GİRİŞİMCİ KADIN YÖNETİCİLERİN STRES ALTINDA KENDİNİ DENETLEME BECERİLERİ:BU KONUDA DÜZENLENEN BİR ANKET ÇALIŞMASININ SONUÇLARI
Author :
Abstract
Bu çalışmada girişimci kadın yöneticilerde meydana gelebilecek stres faktörleri ve geliştirdikleri mücadele yöntemlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaca varmak için gereksinim duyulan veriler Kütahya’da bulunan girişimci kadın yöneticilerden elde olunmuştur. Bu kapsam içerisinde ulaşılabilen girişimci kadın yöneticiler ile yapılan ön görüşmeler sırasında kendilerini strese sokan ve bunlar ile mücadele yolları betimlenmeye çalışılmıştır. Elde olunan veriler göre stres nedenleri ve mücadele yöntemleri birer anket formu haline getirilmiş ve çalışmanın uygulanma sırasında kendileri için önemli olabilecek 10 tanesini işaretlemeleri istenmiştir. Elde olunan verilere göre strese sokan faktörlerin başında iş yoğunluğu, sosyal yaşamda farklı gruplara katılmak ise stres ile mücadele de ilk sırayı aldığı görülmüştür. Uygulanan Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği ile de deneklerin stresli olaylar karşısında daha az etkilendikleri ve sorunlarla karşılaşma oranının azaldığı görülmüştür. Ayrıca strese sokan ve mücadele yöntemleri arasında ilişki hipotez testleri ile belirlenmeye çalışılmıştır. Öte yandan yazın bilime katkı sağlanılması düşüncesi ve ortak bir görüş oluşturmak amacıyla girişimci ve girişimci yönetici kavramlarının yeniden tanımlanması da yapılmıştır. Kanımızca, her iki kavramı şu şekilde tanımlanmasının yerinde olacağı düşünülmektedir. Girişimci, bir ekonomik birimin tüm eylemlerinin sürdürülmesinde rol oynayan, risk ortamlarında bağımsızca karar alabilen, elde edilen kazancın kullanımında söz sahibi olan kişidir. Diğer taraftan girişimci yöneticiyi ise eylemlerini sürdürdüğü ekonomik birimi ilgilendiren tüm konularda risk alarak yönetim eylemlerini kendisi yerine getiren; bunun için planlama, örgütleme, yöneltme, uyumlaştırma ve denetleme işlevlerini uygulayan kişi olarak tanımlamak olanaklı olacaktır.
Keywords
Abstract
The main goal of this survey is to assess the possible stress factors of entrepreneur woman-managers and their struggling methods developed. On the way to reach this goal, the required data have been gathered from the entrepreneur woman-managers carrying on business in Kütahya. During the pre-interviewa with the accessible entrepeneur woman- managers in this scope, these managers have tried to describe the stress factors and the ways to struggle. According to the data supplied, the reasons of stress and struggling methods have been worked up into a form of survey. The entrepreneur woman-managers have been asked to mark the most important 10 factors during the practice. According to the data, it has been understood that the first of the stress factors is workload; and the first of the methods of struggling is to join different groups in social life. And by the applied Rosenbaum’s Learned Resourcefulness Scale, it has been seen that the subjects are exposed to the effects of stressful incidents less and the rate of confronting problems decreases. Moreover, the correlation between stress factors and struggling methods has been tried to be determined by hypothesis testing. Furthermore, to contribute to poestics and build up a common ground, the terms entrepreneur and entrepreneur manager have been defined. In this context, an entrepreneur is a person who participates in maintaining the whole practices of an economic unit, determines a course of action autonomously in risky business venture and manages the use of income acquired. It is possible to define entrepreneur manager as the one who carries out the management practices by oneself venturing all issues related to the economic unit maintained; hence accordingly planning, organizing, orientation, coordination and implements control functions.
Keywords
- AKDAĞ, Füsun, YÜKSEL, Müberra, “İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından İşkoliklik ve Algılanan Stres İlişkisinde Kontrol Odağının Rolü”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, S.:1, C.:2, 2010, s.47-55.
- AKGEMCİ,Tahir, “Örgütlerde Stres ve Yönetimi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.:1-2, C.:15, 2001, s. 301-309.
