Author :
Abstract
Günümüzde teknoloji hızla ilerleyip insanoğlunun çoğu sağlık sorununa tedavi yöntemleri getirirken bir yandan da sağlıkla ilgili başka sıkıntılar doğurmaktadır. Böyle bir ortamda ilerde sağlık konularını içeren fen ve teknoloji dersini verecek olan öğretmen adaylarının sağlıklı yaşam davranışlarının tespiti öğrencilerine rol-model oluşturacakları için önemlidir. Buradan hareketle çalışmada fen bilgisi öğretmen adaylarının sağlıklı yaşam davranışlarının ve birinci ve dördüncü sınıf arasında bir fark olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla fen bilgisi öğretmenliği anabilim dalında öğrenim görmekte olan birinci ve dördüncü sınıftan toplam 90 öğrenci çalışmanın örneklem grubu olarak seçilmiştir. Seçilen gruba Hallab (1999) tarafından geliştirilen Sağlıklı Yaşama Yönelik Davranış Testi uygulanmış ve veriler yüzde ve frekans değerleriyle yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda öğrencilerin sağlıklı yaşama yönelik davranışlarından özellikle egzersiz yapma ve beslenme boyutlarında olumsuz alışkanlıklarının olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin dört yıllık lisans eğitimi boyunca sağlıklı yaşam davranışlarında belirgin bir değişikliğin olmadığı da bulunmuştur. Sağlık davranışlarını olumlu yönde etkileyecek değişkenler bu tip çalışmalar ardından sorgulanarak daha geniş ve farklı gruplar üzerinde yapılması önerilmektedir.
Keywords
Abstract
While technological advances are nowadays providing treatment for many of mankind’s health problems, technology is also contributing to other health-related issues. As teachers serve as role models for their students, it is important under these circumstances for teacher candidates who will in the future teach science and technology classes (which also cover health-related topics) to properly identify the behaviours associated with healthy living. Based on this observation, this study aimed to investigate whether there was a difference in the attitudes of first year and fourth year science teacher candidates towards healthy living behaviour. To this end, a total of 90 students between the first and fourth years receiving their education at the Department of Science Teaching were selected as the sample group of the study. The Healthy Living Behaviours Test developed by Hallab (1999) was applied to the selected group, and the data were interpreted according to percentage and frequency values. Based on the study results, unfavourable habits especially with regards to exercise and nutrition were identified in students’ healthy living behaviour. It was also observed that there were no significant changes in the healthy living behaviour of students during their four year undergraduate education. Following this study, variables that might affect health-related behaviours in a positive way should be investigated in studies conducted on larger and different groups.
Keywords
- AKVARDAR, Y., DEMİRAL, Y., ERGÖR, G., & ERGÖR, A. (2004). Substance use among medical student sand physicians in a medical school in Turkey. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 39, 502-506.
- AYAZ, S., TEZCAN, S., & AKINCI, F. (2005). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 27-30.
- AZAK, A. (2006). Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin sigara kullanımını etkileyen faktörler. Toraks Dergisi, 7, 120-124.
- BAYRAK, U., GRAM, E., MENGEŞ, E., OKUMUŞ, Z.G., SAYAR, H.C., SKRİJELJ, E., AÇIKGÖZ, A., ÇEHRELİ, R., & ELLİDOKUZ, H. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıkla ilgili alışkanlıklar ve kanser konusundaki bilgi ve tutumları. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 95-104.
- BOZHÜYÜK, A., ÖZCAN, S., KUNDAK, H., AKPINAR, E., SAATÇİ, E., & BOZDEMİR, N. (2012). Sağlıklı yaşam biçimi ve aile hekimliği. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 6(1), 13-21.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö.E., KARADENİZ, Ş. & DEMİREL, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- CİHANGİROĞLU, Z., & DEVECİ, S.E. (2011). Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 16(2), 78-83.
- EKİZ, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. (2. Baskı).
- ERASLAN, B., & MATYAR, F. (2010). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sık görülen bulaşıcı hastalıklar ile ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi / The Black Sea Journal of Sciences, 1(2), 61-72.
- GEÇGİL, E., & YILDIZ, S. (2006). Adölesanlara yönelik beslenme ve stresle baş etme eğitiminin sağlığı geliştirmeye etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 10(2), 19-28.
