Author :
Abstract
Saldırgan davranış, engellenme ile ortaya çıkabildiğinden, umutsuzluk da engellenme ile bağlantılı bir kavram olduğundan, umutsuzluğun saldırganlık ile bir ilişkisi olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle bu araştırmada, 10-11 yaş ilköğretim çağı çocuklarının saldırganlık ve umutsuzluk düzeylerini ve aralarındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma örneklemini Bursa ili Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım ilçelerindeki ilköğretim okullarına devam eden 73 kız, 106 erkek olmak üzere toplam 179 çocuk oluşturmaktadır. Öğrencilerin saldırganlık ve umutsuzluk puanlarını belirlemek için Saldırganlık Ölçeği ve Beck Umutsuzluk Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde, t testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, erkeklerin saldırganlık, motivasyon kaybı umutsuzluğu ve genel umutsuzluk puanlarının daha yüksek olduğu; saldırganlık ile cinsiyet, gelecekle ilgili duygulardaki umutsuzluk, motivasyon kaybından kaynaklanan umutsuzluk ve genel umutsuzluk arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Saldırganlık ile gelecekle ilgili beklentilerdeki umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Motivasyon kaybı umutsuzluğu ile gelecekle ilgili beklentilerdeki umutsuzluk, genel umutsuzluk ve cinsiyet arasında anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Gelecekle ilgili beklentiler ile genel umutsuzluk arasında anlamlı ilişki olduğu; cinsiyet ile arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Umutsuzluk ile cinsiyet arasında ise anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Okullarda, rehberlik servislerinin saldırganlık ve umutsuzluğa ilişkin belirli aralıklarla etkili etkinlikler yapmaları, problem çözme becerileri kazandırmaları, çocukların sorunlarını şiddete başvurmadan ve umutsuzluğa kapılmadan çözebilmelerine yardımcı olacaktır.
Keywords
Abstract
Since aggressive behaviour may arise with prevention and hopelessness is a notion related with it, hopelessness is thought to be related to aggression. The purpose of the study, to determine primary school-age children which 10-11 years of aggression and hopelessness levels, and to determine the relationship between aggression and hopelessness. The data have been collected through 179 children, 73 of whom are girls and 106 of whom are boys, going to 10 schools from Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım district in Bursa. To determine students' aggressiveness and hopelessness scores have been used Aggressiveness Scale and the Beck Hopelessness Scale. T-test and correlation analysis was used for data analysis. As a result, it has determined that boy's aggression, hopelessness of loss of motivation and general hopelessness scores to be higher than girls; aggression between gender, hopelessness of feelings about the future, hopelessness of loss of motivation and general hopelessness were positively and significantly correlated. It was no significant relationship aggressiveness between hopelessness of expectations about the future. It has determined that hopelessness of loss of motivation between hopelessness of expectations about the future, general hopelessness and gender were significantly correlated. It was significant relationship between expectations about the future and general hopelessness; it was no significant between expectations about the future and gender. It is seen that it was significant between hopelessness and gender. School guidance services conducting periodical activities about aggression and hopelessness and bringing problem solving skills in children also help them solve their problems without resorting to violence getting desperate.
Keywords
- ASLAN, A. (2002). “Bir Sosyolojik Olgu Olarak Televizyon”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, www.insanbilimleri.com. Başal, H.A., (2012). Gelişim ve Psikoloji-Nasıl Mutlu ve Başarılı Bir Çocuk Yetiştirebilirim?, Genişletilmiş Beşinci Baskı, Bursa: Ekin Yayınları.
- BECK, A.T., LESKER, D. and TREXLER, L. (1974). “The Hopelessness Scale”. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42: 861-874.
- BOLLAND, J. M., MCCALLUM, D. M., LIAN, B., BAILEY, C. J. and ROWAN, P. (2001). “Hopelessness and Violence Among Inner - City Youths”, Maternal and Child Health Journal, 5(4), 237- 244.
- BOLLAND, J. M. (2003). “Hopelessness and Risk Behavior among Adolescents Living in High-Poverty Inner-city Neighborhoods”. Journal of Adolescence, 26, 145-158.
- BUDAK, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- CEYLAN, R. ve C. ŞAHİN (2008). “Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında Öğrenim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi”. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. (2-4 Mayıs 2008), Bildiriler Kitabı, Çanakkale.