- AKSOY, Ali, KUTLUCA, Fahrettin, “Çalışma Hayatında Stres Kaynakları, Stres Belirtileri ve Stres Sonuçlarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S.:49, 2005, s.457-486.
- AKTAŞ, Aliye A., ““Bir Kamu Kuruluşunun Üst Düzey Yöneticilerinin İş Stresi ve Kişilik Özellikleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.:56, C.:4, 2001, s.26
- ARSLAN, Hediye, ŞENER, Dilek K., “Hemşirelikte Yeni ve Önemli Bir Kavram: Girişimcilik”, İstanbul Üniversitesi F.N. Hemşerilik Dergisi, S.:2, C.:20, 2012, s.140-145.
- ARSLAN, Kahraman, “Üniversiteli Gençlerde Mesleki Tercihler ve Girişimcilik Eğilimleri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, S.:6, 2002, s.1-11.
- AYKAN, Ebru; “Kayseri’de Faaliyet Gösteren Girişimcilerin Liderlik Özellikleri”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; S.: 17, Y.: 2004-2, s.213-224.
- AYTAÇ, Ömer, İLHAN, Süleyman, “Girişimcilik ve Girişimci Kültür: Sosyolojik Bir Perspektif”, S.:18, 2007, s.101-120.
- AYTAÇ, Serpil, “Çalışanların İşlerine İlişkin Duygularının Stres Tepkileri Üzerindeki Etkisi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, S.:55, C.:1, 2011, s.833-851.
- BAŞER, Hakan, BÜBER, Recep, “İş Kurma Amacı Olan Adayların Girişimcilik Özelliklerinin Ölçülmesi: Aydın İli’nde Bir Uygulama”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, C.: 4, No.: 1, 2012, s.135-143.
- BAYRAK, Çoşkun, TERZİ, Çetin, “Okul Yöneticilerinin Girişimcilik Özelliklerinin Okullara Yansımaları”, 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya, 6-9 Temmuz, 2004.
- BİLGE, Hürriyet, BAL, Vedat, “Girişimcilik Eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.:16, C.:2, 2012, s.131-148.
- BOZKURT, Özlem Ç., Dünyada ve Türkiye’de Girişimcilik Eğitimi: Başarılı Girişimciler ve Öğretim Üyelerinden Öneriler, Detay Yayıncılık, Ankara, Ekim, 2011.
- CAM, Erdem, “Çalışma Yaşamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın Çalışanlar”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, No.:1, 2004, s.1-10.
- CAN, Yeşim, KARATAŞ, Aslı, “Yerel Ekonomilerde Kalkınmanın İtici Gücü Olarak Kadın Girişimcilerin Rolü ve Mikro Finansman: Muğla İli Örneği”, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, Mayıs, 2007, s.251-261.
- CANSIZ, Emine, Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Özelliklerinin Belirlenmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2007.
- CEYLAN, Adnan, ULUTÜRK, Yıldırım Hüseyin, “Rol Belirsizliği, Rol Çatışması, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, S.:7, C.:1, 2006, s.48-58.
- ÇAKICI, Ayşehan, “Mersin’deki Kadın Girişimcilerin İş Yaşamını Etkileyen Faktörler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.:4, C.:8, 2006, s.54-78.
- DURAK, İbrahim, “Girişimciliği Etkileyen Çevresel Faktörlerle İlgili Girişimcilerin Tutumları: Bir Alan Araştırması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, S.:2, C.:9, 2011,
- DUYGULU, Ethem, “Algılanan Kurumsal Görünüm, Proaktif Kişilik Özelliği ve İş Kurma (Girişimcilik) Tutumu: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.:2, C.:10, 2008, s.95-120.
- ERDOĞAN, B. Zafer (Ed.), Girişimcilik ve Kobiler, içinde İPÇİOĞLU İsa, “Kadın Girişimcilik”, 2. Baskı, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2009.
- FİDAN, Fatma, NAM, Dilek, “Kırsal Turizmde Yeni Dinamikler: Kadın Girişimciler- Taraklı Örneği”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.:14, C.:23, 2012, s.51-57.
- GÜLER, Özgül, ÇINAR, Sezgi, ““Hemşirelik Öğrencilerinin Algıladıkları Stresörler ve Kullandıkları Başetme Yöntemlerinin Belirlenmesi”, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı; 2010, s.253
- GÜNER, Hasan, İstihdamın Arttırılmasında Girişimciliğin Önemi; Girişimciliği Destekleme Modeli Olarak İŞGEM’ler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2010.
