SİVİL HAVACILIK SEKTÖRÜNDE KABİN PERSONELİNİN ALGILADIKLARI LİDERLİK STİLLERİ VE İŞ TATMİNİ ÜZERİNDEKİ İLİŞKİLERİ: TÜRK HAVA YOLLARI ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Bu çalışmanın temel amacı yöneticilerin liderlik davranışlarının, kabin memuru ola-rak çalışanların iş tatminleri üzerindeki etkilerinin araştırılmasıdır. Araştırma kapsamında Türk Hava Yolları içerisinde görev yapan kabin memurlarının algıladıkları liderlik stilleri ile iş doyumları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın evrenini THY “Türk Hava Yolları” örneklemini ise ilgili kurumun “Kabin Memuru” olarak çalışan personeli oluşturmaktadır. Çalışmanın uygulama aşaması yaklaşık olarak iki buçuk ay sürmüş olup, katılımcılara toplamda 750 anket formu dağıtılmıştır. Katılımcılar rast gele seçilmek üzere belirlenmiştir. Çalışmada iki ölçekten oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Kullanan anket formunda 128 ölçekli soru bulunmaktadır. Bu soruların 64 âdeti 4’lü likert ve 36 âdeti ise 5’likert ölçekten oluşmaktadır. Çalışmada kullanılan anket daha önceden farklı bir çalışmada kullanılmış olup, güvenirliliği sağlanmış bir ankettir. Katılımcılardan elde edilen anket verileri SPSS 20.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Güvenirlilik analizi sonucunda 0.909 ve 0.925 Cronbach's Alpha katsayısı elde edilmiştir. Araştırmanın amacına yönelik olarak iş doyumu ve liderlik arasındaki ilişkinin belirlenmesi için Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Ayrıca bağımsız örnek ve değişkenlere ilişkin olarak t testi kullanılmıştır. Yapılan araştırma ve elde edilen veriler doğrultusunda liderlik algısı ile iş doyumu arasındaki ilişki incelenmiş “Dönüşümcü liderlik algısı arttıkça iş doyumunun azaldığı”, “Serbestlik tanıyan liderlik algısının artması sonucunda ise iş doyumunun da arttığı” saptanmıştır.
Keywords
Abstract
he main purpose of this study is to examine the effects of leadership behaviours of managers on job satisfaction of employees working as flight attendants. Within the scope of the research, the relation between the leadership styles perceived by flight attendants working in Turkish Airlines and their job satisfaction was analyzed. The research population is composed of THY “Turkish Airlines”, and the example is composed of the related institution’s personnel working as “Flight Attendant”. The implementation process of the study took two and half months approximately, a total of 750 questionnaire forms were distributed to the participants. Participants were selected randomly. A questionnaire composed of two scales was used in the study. There are 123 scaled questions in the questionnaire used. 64 questions are 4-likert, 36 questions are 5-likert scaled. The questionnaire used in the study was previously used in another study, and its reliability was ensured. Questionnaire data obtained from the participants were analyzed with SPSS 20.0 statistics program. Following the reliability analysis, 0.909 and 0.925 Cronbach’s Alpha coefficient was acquired. As directed to the purpose of the research, Pearson correlation analysis was carried out in order to determine the relation between job satisfaction and leadership. Moreover, t test was used regarding independent sample and variables. In line with the research made and obtained data, the relation between lead-ership perception and job satisfaction was analyzed and it was concluded that “The more transformational leadership perception, the less job satisfaction”, “Job satisfaction increases as a result of the increase in leadership perception which gives freedom”.
Keywords
- ACAR, Füsun (2002), ,Duygusal Zekâ ve Liderlik‛, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.12, s. 53-68.
- AKINCI, Zeki (2002), ,Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama‛, Akdeniz İİBF. Dergisi, Sayı.4, s. 2-3.
- AŞAN, Öznur ve ÖZYER, Kubilay (2008), ,Duygusal Bağlılık ile İş Tatmini ve İş Tatmininin Alt Boyutları Arasındaki İlişkileri Analiz Etmeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma‛, SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı. 3, s. 129-151.
- ATEŞ, Gökhan (2005), ,Yöneticilerin Liderlik Davranışlarının Çalışanların İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Hava Kuvvetleri Komutanlığında Uygulama‛, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya, s.96.
- BARLI, Önder (2008), ,Davranış Bilimleri ve Örgütlerde Davranış‛, 3. Baskı, Aktif Yayınevi, Erzurum, s. 374.
- BAŞARAN, İbrahim Ethem (2004), ,Yönetimde İnsan İlişkileri; Yönetsel Davranış‛, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 67.
- BOLAT, Tamer ve AYTEMİZ SEYMEN, Oya (2003), ,Örgütlerde İş Etiğinin Yerleştirilmesinde Dönüşümcü Liderlik Tarzının Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme‛, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.6, Sayı. 9, s. 59-85.
- BOZKURT, Öznur ve BOZKURT, İlhan (2008), ,İş Tatminini Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Eğitim Sektörü Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması‛, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Sayı.9, s. 2.
- BUDAK, Gülay ve BUDAK, Gönül (2004), ,İşletme Yönetimi‛, İzmir: Barış Yayınları, s.
- ÇELİK, Vehbi (2000), ,Eğitimsel liderlik‛, Pegem A. Yayıncılık, Ankara, s. 288.
- ÇETİN, Nesrin Gökben ve BECEREN, Ertan (2007), ,Lider Kişilik: Gandhi‛, SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.3, Sayı.5, s. 110-132.
- DOĞAN, Selen (2007), ,Vizyona Dayalı Liderlik‛, Kare Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul, s. 32.
