Author :
Abstract
Bu araştırmada, 10-11 yaş çocuklarının empati beceri düzeylerinin, cinsiyete ve ailesel etmenlere göre belirlemek amaçlanmıştır. Veriler Bursa İlinde farklı sosyoekonomik düzeylerden 10 okula devam eden 10-11 yaşında 1587 kız ve 1612 erkek olmak üzere 3199 çocuktan elde edilmiştir. Veri toplama araçları olarak; çocukların empati becerilerini ölçmek amacıyla Byrant (1982) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Yılmaz-Yüksel (2003) tarafından yapılmış olan Çocuklar İçin Empati Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması aşamasında, Korelasyon Analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve t-Testi kullanılmıştır. Farkın kaynağını bulmak için ise Tukey’s HSD Testi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasında, 0,01 ve 0,05 anlamlılık düzeyi aranmıştır. Araştırma sonucunda, kızların erkeklere göre daha fazla empatik beceri düzeyine sahip olduğu; çocukların empati beceri düzeylerinin sosyoekonomik düzeye ve ailenin boşanmış olma durumuna göre farklılaşmadığı; çocuğun anne-baba yaşı, ailedeki çocuk sayısı ve kaçıncı çocuk olduğu gibi değişkenleri ile bir ilişki olmadığı; anne-baba ve kardeş dışında başka birinin yaşamadığı ailelerde büyüyen çocukların diğer çocuklara göre daha fazla empatik beceri düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, yaramaz olarak nitelendirilen çocukların empati beceri düzeylerinin diğer çocuklara göre daha düşük olduğu görülmüştür. Saldırgan davranışlar gözlenen ailenin çocuklarının empati beceri düzeylerinin, saldırgan davranışlar gözlenmeyen ailenin çocuklarına göre daha düşük olduğu belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to determine the empathic skill levels of 10-11 year old children by their genders and domestic factors. The data have been collected through 3199 children, 1587 of whom are girls and 1612 of whom are boys, going to 10 schools from different socioecnonomical levels in Bursa. Empathy Scale for Children, which was developed by Byrant (1982) and adapted to Turkish by Yılmaz-Yüksel (2003) and the Information Form that has been prepared by the researchers have been used as the data gathering tools to measure the empathy skills of children. Correlation Analysis, One-way Analysis of Variance (ANOVA) and t-Test have been used for analysing and interpreting the acquired data. And Tukey's HSD Test has been used in order to find the source of the difference. Significance levels of 0,01 and 0,05 have been sought during the analysis and interpretation processes. It has been determined that girls have more emphatic skills than boys; emphatic skill levels of children don't differ by the socioeconomic levels and marital statuses of their families; they don’t have any relation with the ages of parents, children number of the family and the rank of the child; and children from families formed of only parents and children, have higher empathic skill levels than other children. Also, it has been determined empathy skill levels of children described as naughty were less likely than other children; children from family which observed aggressive behavior have less empathic skill levels than other children.
Keywords
- AĞAOĞLU, E. ve TERZİ, Ç. (2008). Suçla Mücadelede Aile Eğitiminin Rolü ve Önemi, Suçla Mücadele Açısından Aile Eğitimi ve Denetimli Serbestlik, Amasya Sempozyumu Kitabı, İstanbul: Düzey Matbaacılık.
- AKBOY, R. ve BAYSAL, A. (1994). Eğitim Bilimleri Bölümü Öğrencilerinin Empatik Beceri ve Eğilim Düzeylerinin Belirlenmesi ve Karşılaştırılması, 1. Eğitim Bilimleri Kongresi, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Bildiriler, Adana, cilt: 2, s. 661-672.
- BARRET-LENNARD, G. T. (1993). The Phases and Focus of Empathy, British Journal of Medical Psychology, 66 (1), 3-14.
- BAŞAL, H. A. (2003). Gelişim ve Psikoloji-Nasıl Mutlu Bir Çocuk Yetiştirebilirim?, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- BJÖRKQVIST, K., ÖSTERMAN, K. and KAUKIAINEN, A. (2000). Social Intelligence – Empathy= Aggression?, Aggression and Violent Behavior, 5 (2), 191–200.
