Author :
Abstract
Bu araştırmada, özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin umutsuzluk düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı, Erzurum İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı özel eğitim okullarında görev yapan 88 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma da betimsel yöntemlerden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, Beck (1974) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Seber (1991) tarafından yapılmış olan “Beck Umutsuzluk Ölçeği” ve araştırmacı tarafından hazırlanmış olan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20.0 paket programında, frekans (f) ve yüzde (%) hesaplamaları, t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) istatistiksel işlemleri uygulanarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, özel eğitim öğretmenlerinin genel olarak orta düzeyde umutsuzluk yaşadıkları belirlenmiştir. Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin yaş, medeni durum, eğitim düzeyi ve kıdem yılı değişkenleri ile umutsuzluk düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı, ancak deneklerin görev yaptıkları okul ve cinsiyet değişkenleri ile umutsuzluk düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
In this research, the aim was the determination of hopelessness levels of teachers employed in special education schools according to various variables. The study was realized with 88 teachers that are employed in special education schools bound to Erzurum provincial directorate for national education in 2012-2013 academic years. In the research, scanning method among descriptive methods was used. In collection of the research data, Beck Hopelessness Scale which was developed by Beck in 1974 and was adapted to Turkish in 1991 by Seber and personal information form prepared by the researcher was used. The obtained data was analyzed in SPSS 20.0 package program by frequency and percentage calculations, application of statistical operations such as t test and one way analysis of variance (ANOVA). According to data obtained from the research it was determined that special education teachers have medium level of hopelessness. It was determined that there is not a significant relation between hopelessness of special education teachers and age, marital status, education level and length of service variables and that there is a significant difference between employed school and gender variables of special education teachers and their hopelessness levels.
Keywords
- ABRAMSON L.Y., METALSKY, G.I. & ALLOY, L.B. (1989). “Hopelessness Depression:A Theory-Based Subtype of Depression”, Psychological Review, 96 (2), p. 358-372.
- AKÇÖLTEKİN, A. ve DOĞAN, S. (2012). “Sınıf Öğretmenlerinin UmutsuzlukDüzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi: Ardahan İli Örneği”,International Journal of Social Science (JASSS), December, Volume 5, Issue 7, s.49-59.
- BAŞ, A.U. ve KABASAKAL, Z. (2013). “Öğretmen Adaylarında Umutsuzluk veAlgılanan Sosyal Destek”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Journal ofResearch in Education and Teaching. Şubat, Cilt: 2, Sayı: 1, (2), s. 19-26.
- BAŞARAN, I. (2001). “Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin ÇalışmaKoşulları”, Ege Eğitim Dergisi, 1,1, s. 41-53.
- BATIGÜN DURAK, A. (2005). “İntihar Olasılığı: Yaşamı Sürdürme Nedenleri,Umutsuzluk ve Yalnızlık Açısından Bir İnceleme”, Türk Psikiyatri Dergisi, 16(1), s. 29-39.
- BECK, A.T., WEİSSMAN, A., LESTER, D. & TREXLER. L. (1974). “The Measurement ofPessimism: The Hopelessness Scale”, J Consult Clin Psychol, 42, p. 862-865.
- BECK, C.L. & GARGULO, R.M. (1983). “Bırnoul in Teachers of Retarded andNonretarded Children”, Journal of Educational Research, 76 (3), p. 169-173.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E.K., AKGÜN, Ö.E., KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL,F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- ÇELİKEL, Ç.F. ve ERKORKMAZ, Ü. (2008). “Üniversite Öğrencilerinde Depresif Belirtiler ve Umutsuzluk Düzeyleri İle İlgili Etmenler”, Nöropsikiyatri Arşivi,45, s. 122-129.
- ÇENGELCİ, B. (2009). “Otizm ve Down Sendromlu Çocuğa Sahip Annelerin Kaygı,Umutsuzluk ve Tükenmişlik Duygularının Karşılaştırılması”, Ege Eğitim Dergisi(10) 2, s. 1–22.
