ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLİMSEL TUTUM VE BİLİŞÖTESİ ÖĞRENME STRATEJİLERİNE İLİŞKİN FARKINDALIK DÜZEYLERİNİN ÇOKLU DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının bilimsel tutum ve bilişötesi öğrenme stratejilerine ilişkin farkındalık düzeylerini çoklu değişkenler açısından incelemektir. Araştırma, betimsel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kapsamında yürütülmüştür. Tarama modeli, sosyal bilimlerde en popüler araştırma modellerinden biri olup, geniş bir örnekleme ulaşma yoludur. Araştırmada yer alan gruplar seçkisiz örnekleme yöntemlerinden, basit seçkisiz örnekleme kapsamında seçilmiştir. Basit seçkisiz örnekleme yönteminde evrendeki tüm birimler, örneğe seçilmek için eşit ve bağımsız bir şansa sahiptir. Bununla birlikte seçkisiz örnekleme yöntemleri temsili sağlamada diğer örnekleme yöntemlerinden daha güçlü ve örneklemin evreni temsil etme gücü daha yüksektir. Bu kapsamda, 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ve Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümü 203 öğretmen adayı bu kapsamda çalışma grubuna alınmıştır. Verilerin toplanması üç farklı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öğretmen adaylarının bilimsel tutumlarını belirlemek amacıyla Moore ve Foy (1997) tarafından geliştirilen, Demirbaş ve Yağbasan (2006) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Bilimsel Tutum Ölçeği, ikinci bölümde öğretmen adaylarının bilişötesi öğrenme stratejilerini belirlemek amacıyla Namlu (2004) tarafından geliştirilen Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Ölçme Aracı üçüncü bölümde ise öğretmen adaylarının demografik özelliklerini belirlemek için Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Bilimsel Tutum Ölçeği’nin oldukça güvenilir (?=0.76) olduğu, Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Ölçme Aracı’nın ise yüksek derecede güvenilir (?=0.81) olduğu görülmektedir. Veri toplama araçları ile elde edilen nicel veriler bilgisayar ortamında SPSS 15.00 paket programına aktarılarak çözümlenmiştir. Araştırma alt problemlerle ilgili olarak ölçme araçlarından alınan puanlara ilişkin frekans (f), yüzde (%), aritmetik ortalama (¯X), standart sapma (Sd) hesaplanmış ve ikili değişkenler için t-testi, ikiden fazla değişkenler için Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way Anova) ve ortaya çıkan anlamlı farkın kaynağını tespit etmek için de Tukey testi kullanılmıştır. Gruplar arasındaki farkın anlamlı çıkması durumunda etki büyüklüğü eta-kare (?2) değeri incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre; öğretmen adaylarının genel olarak bilişötesi öğrenme stratejileri ve bilimsel tutumlarına ilişkin farkındalıkları Sık Sık düzeyinde olduğu, ayrıca bilişötesi öğrenme stratej
Keywords
Abstract
The aim of this study is to investigate the awareness level of preservice teachers about scientific attitudes and metacognitive learning strategies from the point of multiple variables. In the study, descriptive survey model was used. Survey model is one of the most popular models in social sciences and a way to reach a wide sample. Groups in this study were selected within the simple random sampling. In the simple random sampling, all units in the population have the same and independent chance to be selected to group. However, simple random sampling methods are more influential than other sample methods about providing sample and the competency of the sample to present population is higher. Within this framework, 203 preservice teachers from Primary Education Department, Social Sciences Department and Science Education Department in Selçuk University in 2010-2011 academic year. Collecting data consists of three chapters. In the first chapter; to determine the scientific attitudes of preservice teachers SAI II, Scientific Attitude Inventory developed by Moore&Foy (1997) and transcribed into Turkish by Demirbaş and Yağbasan (2006), in the second chapter; to determine the metacognitive learning strategies of preservice teachers Metacognitive Learning Strategies Scale developed by Namlu (2004), and in the third chapter to determine the demographic informations of preservice teachers Personal Knowledge Form were used. It is seen that Scientific Attitude Inventory is quite reliable (?=0.76) and Metacognitive Learning Strategies Scale is highly reliable(?=0.81). Quantitive data obtained from data collection tools were analysed by transfering them to SPSS 15.00 package in computer environment. Frequency (f), percentage (%), arithmetic mean (x ¯) and Standard deviation (Sd) regarding the points from measurement tools about research sub-problems were calculated and t-test for binary variables, One Way Anova for variables more than two and Tukey Test to identify the source of the significant difference were used. In case of significant difference between groups, effect size eta-square? (??^2) was examined. According to research findings; metacognitive learning strategies and awareness of preservice teachers about scientific attitudes are “Often” level and there is a significant relationship between their points of metacognitive learning strategies and scientific attitudes.
Keywords
- AKDUR, T. E. (1996). Effect of collaborative computer based concept mapping on students physics achievement, attitude toward physics, attitude toward concept mapping and metacognitive skills at high school level. Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University (METU), The Institute of Sciences, Ankara.
