik törenleri, büyük ve görkemli olmakta; gece soap operalarında hiçbir program türünde olmadığı kadar çok zengin insana rastlanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, bu diziler zenginlerin hayatını anlatan bir dizi türü gibi görünmektedir. Diziler yoluyla, izleyiciler, abartılı kıyafetleri, evleri, mücevherleri, kısacası zenginliğe dair herşeyi istemeye, bu zengin yaşamı arzulamaya davet edilmektedir. Çalışmada TV dizilerinde yer alan karakterler yoluyla tüketim kültürünün oluşturulması, zenginlik ve lüks yaşam tarzına ilişkin bilgilerin verilmesi, tüketilecek ürünler ve ürünlere atfedilen kodlar yoluyla oluşturulabilecek kimlikler incelenecektir. Seçilen dizilerde üretilen anlam dünyası, yeniden üretilen tüketim ideolojisi ve oluşturulan kadın ve erkek rol modelleri çözümlenecektir.
Keywords
Abstract
The early uses of the concept of “consume” means "to destroy, to spend, to waste, to finish". Today it is described as “to finish” and “the act of extravagance”. Consume can be taken as a term which is located in between the concepts of production and destruction. The concept of consumption has a meaning evolves through the conception such as to transform, to overcome, even the self destruction. Jean Baudrillard describes the consumption as a semiotic system that regulated through codes and rules. The new subjects of consumer culture make their way of consumption a life project, instead of accepting without thinking about it. By the way of bringing together their clothes, lifestyle practices, their appearance and their bodies, around this life project, they exhibited their own subjectivity and appreciation to others. Accordingly styles of consumption become an element of the people’s identity. The subjects use the commodities in order to express their identities and by the way becomes that the status of people in a community can only be measured through their consumption. TV series, also gives information to in
Keywords
- AYDOĞAN, Filiz, Medya ve Serbest Zaman, Om Yay., Ġstanbul, 2000.
- BAUDRILLARD, Jean, Tüketim Toplumu, çev: Hazal Deliceçaylı-Funda Keskin, Ayrıntı Yay., Ġstanbul, 1997.
- BINARK, F. Mutlu, “Ben -bir kadın özne- ve benim sabun köpüklerim yada pembe dizilerim” İlet Yıllık’ 94, Ankara Üniversitesi ĠletiĢim Fakültesi yayınları no:7, yıl 1994-1995, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1997.
- BOCOCK, Robert, Tüketim, çev.:Ġrem Kutluk, Dost Kitabevi, Ankara, 1997.
- BROWN, Marry Ellen, Soap Opera and Women’s talk, The Pleasure of Resistance, Sage Publications, London & New Delhi, 1994.
- CANTOR, G. Muriel/PINGREE, Suzanne, The Soap Opera, Sage Comtext Series, Sage Publications, Beverly Hills,/London, Third Print 1983.
- DEBORD, Guy, Gösteri Toplumu ve Yorumlar, çev.: A. Ekmekçi, O. TaĢkent, Ayrıntı Yay., Ġstanbul, 1996.
- DERY, Charles, “Television Soap Opera: Incast, Bigamy and Fatal Disease”, American Television Genres, Stuart M. Kominsky and Jeffrey H. Makan, USA, 1985.
- FEATHERSTONE, Mike, Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, çev. M. Küçük, Ayrıntı Yayınları, Ġstanbul, 1996.
- FISKE, John, Television Culture, Methuen, London, 1987.
- LUNT, Peter K. / LIVINGSTONE, Sonia M., Mass Consumption and Personal Identity, Open University Pres, Buckingham, Philedelphia, 1992.
- MODLESKI, Tania, “The Search for Tomorrow in Today’s Soap Operas”, Feminist Television Criticism, der: Charlet Brunston, Julie D’Acci, Linn Spigel, Oxford Television Studies, Clanendon Press, Oxford, 1997.
- MUTLU, Erol, Televizyonu Anlamak, Gündoğan Yay., Ankara, 1991.
- ODABAġI, Yavuz, Tüketim Kültürü, Sistem Yay., Ġstanbul, 1999.
- PARSA, Seyide, Televizyon Estetiği, Ege Üniversitesi Yay., Ġzmir, 1994.
- RITZER, George, Toplumun McDonaldlaştırılması, çev.:ġen Süer Kaya, Ayrıntı Yay., Ġstanbul, 1998
