Author :
Abstract
Milli Mücadelenin başarıya ulaştırılmasından sonra girişilen köklü inkılâplar siyaset yoluyla yapılmıştır. Mustafa Kemal Paşanın Milli Mücadelenin başından itibaren aşama aşama Cumhuriyeti kurma idealinde olduğu aşikârdır. Anadolu’ya geçişinin ardından bu ideali adım adım gerçekleştirdiği görülür. Bu yüzden saltanatın ilgasının ardından hilafetin de kaldırılması bir sürpriz değildir. Saltanatın ve hilafetin kaldırılması toplum tarafından yeni bir siyasi yapıya geçiş olarak algılanmış, dolayısıyla bazı çevreler tarafından hüsn-ü kabul görmemiştir. Özellikle hilâfetin kaldırılması yurt içinden ve dışından Anadolu Müslümanları ile dünya Müslümanla-rını birleştiren en güçlü sembolik bağın ortadan kalkması olarak algılanmıştır. Genel olarak de-ğerlendirildiğinde siyasi inkılâpların en önemlisi Cumhuriyet’in ilanı olmasına rağmen iç ve dış kamuoyunda yükselen tepkiler bakımından en tartışmalısı hilâfetin kaldırılması meselesi ol-muştur. Mustafa Kemal Paşa, halifeliğin kaldırılması sürecinde Kâzım Karabekir Paşa gibi yakın silah arkadaşlarından Milli Mücadele esnasında aldığı desteği alamamıştır. Kâzım Karabekir Paşa, Cumhuriyet taraftarı olmasına rağmen, saltanatın ve hilâfetin kaldırılmasını zamansız, özellikle halifeliğin kaldırılmasının ise Anadolu’nun dünya sahnesinde yalnızlığa itilmesi ola-rak değerlendirecektir.
Keywords
Abstract
Following the success of the National Struggle, radical revolutions were done through politics. It is obvious that from the beginning of the National Struggle, Mustafa Kemal had the intention to found the republic step by step. It is seen that he had followed his ideal step by step after his pass to Anatolia. Therefore, it is no surprise that after the abolition of the dynasty, cali-phate was also abolished. Abolishment of the Dynasty and caliphate was perceived by society as a passage to a new form of politic structure and, therefore, was not received kindly by certain sections. Particularly, the abolishment of caliphate was perceived both in abroad and in the country as the disappearance of the strongest bond that connects Anatolian Muslims and Mus-lims abroad. If generally analysed, while the proclamation of the republic was the most important of the revolutions, the most polemical of them in terms of reactions aroused both inner and outer public was the issue of the abolishment of caliphate. In the process of the abolishment of caliphate, Mustafa Kemal Pasha could not receive the similar support that he had received during the national struggle from his close fellow soldiers like Kazım Karabekir Pasha. Though he was the supporter of the Republic, Kazım Karabekir Pasha would evaluate the abolishment of the Dynasty and caliphate untimely and, especially, would perceive the abolishment of caliphate as repression of Anatolia into isolation in the world scene.