- AKIN, A. (2006). Başarı Amaç Oryantasyonları ile Bilişötesi Farkındalık, Ebeveyn Tutumları ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitimde Psikololik Hizmetler Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
- AKPINAR, B. (2011). Biliş ve Üstbiliş (Metabiliş) Kavramlarının Zihin Felsefesi Açısından Analizi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(4), 353-365.
- ARSEVEN, A. D. (1993). Alan Araştırma Yöntemi. Ankara: Gül Yayınevi.
- BALTAŞ, Z. (2004). E-Öğrenciler Nasıl Öğreniyor Üstbiliş. Kaynak Dergisi, 20, 11-15.
- BAŞARAN, İ. E. (1978). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Bilim Matbaası.
- BAYKARA, K. (2011). Öğretmen Adaylarının Bilişötesi Öğrenme Stratejileri İle Öğretmen Yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 80-92.
- BLAKEY, E., & SPENCE, S. (1990). Developing metacognition. National Association for Gifted Children. URL: http://www.nagc.org/index.aspx?id=205 (19.12.2012 tarihinde temin edilmiştir).
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇOKLUK-BÖKEOĞLU, Ö. ve KÖKLÜ, N. (2009). Sosyal Bilimler için İstatistik. Pegem-A Yayıncılık.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., KILIÇ-ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö. E., KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem-A Yayınları. Ankara.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
- CASE, L. P., HARRİS, K. R., & GRAHAM, S. (1992). Improving the mathematical problem-solving skills of students with learning disabilities: Self-regulated strategy development. The Journal of Special Education, 26, 1-19.
- CAUTİNHO, S. A. (2007). The relationship between goals, metacognition and academic success. Educate, 7(1), 39–47.
- CHENG, V. M. Y. (2004). Developing physics learning activities for fostering student creativity in Hong Kong context. Asia-Pasific Forum on Science Learning and Teaching, 5(2).
- COHEN, J. (1992). Quantitative Methods in Psychology: A Power Primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159.
- COHEN, L., MANİON, L. & MORRİSON, K. (2007). Research Methods in Education (Sixth edition). London and New York: Taylor & Francis Group.
- ÇAKIROĞLU, A. (2007). Üstbilişsel Strateji Kullanımının Okuduğunu Anlama Düzeyi Düşük Öğrencilerde Erişi Artırımına Etkisi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Bölümü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- ÇEPNİ, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (3. baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
- ÇOBAN, H. (2010). Öğretmen Adaylarının Matematiksel Muhakeme Becerileri ile Bilişötesi Öğrenme Stratejilerini Kullanma Düzeyleri Arasındaki İlişki. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Tokat.
- ÇÖĞENLİ, G. A. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Kullandıkları Bilişüstü Öğrenme Stratejileri. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Eskişehir.
- DAVEY, A., & SAVLA, J. (2010). Statistical Power Analysis with Missing Data: A Structural Equation Modeling Approach. Routledge. Taylor & Francis Group: New York London.
- DEMİRBAĞ, M.(2011). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının kullanıldığı fen sınıflarında modsal betimleme eğitiminin öğrencilerin fen başarıları ve yazma becerilerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- DEMİRBAŞ, M. ve YAĞBASAN, R. (2006). Fen Bilgisi Öğretiminde Bilimsel Tutumların İşlevsel Önemi ve Bilimsel Tutum Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanma Çalışması. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi XIX (2), 271-299.
- DEMİR-GÜLŞEN, M. (2000). A model to investigate probability and mathematics achievement in terms of cognitive, metacognitive and affective variables. Unpublished B.S. Thesis, Boğaziçi University, The Institute of Science and Engineering, İstanbul.
- DESOETE, A., & ROEYERS, H. (2002). Off-line metacognition – A domain-specific retardation in young children with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 25, 123-139.
- FİELD, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (and sex and drugs and rock 'n' roll). 3rd Edition, SAGE.Washington DC.
- FLAVELL, J. H. (1979). Metacognitive and Cognitive Monitoring: A New Area of Cognitive Developmental Inquiry. American Psychologyst. 34, 906-911.
- FLAVELL, J. H., FLAVELL, E. R., & GREEN, F. L. (2001). Development of children’s understanding of connections between thinking and feeling. American Psychological Society, 12(5), 430-432.
- FLAVELL, J. H., GREEN, F. L., FLAVELL, E. R., & LIN, N. T. (1999). Development of children’s knowledge about unconsciousness. Child Development, 70(2), 97112.
- FORREST-PRESSLEY, D., & WALLER, T. G. (1984). Cognition, metacognition, and reading. New York: Springer-Verlag.
- GREEN, S., SALKİND, N., & AKEY, T. (2000). Using SPSS for Windows: Analyzing and Understanding Data. New Jersey: Practice Hall.
