DİNİ KAVRAMLARLA İLGİLİ ALGILARIN OLUŞUMUNDA ÇOCUKLUK DÖNEMİNİN ETKİSİ: GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin din algısının oluşmasında çocukluk dönemi deneyimlerinin etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda Gümüşhane Üniversitesi öğrencilerinden tesadüfi yöntemle belirlenen örneklem grubunun, Cami, din adamı, Tanrı ve Kur’an kavramlarıyla ilgili mevcut algıları ve çocukluk dönemi deneyimleri ortaya konularak birbiriyle olan ilişkisine bakılmıştır. Veriler çözümlenirken, yüzde, frekans dağılımı ve ki-kare analizinden yararlanılmış olup verilerin değerlendirilmesinde SPSS (16.0) istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Cami algısıyla Cami’yle ilgili çocukluk anlatısı, Cami’de şiddete uğrama, Cami’de şiddete uğramaktan etkilenme, din adamı algısıyla din adamı deneyimi, Tanrı algısıyla çocukluk dönemi Tanrı anlatısı, Kur’an algısıyla Kur’an olumsuz anlatısı değişkenleri arasındaki ilişkiler istatistiksel olarak anlamlılığa ulaşmışken; din adamı algısıyla din adamı şiddetine maruz kalma, din adamı şiddetinden etkilenme, Tanrı algısıyla olumsuz Tanrı anlatısı ve olumsuz Tanrı anlatı etkisi, Kur’an algısıyla Kur’an anlatısı ve Kur’an’ın olumsuz anlatı etkisi değişkenleri arasındaki ilişkiler istatistiksel olarak anlamlılığa ulaşmamıştır. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, düşünürlerin çocukluk yıllarında yaşadıkları deneyimleri ile din algıları arasında bir ilişki olup olmadığı konusu üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu nedenle bazı filozofların çocukluk dönemlerinde yaşadıkları deneyimlerin, onların din algıları üzerinde nasıl bir ekti bıraktığını incelemeye çalışılmıştır. Burada konuyu sınırlandırmak amacıyla görüşleri ile düşünce tarihinde önemli bir yer kazanmış olan Spinoza, Kant, Nietzsche, Freud ve Russell’ın hayat hikâyeleri ile dinle ilgili düşüncelerine değinilmiştir. Uygulama bölümü olarak düşünülen ikinci bölümde de çalışmanın problem ve alt problemlerine, hipotezlerine, evren ve örneklemine, sınırlılıklara, araştırma bulgularının çözümlenmesine, tartışılmasına ve araştırmanın sonuç ve önerilerine yer verilmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, the effect of childhood experiences in the formation of undergrad’ perception of religion are presented. In this context, the sample groups were randomly determined in the Gumushane University students. Correlate were examined which their mosque, religious man, God and the Koran concepts about current perceptions and experiences of childhood have been presented. Data parsing were benefited from percentage, frequency distribution and chi-square analysis and data evaluating was used SPSS (16.0) statistical software package. According to results of study while correlation reached statistically significance that with the perception of the mosque the mosque narrative of childhood, with exposed to violence in mosque don’t be afraid of going to the mosque, with the perception of religious functionary experience of religious functionary, with perception of God narrative of God in the childhood and with perception of Quran the narrative of the negative Quran; correlation don’t reached statistically significance that with perception of religious functionary the exposure severity of the religious functionary and affected by the severity of religious functionary, with the perception of God negative conception of God and effect of the negative narrative of God, with perception of Quran the narrative of the Qur'an and effect of the negative narrative Quran. In this study consists of two main parts. In the first chapter has focused on relationship between whether with thinkers their experiences in childhood perceptions of the religion. For this reason, some philosophers of the experiences in childhood have been examined how an impact on perceptions of their religion. In order to limit the issue have wined a seat an important place in the history of thought Spinoza, Kant, Nietzsche, Freud and Russell of experiences in the childhood have mentioned the impact of their ideas. Considered as part of the application in the second chapter is given study problems and subproblems, hypothesis, the universe and sample, limitations, resolution the research of findings, discussion, conclusions and recommendations of the study.
Keywords
- AKARSU, B., (1994), Çağdaş Felsefe Kant’tan Günümüze Felsefe Akımları, İstanbul: İnkılâp Yayınları.
- ALLPORT, G.W., (1950), The Individual and His Religion: A Psychological Interpretation, New York: The Macınillan Co.
- ANSELL-PEARSON, K., (1998), Kusursuz Nihilist, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- ARICAN, M. K., (2004), Panteizm, Ateizm ve Panentezim Bağlamında Spinoza’nın Tanrı Anlayışı, İstanbul: İz Yayıncılık.
- ARSLAN , M., (2007), ‚Türk Genç Ergenleri Arasında Dini Toplumsallaşma ve Temel Etkenleri: Uygulamalı Bir Araştırma‛, Akademik Araştırmalar Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 31, ss. 221-251.
- AYDIN, M., (1991), Kant ve Çağdaş İngiliz Felsefesinde Tanrı-Ahlâk İlişkisi, Ankara: TDV
- CEVİZCİ, A., (2001), 17. Yüzyıl Felsefe Tarihi, Bursa: Asa Kitapevi.
- CLARK, W. H., (1998), ‚Çocuklukta Din‛, The Psychology of Religion içinde (Çev., A. Çiftçi-M. Yıldız), Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: X, s. 183205.