- GÜNEY, Semra, “Kadın Girişimciliğe Genel Bir Bakış”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2006, s.25-43.
- İLHAN, Süleyman, “Bazı Değişkenler Açısından Elazığ’da Girişimci Profili”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.: 1, C.: 15, Elazığ, 2005, s.217-248.
- İLHAN, Süleyman, “Girişimcilik ve Sosyo-Ekonomik Süreçteki Rolü”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 2004, s.70-75.
- İRMİŞ, Ayşe, BARUTÇU, Esin, “Öğrencilerin Kendilerini Girişimci Bir Kişiliğe Sahip Görmelerini ve İş Kurma Niyetlerini Etkileyen Faktörler: Bir Alan Araştırması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.:2, C.: 26, 2012, s.1-25.
- İŞCAN, Ömer Faruk, KAYGIN, Erdoğan, “Potansiyel Girişimciler Olarak Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, S.:2, C.:3, 2011,s.275-286.
- KARA, Hakan, ACET, Mehmet, “Spor Yöneticilerinde Durumluk Kaygısının Otomatik Düşünceler Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, e-Journal of New World Sciences Academy, No.:4, Vol.:7, 2012, s.244-258.
- KARADAL, Himmet, “İş Stresi Düzeyi İle İş Tatmini İlişkisinin Analizi: Bolu Emniyet Müdürlüğü’nde Bir Uygulama”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.:2, 2001, s.82-97.
- KARAHAN, Atilla, GÜRPINAR, Koray, ÖZYÜREK, Pakize, “Hizmet Sektöründeki İşletmelerin Örgüt İçi Stres Kaynakları: Afyon İl Merkezindeki Hastanelerde Çalışan Cerrahi Hemşerilerinin Stres Kaynaklarının Belirlenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, S.:1, Y.:3, C.:3, 2007, s.27-44.
- KAYA, Ali, KAYA, Yasemin, “Küçük ve Orta Boy İşletme Yöneticilerinin Stres Kaynaklarını Tespit Etmeye Yönelik Kayseri İlinde Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.:23, 2007, s.41-62.
- KAYA, M. Dursun, KESKİN, Gülümser, “Yöneticilerin Yönetsel Stres Kaynakları ve Strese Yatkınlık Düzeyleri: Erzurum’da Bir Araştırma” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.:1, C.:11, 2008, s.371-388.
- KAYALAR, Murat, ÖMÜRBEK, Nuri, “Girişimci Adaylarının Risk Almaya Yatkınlık Özelliğinin Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S.:1, C.: 21, Ocak, 2007, s.185-200.
- KELEŞ, Hatice Necla, ÖZKAN, Tuğba K., DOĞANER, Mustafa, ALTUNOĞLU, Ali Ender, “Önlisans Öğrencilerinin Girişimcilik Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, S.:9, Y.:5, 2012, s.107-118.
- KOÇAK, Orhan, “Bilgi Teknolojilerini Kullanan Yeni Girişimcilik Modelinin İş Yaratma Etkisi”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S.: 57, 2009, s.381
- KOZAK A. Meryem, YILMAZ, Esra G., “Otel Yöneticilerinin İç Girişimcilik Algılamaları: Frigya Bölgesi Örneği”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, S.:1, C.:21, 2010, s. 85-97.
- KUTANİŞ, Rana Özen, “Kadın ve Erkek Girişimcilerin Algılama Farklılıkları: Sakarya Örneği”, Uluslararası ve Disiplinlerarası Kadın Çalışmaları Kongresi, Sakarya. 2009, s.258-257.
- NAYIR, Dilek Z., “İşi ve Ailesi Arasındaki Kadın: Tekstil ve Bilgi İşlem Girişimcilerinin Rol Çatışmasına Getirdikleri Çözüm Stratejileri”, Ege Akademik Bakış, S.:8, C.:2, 2008, 631-650.
- ÖKTEM, Mustafa Kemal, AYDIN, Mehmet Devrim, EKİNCİ, Serdar, “Türkiye’de Girişimciliğin Geliştirilmesinde KOSGEB’in Rolü ve Önemi: Uygulamalı Bir Çalışma”, Sosyo Ekonomi, S.:5, Y.:3, 2007/1, s.47-76.