- BUDAK, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- CHAUX, E., MOLANO, A. and PODLESKY, P. (2009). Socio-Economic, Socio-Political and Socio-Emotional Variables Explaining School Bullying: A Country-Wide Multilevel Analysis. Aggressive Behavior, 35 (6), 520–529.
- COTTON, K. (2001). Developing Empathy in Children and Youth, http://www.nwrel.org/spcd (Erişim Tarihi: 21.10.2010).
- DAVIS, M. H. (1996). Empathy: A Social Psychological Approach. Boulder, CO.: Westview Press. http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=98667200 (Erişim Tarihi: 21.10.2010).
- DE WAAL, F. B. M. (2008). Putting The Altruism Back into Altruism: The Evolution of Empathy, Annual Review Psychology, 59, 279–300.
- DECETY, J. and MEYER, M. (2008). From Emotion Resonance to Empathic Understanding: A Social Developmental Neuroscience Account, Development and Psychopathology, 20 (4), 1053-1080.
- DECETY, J. and JACKSON, P. L. (2004). The Functional Architecture of Human Empathy, Behavioural and Cognitive Neuroscience Reviews, 3 (2), 71–100.
- DEL BARRIO, V., ALUJA, A. and GARCIA, L. F. (2004). Relationship Between Empathy and the Big Five Personality Traits in a Sample of Spanish Adolescents, Social Behavior and Personality, 32 (7), 677-682.
- DERELİ E. ve AYPAY, A. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi (KUYEB), Değerler Eğitimi Sempozyumu Ek Özel Sayısı, 12 (2), 1249-1270
- DÖKMEN, Ü. (2005). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- DURU, E. (2002). Öğretmen Adaylarında Kişi-Durum Yaklaşımı Bağlamında Yardım Etme Davranışı Eğilimi, Empati ve Düşünme Stilleri İlişkisi ve Bu Değişkenlerin Bazı Psikososyal Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- DWORETZKY, J. P. (1996). Indroduction to Child Devolopment. Sixth Edition. New York: West Publishing Company.
- EISENBERG, N., FABES, R. A. and SPİNRAD, T. L. (2006). Prosocial Development. In: Handbook of Child Psychology: Vol. 3. Social, Emotional and Personality Development. Editors: William Damon and Richard M. Lerner, Sixth Edition, 646-718, New York: Wiley. Online: http://books.google.com.tr/books?id=sg4Qr7qZrXYC&pg=PA23&dq=Handbo ok+of+child+psychology:Vol.+3.+Social,+emotional+and+personality&hl=tr#v =onepage&q=%22prosocial%20development%22&f=false (Erişim Tarihi: 21.11.2010).
- GALLESE, V. (2003). The Roots of Empathy: The Shared Manifold Hypothesis and the Neural Basis of Intersubjectivity, Psychopathology, 36, 171–180.
- GANDER, M. J. ve GARDINER, H. W. (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi. Çev. A. Dönmez, N. Çelen, B. Onur, Ankara: İmge Kitabevi.
- GINSBURG, H. J., OGLETREE, S. M., SILAKOWSKI, T. D., BARTELS, R. D., BURK, S. L., TURNER, G. M. (2003). Young Children's Theories of Mind About Empathic and Selfish Motives, Social Behavior and Personality: An International Journal, 31 (3), 237-243.
- GOLEMAN, D. (2001). Duygusal Zekâ. 18. Basım, Çev: Banu S. Yüksel, İstanbul: Varlık Yayınları.
- HOFFMAN, M. L. (1990). Empathy and Justice Motivation, Motivation and Emotion, 14 (2), 151-172.
- IŞIK, M. ve AKBABA, E. (2006). Polis Vatandaş İlişkilerinde Empatik İletişim, Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Dergisi, 161. Yıl Özel Sayısı, Yıl 12, Sayı 47.
- KAHRAMAN, H. ve AKGÜN, S. (2008). Empati Becerileri Eğitiminin Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Empati Becerilerine ve Sorun Davranışlarına Etkisi, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 (1), 15-23.