- COPLESTON, F., (1996), Felsefe Tarihi Spinoza, (Çev. Aziz Yardımlı), İstanbul: İdea Yayıncılık.
- DALKILIÇ, B., (2000), Bertrand Russell Yirminci Yüzyılda Bir Ateist Düşünür, Konya: Kendözü Yayınları.
- ELKİND, D., (1970), ‚The Origins Of Religion in The Child‛, Review Of Religious Research, 12, 35–42.
- ERİŞİRGİL, M. E., (1997), Kant ve Felsefesi, İstanbul: İnsan Yayınları.
- FRANSEZ, M., (2004), Spinoza’nın Tao’su Aklı İnançtan İnançlı Akla, İstanbul: Yol
- GOTTSCHALK, H., (1984), Bertrand Russell Yaşamı, (Çev., Vehbi Hacıkadiroğlu), İstanbul: Alaz Yayınları.
- GÜNDÜZ, F., (2007), Okulöncesi Dönem Çocuklarda Dini Tasavvurlara Psikolojik Bir Yaklaşım, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- HAYTA, A. (2006), ‚Anneden Allah’a: Bağlanma teorisi ve İslâm’da Allah Tasavvuru‛, Değerler Eğitimi Dergisi, 4 (12),s. 29-63.
- HAYTA, A.,(2010), ‚Nesne ilişkileri Kuramı ve Tanrı Tasavvuru Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme‛, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 8, No: 20, s. 39-79.
- HİCK, J., (1963), Philosophy of Religion, Englewood Cliffs: Prentice-Hall Inc.
- HOLM, N. G., (2007), Din Psikolojisine Giriş, (Çev. A. Bahadır), İstanbul: İnsan
- HOOD, R. W. ve diğ., (2004), ‚Dini Gelişim Kuramları‛, (Çev. M. D. Karacoşkun), Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Sayı: 4.
- JONES, E., (2003), Freud Hayatı ve Eserleri, (Çev., Emre Kapkın-Ayşe Tekşen Kapkın), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- KANT, I., (1999), Pratik Aklın Eleştirisi, (Çev., İoanna Kuçuradi, Ülker Gökberk, Füsun Akatlı), Ankara: Felsefe Kurumu Yayınları.
- KARACA, F., (2007), Dinî Gelişim Teorileri, İstanbul: Dem Yayınları.
- KAUFMANN, W., (1975), Nietzsche: Philosopher, Psychologist, Antichrist, New Jersey: Princeton University Press.
- KÖYLÜ, M., (2004), ‚Çocukluk Dönemi Dini İnanç Gelişimi ve Din Eğitimi‛, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XLV,s. 137-154.
- KUEHN, M., (2001), Kant: A Biography. Cambridge: Cambridge University Press.
- NİETZSCHE, F., (2001), Böyle Buyurdu Zerdüşt, (Çev. Turan Oflazoğlu), İstanbul: MEB
- ORUÇ, C., (2010), ‚Okulöncesi Dönemde Dini Duygunun Kökenleri ve Gelişimi‛, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt 10, Sayı 3, s. 75‐96.
- ÖNDER, M., (2013), ‚Sevgi, Din Dili ve Hikâyelerin Çocukların Din Eğitimindeki Yeri ve Önemi‛, The Journal Of Academic Social Science Studies, Volume 6 Issue 3, P. 1285-1298.
- SCHABERG, W., (1996), The Nietzsche Canon, Chicago: University of Chicago Press.
- SCRUTON, R., (2002), Spinoza Düşüncenin Ustaları (Çev., Cemal Atilla), İstanbul: Altın Kitaplar Yayıncılık.
- SPİNOZA, B., (1965), Etika (Çev. H.Ziya Ülken), İstanbul: Ülken Yayınları.
- RUSSELL, B., (1971), Autobiography of Bertrand Russell (I), London: Routledge.
- RUSSELL, B., (1957), Why I Am Not a Christian?, New York: Simon Schuster.
- RUSSELL, B., (1953), Religion and Science, London: Routledge.
- RUSSELL, B., (1972), Çağımızın Sorunları Üstüne Düşünceler, (Çev., Sebahattin Eyüboğlu-Vedat Günyol), İstanbul: Cem Yayınları.
- TANRIVERDİ, H., (2012a), İnancın Rasyonelliği Sorunu, Gümüşhane: GÜ Yayınları.
- TANRIVERDİ, H., (2012b), ‚Vahdet-i Vücud-Panteizm Karşılaştırması‛, Dini Araştırmalar Dergisi, 14 (40): 65-89.
- WİLL, D., (1973), Felsefe Kılavuzu, (Çev., Ender Gürol), İstanbul: Milliyet Yayınları.
- YEŞİLGİRESUN Gazetesine Göre Cumhuriyetin İlk Yıllarında Giresun, Giresun Tarihi Sempozyumu : 24-25 Mayıs, 1996 : bildiriler.
- YAVUZ, K., (1983), Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
- YILDIZ, M., (2007), Çocuklarda Tanrı Tasavvurunun Gelişimi, İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları, İzmir.
- YÜKSEL, Ş., (2012), ‚Dini Gelişim‛, Din Psikolojisi El Kitabı içinde, (Edt: M. D. Karaçoşkun), Ankara: Grafiker Yayınları.