- ÖZDEMİR, Aytül Ayşe, “Potansiyel Girişimci Olan Kadınların Motivasyon Faktörleri ve Eskişehir’de Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, S.:10, C.:1, 2010, s.117
- ÖZER, Pınar S., TOPALOĞLU, Tayfun, “Girişimci ve Yöneticilerin Öğrenilmiş Gereksinimleri İle Kontrol Odaklarının Kıyaslanmasına Yönelik Bir Araştırma”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergis, S.:2, C.:16, 2007, s.439
- ÖZKARA, Burcu, İşfikri Bulma Yöntemleri Üzerinde Kişiliğin ve Karar Verme Tarzlarının Etkisi: Isparta ve Burdur İllerindeki Girişimciler Üzerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2010.
- ÖZKUL, Gökhan, Girişimcilik Teorileri ve Girişimci Tipleri: Antalya-Burdur-Isparta İllerinde (İBBS Düzey 2 TR61 Bölgesinde) İmalat Sanayi Kobi’lerindeki Girişimciler Üzerine Bir İnceleme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2008.
- PAKSOY, Sadettin, AYDOĞDU, Mustafa, “Bölgesel Kalkınmada Girişimciliğin Geliştirilmesi: Gap-Gidem Örnekleri”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, S.5, C.:1, 2010, s.113-134.
- SERİNKAN, Celalettin, BARUTÇU, Esin, “Pamukkale Üniversitesi İİBF Öğrencilerinin Kariyer Planları ve Sosyotropi-Otonomi Kişilik Özelliklerine İlişkin Bir Araştırma”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, S.:2, C.:8, 2006, s.317-339.
- SEYMAN, Yaşar, “Kadınların Toplumsal Konumu”, Kamu’da Sosyal Politika, S.:12, Y.:4, 2010-1, s.12-15.
- SOYSAL, Abdullah , “Kadın Girişimcilerin Özellikleri, Karşılaştıkları Sorunlar ve İş Kuracak Kadınlara Öneriler: Kahramanmaraş İlinde Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, S.:5, C.:1, Nisan, 2010, s.71
- SÖKMEN, Alptekin, “Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Stres Nedenlerinin Belirlenmesinde Cinsiyet Faktörü: Adana’da Ampirik Bir Araştırma”, Abant Güz, 2005, s.1-27.
- TOPALOĞLU, Tayfun, Girişimcinin Motivasyonel ve Bilişsel Kişilik Özellikleri: Girişimci ve Yöneticilerin Öğrenilmiş (Manifest) Gereksinimleri ve Kontrol Odaklarının Kıyaslanmasına Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2006.
- TUĞRUL, Ceylan D., “Stres ve Depresyon”, Psikiyatri Dünyası, S.:4, 2000, s.12-17.
- TUTAR, Filiz, YETİŞEN, Handan, “Türkiye’de Kadının Ekonomik Kalkınmadaki Rolü”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, C.:2, S.:2, 2009, s.116-131.
- URAL, Ayhan, KILIÇ, İbrahim, Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi, Detay yayıncılık, Ankara, 2006.
- YAZICIOĞLU, İrfan, SÖKMEN, Alev, SÖKMEN, Alptekin, “ Şirket İçi Girişimcilik: Adana’daki Sanayi Kuruluş Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.: 25, 2011, s.273-283.
- YELKİKALAN,Nazan, “Başarılı Girişimcilikte Cinsiyetin Rolü: Kadın Girişimciler”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, S.:1, C.:1, 2006, s.45-54.
- YETİM, Nalan, “Sosyal Sermaye Olarak Kadın Girişimciler: Mersin Örneği”, Ege Academic Review, 2002, s.79-92.
- YILDIRIM, Mehmet Halit, DEMİREL, Yavuz, İÇERLİ, Leyla, “İşletme Sahibi Yöneticilerin Girişimci Kişilik Özellikleri İle Girişimcilik Becerileri Arasındaki İlişkinin Tespiti: Aksaray Örneği”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, S.:2, C.:3, 2011, s.189-199.
- YILMAZ, Ercan, SÜMBÜL, Ali Murat, “Üniversite Öğrencilerine Yönelik Girişimcilik Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.:21, 2009, s.195-203.
- www.comu.edu.tr, 30.10.2012.
