Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Yönetim Süreçlerinde Örgütsel Adalet Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Belirtilen amaçtan yola çıkarak öncelikli olarak hem yönetim süreçleri hem de örgütsel adalet ile ilgili alanyazın derinlemesine incelenmiştir. Takibinde örgütsel adaletin üç boyutu olan dağıtım, süreç ve etkileşim adaletini irdeleyen çalışmalar ele alınmıştır. Yönetim süreçlerinde adalet etkisini belirlemek için geliştirilecek ölçeğin alanyazını her bir yönetim sürecinin örgütsel adaletin tüm boyutlarıyla ilişkisi göz önünde bulundurularak elde edilmiştir. Bu kapsamda ortaya çıkan alanyazından 120 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuş ve 9 eğitim bilimleri ve 2 Türk dili uzmanının görüşüne sunulmuştur. Uzmanlardan gelen dönütler ışığında, bazı maddeler elenmiş, bazı maddelerde de belirli değişiklikler yapıldıktan sonra uygulama için 63 maddelik bir anket formu oluşturulmuştur. Katılımcılardan “Katılmıyorum”, “Az Katılıyorum”, “Orta Derecede Katılıyorum”, “Oldukça Katılıyorum” ve “Tamamen Katılıyorum” arasında değişen 5’li Likert tipi bir ölçek üzerinde kendi algılarını ifade etmeleri beklenmiştir. Ölçeğin pilot uygulaması için Marmara Bölgesi’nde bulunan bir devlet üniversitesi seçilmiş ve seçilen üniversitenin fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında görev yapmakta olan 350 öğretim elemanına anket formları elden dağıtılmıştır. 308 öğretim elemanından geri dönüş olmuştur. Ölçeğin yapı geçerliliğini ortaya koyabilmek için yapılan faktör analizi sonucunda, ölçeğin, “Karar Verme Sürecinde Adalet”, “Planlama Sürecinde Adalet”, “Örgütleme Sürecinde Adalet”, “Koordinasyon Sürecinde Adalet”, “Etkileme Sürecinde Adalet” ve “Değerlendirme Sürecinde Adalet” olmak üzere altı faktörden oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin güvenir olduğu Cronbach Alpha katsayısına bakılarak tespit edilmiş ve yüksek öğretim kurumlarında görev yapmakta olan öğretim elemanlarının yönetim süreçlerinde var olan adalet algılarını ölçmede uygun olduğu saptanmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to make the validity and reliability analysis of the scale of Organizational Justice in Management Processes. Following this aim, the literatures on both management processes and organizational justice have been primarily searched. After this step, three dimensions of organizational justice, distributive justice, procedural justice and interactional justice have been deeply analyzed. In order to specify the significant place of organizational justice on management processes and write the literature part of the study, the relation between each of the management processes and the dimensions of organizational justice has been studied in depth analysis. Item pool has been prepared from the literature obtained and it has been broached to 9 educational sciences and 2 Turkish Language experts to be viewed. After the review of the experts, some of the items have been eliminated and some of them have been rewritten, which has revealed the scale with 63 items. The participants of the study have been expected to give answers for items given in the scale ranging as “Totally Agree, Disagree, No Idea, Agree and Totally Agree”. The pilot application of the study has been carried out in one of the state universities in Marmara Region, Turkey. The questionnaires have been distributed to 350 instructors and 308 of questionnaires have been collected back. Factor analysis has been done to determine the structure validity. After the factor analysis, it has been found out that the scale includes 6 factors. Considering the management processes, these factors have been named as Decision Making, Planning, Organization, Coordination, Motivation and Evaluation. The reliability of the scale has been analyzed through Cronbach Alpha Value and the scale has been found as reliable. It shows that the scale can be applied to determine the perceptions of instructor working in higher education institutions on justice of management processes.
Keywords
- AMBROSE, Maureen. (2002). Contemporary Justice Research: A New Look At Familiar Question Organizational Behavior and Human Decision Processes, Vol: 89, 803- 812.
- ATALAY, İlker. (2005). Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyonkarahisar.
- AYDIN, Mustafa. (2007). Eğitim Yönetimi. Hatiboğlu Yayınları, Ankara
- BAKAN, İsmail. ve BÜYÜKBEŞE, Tuba. (2004). Örgütsel İletişim İle İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (7), 1-30.
- BAŞARAN, İbrahim. E. (2008). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Ekinoks Yayınevi. Ankara.
- BESLER, Senem. (2009). Karar Verme Sürecinin Etkinliği ve Stratejik Uzlaşı. Amme İdaresi Dergisi, 42 (2), 89-108.
- BEUGRE Constant. D. (2002). Understanding Organizational Justice and Its Impact on Managing Employees: An African Perspective. Journal of Human Resource Management,13: 7, 1091-1104.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Şener. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi. Ankara.
- CHEGINI, Mehrdad. G. (2009). The relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior. American Journal of Economics and Business Administration, 1 (2), 171-174.