- KARASAR, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- KASATURA, İ. (1998). Okul Başarısından Hayat Başarısına Başarıyı Yaratan ya da Engelleyen Etkenler. Ankara: Nobel Yayınları.
- KAUKIAINEN, A., BJÖRKQVIST, K., LAGERSPETZ, K., ÖSTERMAN, K., SALMİVALLİ, C., ROTHBERG, S. and AHLBOM, A. (1999). The Relationships Between Social Intelligence, Empathy, and Three Types of Aggression, Aggressive Behavior, 25 (2), 81-89.
- KONRAD, S. and HENDL, C. (2004). Empati ve Daha Çok Duygusal Zekâ. Okulöncesi Akademik Bilgi Deposu, http://www.okuloncesi.tc/modules/sections/index.php?op=viewarticle&artid =168, (Erişim Tarihi 16.10.2008).
- KÖKSAL, A. (2005). Erken Çocukluk Döneminde Empati Gelişimi, Çoluk Çocuk Dergisi, 51, 12-13.
- NESDALE, D., MILLINER, E., DUFFY A. and GRIFFITHS, J. A. (2009). Group Membership, Group Norms, Empathy, and Young Children’s Intentions to Aggress, Aggressive Behavior, 35 (3), 244–258.
- POOLE, C., MILLER, S. A. and BOOTH, C. E. (2005). How Empathy Develops: Effective Responses to Children Help Set the Foundation for Empathy 0 To 2 ‘Why İs She Crying?’, Early Childhood Today, 20 (2), 21-25.
- REHBER, E. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerine Göre Çatışma Çözme Davranışlarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- SHAPIRO, L. E. (2000). Yüksek EQ’lu Çocuk Yetiştirmek. Anne ve Babalar İçin Duygusal Zekâ Rehberi. Çeviren: Ü. Kartal, İstanbul: Varlık Yayınları.
- SINGER, T. and LAMM, C. (2009). The Social Neuroscience of Empathy, Annual New York Academy Science, 1156, 81–96.
- TANRIDAĞ, Ş. R. (1992). Ankara’daki Ruh Sağlığı Hizmetlerinde Çalışan Personelin Empatik Eğilim ve Empatik Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- TARHAN, N. (2010). Toplum Psikolojisi: Sosyal Şizofreniden Toplumsal Empatiye, İstanbul: Timaş Yayınları.
- TÜRNÜKLÜ, A. (2004). Okullarda Sosyal ve Duygusal Öğrenme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 37, 136-157.
- UYGUN, E. (2006). Psikiyatri Servisinde Çalışan Hemşirelerin Empati Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- ÜNAL, F. (2007). Çocuklarda Empatinin Gelişimi: Empatinin Gelişiminde Anne-Baba Tutumlarının Etkisi, Millî Eğitim Dergisi, Sayı: 176.
- VAN DER MARK, I. L., Van IJZENDOORN, M. H., BAKERMANS-KRANENBURG, M. J. (2002). Development of Empathy in Girls During the Second Year of Life: Associations With Parenting, Attachment, and Temperament, Social Development, 11 (4), 451-468.
- WISEMAN, T. (1996). A Concept Analysis of Empathy, Journal of Advanced Nursing, 23, 1162-1167.
- YILMAZ-YÜKSEL, A. (2003). Empati Eğitim Programının İlköğretim Öğrencilerinin Empatik Becerilerine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- ZAHN-WAXLER, C., COLE P. M. and BARRETT, K. C. (1991). Guilt and Empathy: Sex Differences and Implications for the Development of Depression. In: The Development of Emotion Regulation and Dysregulation. Eds: Judy Garber and Kenneth A. Dodge, Cambridge: Cambridge University Press. Online: http://books.google.com.tr/books?id=7GQ7Xf5sZZgC&printsec=frontcover& dq=The+development+of+emotion+regulation+and+dysregulation.&source=b l&ots=orCRKxeU7k&sig=ejUDvZXz7fnP88_OQJYOYdimr10&hl=tr#v=onepa ge&q&f=false (Erişim Tarihi: 02.12.2010)