- EREN, Erol (2004), ,Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi‛, İstanbul: Beta Basım Yayın, s. 411, 457.
- EREN, Erol (2006), ,Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi‛, Beta Basım Yayım Dağıtım, Dokuzuncu Baskı, İstanbul, s. 431.
- GÜNBATAN, Ayhan (2006), ,Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları‛, Çalışanlarda İş Tatmini Uygulamaları Malatya, s. 56.
- HERSEY, Paul. BLANCHARD, Kenneth ve JOHNSON Dewey (2008), ,Management of Organizational Behavior‛, Leading Human Resources, Pearson Prentice Hall, New Jersey, p.90.
- İBİCİOĞLU, Hasan. ÖZMEN, Halil İbrahim ve TAŞ, Sebahattin (2009), ,Liderlik Davranışı ve Toplumsal Norm İlişkisi: Amprik Bir Çalışma‛, SDÜ İİBF Dergisi, Cilt.14, Sayı. 2, s. 1-23.
- KAYALAR, Murat ve ÖZMUTAF, Nezih Metin (2008), ,Sivil Toplum Kuruluşlarında Gelecek Yönelimli Lider Performans Profili: İstatistiksel Bir Yaklaşım‛, Ege Akademik Bakış, 8(2), s. 565.
- KESER, Aşkın (2005), ,İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama‛, Çalışma ve Toplum, Ekonomi ve Hukuk Dergisi, Sayı. 7, s. 2.
- KIYGIN, Sare (2013), ,Sivil Havacılık Sektöründe Kabin Personelinin Algıladıkları Liderlik Stilleri ve İş Tatmini Üzerindeki İlişkileri: Türk Hava Yolları Örneği‛, İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri A.B.D. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. s. 1-60.
- LU, Hong. WHİLE, Alison E ve BARRİBALL, K, Louise (2005), ,Job Satisfaction Among Nurses: A Literature Review‛, International Journal of Nursing Studies, Sayı. 42, p.211–227.
- NALBANT, Eser. ÖZDİL Tuncer ve ZÜMRÜT, Ecevit (1997), ,Liderlik Nitelikleri ve İşgören Performansı Üzerine Etkileri‛, 21.yy’da Liderlik Sempozyumu, DHO matbaası, İstanbul, s. 2.
- PETRESCU, Ileana Alina ve SIMMONS, Rob (2008), ,Human Resource Management Practices and Workers’ Job Satisfaction‛, International Journal of Manpower, Vol.29, No.7, pp. 651-667.
- PLUNKETT, Warren R. ATTNER, Raymond F ve ALLEN, Gemmy S (2002), ,Management: Meeting and Exceeding Customer Expectations‛, USA: South Western, pp. 453.
- REDMAN, Tom ve WİLKİNSON, Adrian (2006), ,Contemporary Human Resources Management‛, Essex: Prentice Hall, pp. 244.
- SABUNCUOĞLU, Zeyyat ve TÜZ, Melek (2001), ,Örgütsel Psikoloji‛, Ezgi Kitabevi, Bursa, s. 216.
- SCHWARZKOPF, Norman H (2004), ,’IT Leadership Style‛, Educause Center for Applied Research, Volume:1, pp. 64.
- SUSAN, Bruning ve WHİTELEY, Peter (2007), ,Kusursuz Liderlik‛, Çeviren: Ümit Şensoy. İstanbul: Acar Basım.
- ŞAFAKLI, Okan Veli (2005), ,KKTC’deki Kamu Bankalarında Liderlik Stilleri Üzerine Bir Araştırma‛, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt.6, Sayı.1, s. 132-143.
- ŞAHİN, Ali ve TEMİZEL, Handan (2007), ,Bilgi Toplumunun Örgütsel Ve Yönetsel Yapılar Üzerine Etkileri Bağlamında Türk Kamu Yönetiminde Liderlik Anlayışı: Bir Anket Çalışması‛, S.Ü. Maliye Dergisi, Sayı.153, s. 179-194.
- ŞAHİN, Ali. ÖRSELLİ, Erhan ve TEMİZEL, Handan (2004), ,Bankacılık Sektöründe Çalışan Yöneticilerin Kendi Liderlik Tarzlarını Algılayış Biçimleri İle Çalışanların Yöneticilerin Liderlik Tarzlarını Algılayış Biçimlerine Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma‛, Ulusal Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiri Kitabı, Osmangazi Üniversitesi Yayın No:108, s. 657-665.
- TAĞRAF, Hasan ve ÇALMAN, İskender (2009), ,Ohio Üniversitesi Liderlik Modeline Göre Oluşan Liderlik Biçimlerinin İşletmelerin İhracat Performansı Üzerine Etkisi ve Gaziantep İlinde Bir Araştırma‛, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt. 23, Sayı. 2,s. 137-138.
- TAŞ, Ali ve ÖNDER, Emine (2010), ,Yöneticilerin Liderlik Davranışlarının Personel İş doyumuna Etkisi‛, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C. 9, Sayı. 32, s. 18.
- TENGİLİMOĞLU, Dilaver (2005), ,Kamu ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması‛, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 4, Sayı. 14, s. 1-16.
- TÜMGAN, Cengiz (2007), ,Kamu Örgütlerinde Motivasyon ve Tatmin‛, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, s. 34.
- YILMAZ, Ali ve CEYLAN BOĞA, Çiğdem (2011), ,İlköğretim Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranış Düzeyleri İle Öğretmenlerin İş Doyumu İlişkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi‛, Cilt. 17, Sayı. 2, s. 277-394.
- ZEL, Uğur (2006), ,Kişilik ve Liderlik‛, Nobel Yayın Dağıtım, İkinci Baskı, Ankara, s.