- COLQUITT, Jason. A., CONLON, Donald E., PORTER, Christopher, O.L.H., WESSON, Micheal J., NG, K. Yee (2001): ‘Justice at the Millennium: A Meta Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research’, Journal of Applied Physicology, 86:3, 425-445.
- ÇINAR, Füsun. (2002). Örgütsel Adalet Kavramı ve Örgüt Yapısının Çalısanların Adalet Algılamları Üzerindeki Etkisi. İşletmelerde Çagdas Yaklasımlar, Editör: Sabuncuoglu Z., İ.İ.B.F. İşletme Bölümü, 31- 43, Ezgi Kitapevi Yayınları, Bursa.
- DİLEK, Hakan. (2005). Liderlik Tarzlarının ve Adalet Algısının; Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gebze İleri teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
- DİNÇER, Ömer. ve FİDAN, Yahya. (2009). İşletme Yönetimine Giriş. 7. Baskı, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
- DONOVAN, Michelle., DRASGOW, Fritz., MUNSON, Liberty.J. (1998). The perceptions of fair interpersonal treatment scale: Development and validation of a measure of interpersonal treatment in the workplace. Journal of Applied Psychology. 83(5), s. 683-692.
- EREN, Erol. (2011). Yönetim ve Organizasyon ( Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar). Beta, İstanbul.
- FOLGER, Robert, KONOVSKY, Mary A. (1989). Effects of Procedural and Distributive Justice on Reactions to Pay Raise Decisions. Academy of Management Journal, 32: 1, 111-130.
- GAMBETTI, Elisa., FABBRI, Marco., LUCA, Bensi. ve LORENZO, Tonetti. (2008). A Contribution to the Italian Validation of the General Decision-Making Style Inventory. Personality and Individual Differences, 44 (4), 842 – 85.
- GENÇ, Nurullah. (2008). Meslek Yüksek Okulları İçin Yönetim ve Organizasyon. 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- GREENBERG, Jerald. (1987). A Taxonomy of Organizational Justice Theories. Academy of Management Rewiev, Vol: 16, Sayı: 2, 9- 22.
- GREENBERG, Jerald. (1990). Organizational Justice: Yesterday, Today and Tomorrow. Journal of Management, Vol: 16, Sayı: 2, 399- 432.
- GÜNEY, Salih. (2000). Yönetim ve Organizasyon El Kitabı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
- GÜRBÜZ, Sait, MERT, İbrahim, S. (2009). Örgütsel Adalet Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Uygulaması: Kamuda Görgül Bir Çalışma. Amme İdaresi Dergisi, Cilt 42 Sayı 3, s. 117-139.
- İŞBAŞI, Janset, Ö. (2001). Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü. Yönetim Araştırmaları Dergisi, Ekim 1 (1), 51-90.
- İŞCAN, Ömer, F.; NAKTİYOK, Atılhan; (2004). Çalışanların Örgütsel Bağdaşımlarının Belirleyicileri Olarak Örgütsel Bağlılık Ve Örgütsel Adalet Algıları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59 (1), Ss.181-201.
- KALAYCI, Şeref. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Ankara.
- KOVONOSKY, Mary. A. (2000). Understanding procedural justice and its impact on business. Journal of Management, 26(3), 489-563.
- LAMBERT, Eric. (2003). Justice in corrections: An exploratory study of the impact of organizational justice on correctional staff. Journal of Criminal Justice, 31, 155–
- LEVENTHAL, Gerald. S. (1980). What should be done with equity theory? InK. J. Gergen, M. S. Greenberg, & R. H. Willis (Eds.), Socialexchange: Advances in theory and research. New York: Plenum.
- MESCON, Michael, H., ALBERT, Michael., KHEDOURI, Franklin., (1988) ‚Management‛, Harper&Row Pres, NY.
- NABATCHI, Tina., BINGHAM, Lisa.B. and GOOD, David.H. (2007). Organizational justice and workplace mediation: a six-factor model. International Journal of Conflict Management, 18 (2), 148-174.
- NIEHOFF, Brian. P., MOORMAN, Robert. H. (1993). Justice as a Mediator of the Relationship Between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior. Academy of Management Journal, Vol. 36, No. 5, p. 527–556.
- ROBBINS, Stephen, COULTER, Mary. (2003). Management. 7. Baskı, New Jersey; Prentice Hall.
- SARICE, Sadık. (2006). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Okul Yönetiminde Karşılaştıkları Yönetimsel Sorunlar (Esenler İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- TABACHNICK, Barbara. G. and FIDELL, Linda. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). Allyn and Bacon. Boston.
- TAYMAZ, Haydar. (2011). Okul Yönetimi. 10. Baskı. Ankara: Pegem Yayınevi.
- WASTI, S. Arzu. (2001). Örgütsel adalet kavramı ve tercüme bir ölçeğin Türkçe’de güvenirlik ve geçerlik analizi. Yönetim Araştırmaları Dergisi. 1, s. 33-50.