- GÜLEÇ, M., YABANCI, N., GÖÇGELDİ, E., & BAKIR, B. (2008). Ankara'da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Gülhane Tıp Dergisi, 50, 102-109.
- HALLAB, Z.A.A. (1999). An exploratory study of the relationship between healthy-living and travel behavior. Unpublished dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State University, Virginia. http://www.iku.edu.tr/TR/iku_gunce/GunceC3S2veS3FenMuh/Gunce/GunceC 4S3Ekim06FenMuh/47.pdf. Web adresinden 19 Haziran 2012 tarihinde edinilmiştir.
- İLHAN, N., BATMAZ, M., & AKHAN, L.U. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(3), 34-44.
- İNEL, D., GÜNAY, Y., & EVREKLİ, E. (2010). Öğretmen adaylarinin beslenmenin ve teknolojinin insan sağliği üzerindeki etkilerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November, 2010 Antalya-Turkey. http://bayar.academia.edu/ErtugEvrekli/Papers/360411/Ogretmen_adaylarinin _beslenmenin_ve_teknolojinin_insan_sagligi_uzerindeki_etkilerine_iliskin_go ruslerinin_incelenmesi. Web adresinden 20 Haziran 2012 tarihinde
- KARADENİZ, G., UÇUM, E.Y., DEDELİ, Ö., & KARAAĞAÇ, Ö. (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7, 497-502.
- KARAKAYA, İ. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ed. Abdurrahman Tanrıöğen, Ankara: Anı Yayıncılık.
- KESGİN C., & TOPUZOĞLU, A. (2006). Sağlığın tanımı, başa çıkma. Journal of Istanbul Kültür University, 3, 47-49.
- MAZICIOĞLU, M.M., & ÖZTÜRK, A. (2003). Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi, 25, 172178.
- OWENS, L. (2006). The relationship of health locus of control, self-efficacy, health literacy and health promoting behaviours in older adults. A dissertation presented for the doctor of philosophy decree The University of Memphis. http://search.proquest.com/docview/304910768 Web adresinden 20 Haziran 2012’de edinilmiştir.
- OYUR ÇELİK, G., MALAK, A.T., BEKTAŞ, M., YILMAZ, D., SAMİ YÜMER, A., ÖZTÜRK, Z., & DEMİR, E. (2009). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Anatol J Clin Investig, 3(3), 164-169.
- ÖZBAŞARAN, F., ÇETİNKAYA, A.Ç., & GÜNGÖR, N. (2004). Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu öğrencilerinin sağlık davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 3, 43-55.
- ÖZMEN, D., ÇETİNKAYA, A.Ç., ERGİN, D., ŞEN, N., & ERBAY, P.D. (2007). Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6, 98-105.
- PASİNLİOĞLU, T., & GÖZÜM, S. (1998). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2), 60-68.
- SÖNMEZ, V., & ALACAPINAR, F.G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- ŞENOL, Y., DÖNMEZ, L., TÜRKAY, M., & AKTEKİN, M. (2006). The incidence of smoking and risk factors for smoking initiation in medical faculty students: cohortstudy. BMCPublicHealth, 6.
- TOKUÇ, B., & BERBEROĞLU, U. (2007). Edirne merkez ilçe ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerde sağlığı geliştirici davranışlar. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6), 421-426.
- TUĞUT, N., & BEKAR, M. (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlığı algılama durumlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11, 17-26.
- TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, TÜRKİYE İSTATİSTİK YILLIĞI.(2011). www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=1 Web adresinden 25 Haziran
- ULUPINAR ALICI, S., & SARIKAYA, Ö. (2009). Sağlık davranışlarının geliştirilmesinde yaşantılarayarak öğrenme uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(3), 95-101.
- ÜNALAN, D., ÖZTOP, D.B., ELMALI, F., ÖZTÜRK, A., KONAK, D., PIRLAK, B., & GÜNEŞ, D. (2009). Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16, 75-81.
- ÜNALAN, D., ŞENOL, V., ÖZTÜRK, A., & ERKORKMAZ, Ü. (2007). Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 101-109.
- VATAN, İ., OCAKOĞLU, H., & İRGİL, E. (2009). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sigara içme durumunun değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8, 43-48.
- YETKİN, A., & UZUN, Ö. (2000). Eğitimi sağlıkla ilgili olan ve olmayan yüksekokul öğrencilerinin sağlık davranışlarının karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi HYO Dergisi, 3(2), 1-10.