- CÜCELOĞLU, D. (1996). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- ÇETİNTÜRK, H. (2001). “Yatılı İlköğretim Bölge Okulu II. Kademe Öğrencileriyle Normal İlköğretim Okulu II. Kademe Öğrencilerinin Depresyon ve Umutsuzluk Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- ÇUHADAROĞLU, F. (1993). “Adolesanlarda Depresyon Ve Anksiyetenin Birlikte Görülmesi: Gözden Geçirme”, Türk Psikiyatri Dergisi, 4 (3): 183-188.
- DİLBAZ, N. ve G. SEBER (1993). “Umutsuzluk Kavramı: Depresyon ve İntiharda Önemi”, Kriz Dergisi, 1 (3): 134-138.
- EISENBRAUN, K. D. (2007). “Violence In Schools: Prevalence, Prediction and Preventation”. Aggression and Violence Behaviour, 12: 459-469.
- EKŞİ, H., M. OTRAR, M. YUKAY (2003). “Ön Ergenlik Dönemindeki Örgencilerin Yoksulluk, Öz Saygı Ve Umutsuzluk Düzeyleri Açısından İncelenmesi”. Deniz Feneri Derneği, Yoksulluk Sempozyumu’nda sunulan bildiri.
- GENÇÖZ, F., S. VATAN ve D. LESTER (2006). “Umutsuzluk, Çaresizlik Ve Talihsizlik Ölçeğinin Türk Örnekleminde Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışması”. Kriz Dergisi, 14 (1): 21-29.
- KARTAL, H. (2008). “Bullying Prevalence Among Elementary Students”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35: 207-217.
- KULA, E. (2008). “Endüstri Meslek Lisesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri Ve Saldırganlık Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- KUTLU, M. (1998). “Özürlü Çocuğu Olan Ana-Babaların Umutsuzluk Düzeyleri”. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- KÜÇÜK, Y. Ve D. ARIKAN (2005). “İşitme Engelli Çocukların Umutsuzluk Düzeylerinin Belirlenmesi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2: 1-13.
- ÖZ, E. S. (2007). “İlköğretim I. Kademe 4. Ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- ÖZ, F. (2004). Sağlık Alanında Temel Kavramlar. Ankara: İmaj İç ve Dış Ticaret A.Ş.
- ÖZMEN, D., P. ERBAY DÜNDAR, A. Ç. ÇETİNKAYA, O. TAŞKIN Ve E. ÖZMEN (2008). “Lise Öğrencilerinde Umutsuzluk Ve Umutsuzluk Düzeyini Etkileyen Etkenler”, Anatolian Journal Of Psychiatry, 9: 8-15.
- ÖZTÜRK, M. (1997). “10-13 Yaşları Arasındaki Çocuklarda Umutuszluk ve Yalnızlığın Bazı Değişkenlerle İlişkisinin İncelenmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- PİŞKİN, M. (2002). “Okul Zorbalığı: Tanımı, Türleri, İlişkili Olduğu Faktörler Ve Alınabilecek Önlemler”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2): 531-562.
- SCHEİER, M. F., WEİNTRAUB, J. K., CARVER, C. S. (1986). “Coping with Stress: Divegent Strategies of Optimist And Pessimists”. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (6): 1257-1264.
- SCHEIER, M. F. and CARVER, C. S. (1987). “Dispositional Optimism and Physical Well Being: The Influence of Generalized Outcome Expectancies on Health”. Journal of Personality, 55 (2): 169-210.
- STEIN, A.(1997). Saldırgan Çocuk, ( Çev: Polat, N ). İstanbul Papirüs Yayınları.
- STODDARD, S. A., HENLY, S. J., SIEVING, R. E. and BOLLAND, J. (2011). “Social Connections, Trajectories of Hopelessness, and Serious Violence in Impoverished Urban Youth”, Journal Youth Adolescence, 40: 278-295.
- ŞAHİN, H.(2004). “Öfke Denetimi Eğitiminin Çocuklarda Gözlenen Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkisi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- ŞAHİN, C. (2009). “Eğitim Fakültesinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk Düzeyleri”. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27, 271 -286.
- ŞENGÜL, S. ve GÜNER, P. (2012). “İlköğretim Matematik Öğretmenliği Programına Devam Eden Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi”, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
- YÜKSELGÜN, Y. (2008). “İlköğretim Dördüncü Ve Beşinci Sınıf Öğrencilerinin İnternet Kullanım Durumlarına Göre Saldırganlık Ve Sosyal Beceri Düzeylerinin İncelenmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- UZBAŞ, A. (1998). “Çocukların Çaresizlik Davranışlarının Depresyon Düzeylerine Etkisi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