- GRİSSOM, R. J., & KİM, J. J. (2005). Effect Sizes for Research: A Broad Practical Approach. San Francisco State University, Lawrence Erlbaum Assocıates, Publishers Mahwah, New Jersey London.
- GÜMÜŞ, N. (1997). Öğrenmeyi öğretmenin öğrenci erişisi, kalıcılığı ve akademik benliğine etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- HAMURCU, H. (2002). Fen Bilgisi Öğretiminde Etkili Tutumlar. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 144-152.
- KALAYCI, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- KARASAR, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, Ilkeler, Teknikler. Nobel Yayınevi. Ankara.
- KINGIR, S. (2011). Using the science writing heuristic approach to promote student understanding in chemical changes and mixtures. Middle East Technical University, Department of Secondary Science and Mathematics Education. Unpublished Doctoral Thesis.
- KİNG, M. D. (2003). The Effect of Formative Assesment On Student Self Regulation, Motivational Beliefs, And Achievement in Elementary Science. Un Published Doctoral Dissertation, George Mason University.
- KUHN, D., & DEAN, D. (2004). A bridge between cognitive psychology and educational practice. Theory into Practice, 43, 4.
- KÜÇÜK-ÖZCAN, Z. Ç. (2000). Teaching metacognitive strategies to 6th grade students. Engineering, İstanbul
- LİANG, J. C. (2002). Exploring scientific creativity of eleventh grade students in Taiwan. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, The University of Texas, Austin.
- MANNİNG, B. H. and PAYNE, B. D. (1996). Self-Talk for Teacher and Students: Metacognitive Strategies for Personal and Classroom Use. USA: Allyn & Bacon Pub.
- MARTİNEZ, M. E. (2006). What is metacognition? Phi Delta Kappan, 87(9), 696-699.
- MEVARECH, Z. R. (1999). Effects of metacognitive training embedded in cooperative settings on mathematical problem solving. Journal of Educational Research, 92(4), 195-205.
- MUİJS, D. (2004). Doing Quantitative Research in Education with SPSS. London: Sage.
- MURPHY, K. R., & MYORS, B. (2004). Statistical power analysis: A simple and general model for traditional and modern hypothesis tests. Mahwah, NJ: Erlbaum.
- NAMLU, A. G. (2004). Bilisötesi Öğrenme Stratejileri Ölçme Aracının Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 123-136, ISSN 1303-0876.
- OKCU, V., ve KAHYAOĞLU M. (2007). İlköğretim Öğretmenlerinin Biliş Ötesi Öğrenme Stratejilerin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(6).
- ÖZBAY, M., ve BAHAR, M. A. (2012). Türkçe Öğretmenlerinin Öğretme Stilleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), 1(1), 158-177.
- ÖZSOY, G., ve GÜNİNDİ Y. (2011). Prospective preschool teachers’ metacognitive awareness. Elementary Education Online, 10(2), 430-440.
- ÖZTÜRK, A. (2009). Fizik Problemlerini Çözmede Yüksek ve Düşük Başarılı Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Fizik Problem Çözme Süreçlerinin Bilişsel Farkındalık Açısından İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Adana.
- PAJARES, F., & GRAHAM, L. (1999). Self-efficacy, motivation constructs, and mathematics performance of entering middle school students. Contemporary Educational Psychology, 24, 124-139.
- PEKLAJ, C., & PECJAK, S. (2002). Differences in students' self-regulated learning according to their achievement and sex. Studia Psychologica, 44(1), 29-44.
- STEWART, J., & LANDİNE, J. (1995). Study skills from a metacognitive perspective. Guidance & Counseling, 11(1), 16-20.
- STEWART, P. W., COOPER. S. S., & MOULDİNG, L. R. (2007). Metacognitive development in Professional educators. The Researcher, 21(1), 32-40.
- TANRIÖĞEN, A. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Anı
- TARABAN, R., RYNEARSON, K., & KERR, M. S. (2000). Metacognition and freshman academic performance. Journal of Developmental Education, 24(1), 12-18.
- TAŞDEMİR, M. (2003). Eğitimde Planlama ve Değerlendirme (2.Basım). Ankara: Ocak Yayınevi.
- TAYLOR, S. (1999). Better Learning Through Better Thinking: Developing Students Metacognitive Abilities. Journal of Collage reading and learning, 30(1).
- TOENG, S. K. (2003). The Effects of Metacognitive Training On Matematical Word Problem Solving. Journal of Computer Assisted Learning, 19, 45- 46.
- TURGUT, M. F. (1992). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları. Ankara: Saydam Matbaası.
- TÜYSÜZ, C., KARAKUYU, Y. ve BİLEN, İ. (2008). Öğretmen Adaylarının Üst Biliş Düzeylerinin Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2).
- WANG, M. C., HEARTEL, G. D., & WOLBERG, H. J. (1994). Synthesis of research: what help students learn? Educational Leadership. 51(4), 74-7.