- DERELİ, F. ve KABATAŞ, S. (2009). “Sağlık Yüksekokulu Son Sınıf ÖğrencilerininİşBulma Endişeleri ve Umutsuzluk Düzeylerinin Belirlenmesi”, YeniTıp Dergisi,(26), s. 31-36.
- DEVECİ, S.E., ULUTAŞDEMİR, N. ve AÇIK, Y. (2011). “Bir Mesleki Eğitim MerkeziÖğrencilerinde Umutsuzluk Düzeyi ve Etkileyen Faktörler”, Dicle Tıp Dergisi,38 (3), s. 312-317.
- DURAK, A. ve PALABIYIKOĞLU, R. (1994). “Beck Umutsuzluk Ölçeği GeçerlilikÇalışması”, Kriz Dergisi, 2 (2), s. 311-319.
- DÜNDAR, S. (2008). “Polislerin Umutsuzluk Düzeyi İle Problem Çözme BecerisiArasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Polis Bilimleri Dergisi, Cilt: 10 (3), s. 77-92.
- ESHUN, S. (1999). “Cultural Variations in Hopelessness, Optimism, and Suicidalİdeation: A Study of Ghana and U.S. College Samples”, Cross-Cultural Research,33 (3), p. 227-239.
- FRİEDMAN, I.A. & FARBER, B.A. (1992). “Professional Self-Concept as a Predictor ofTeache Burnout”, Journal of Educational Research, 84 (1), p. 28-35.
- GENÇAY, S. (2009). “Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk ve YaşamDoyumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”,Elektronik SosyalBilimler Dergisi, 8 (27), s. 380-388.
- GÜNER, P. ve ŞENGÜL, S. (2012). İlköğretim Matematik Öğretmenliği ProgramınaDevam Eden Öğretmen Adaylarının Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi, X. Ulusal Fen ilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Türkiye.
- HORNEY, K. (2011). Nevrozlar ve İnsan Gelişimi: Kendini Gerçekleştirme Mücadelesi.(Çeviren: Emre Erbatur), İstanbul: Sel Yayıncılık.
- OĞUZTÜRK, Ö., AKÇA, F. ve ŞAHİN, G. (2011). “Üniversite ÖğrencilerindeUmutsuzluk Düzeyi İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin BazıDeğişkenler Üzerinden İncelenmesi”, Klinik Psikiyatri, 14, s. 173184.
- O’CONNOR, R.C., CONNERY, H. & CHEYNE, W.M. (2000). “Hopelessness: The Roleof Depression, Future Directed Thinking and Cognitive Vulnerability”,Psychology Health & Medicine,5 (2), p. 155-162.
- ORUÇ, S. (2007). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik DüzeylerininBazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Adana İli Örneği), Yayımlanmamış YüksekLisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- ÖZER GÖK, F., BEYDAĞ, K.D., CENGİZ, Ş. ve KİPER, S. (2009). “Hemodiyalize GirenHastaların Umutsuzluk Düzeyleri”, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt: 4, Sayı:10, s. 123-136.
- RİDEOUT, E. & MONTEMURO, M. (1986). “Hope, Morale and Adaptation in Patientwith Chronic Heart Failure”, Journal of Advance Nursing, 11 (4), p. 429-438.
- ROMERO, M. (1989). Hope and Outprome Anticipation, Dissertation Abstract International, 50 (5), 1258-A.
- ŞAHİN, A. (2002). “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Umutsuzluk Düzeyleri ÜzerineBir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 13, s. 143-157.
- ŞAHİN, C. (2009). “Eğitim Fakültesinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Umutsuzluk Düzeyleri”, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 27,s.
- SEBER, G. (1991). Beck Umutsuzluk Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği Üzerine Bir Çalışma,Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, Anadolu Üniversitesi Sağlık BilimleriEnstitüsü, Eskişehir.
- SUCUOĞLU, B. ve KULOĞLU, N. (1996). “Özürlü Çocuklarla Çalışan ÖğretmenlerdeTükenmişliğin Değerlendirilmesi”, Türk Psikoloji Dergisi, 11 (36), s. 44-60.
- TANAKA, E., SAKAMOTO, S., ONO, Y., FUJİHARA, S. & KİTAMURA, T. (1998).“Hopelessness in a Community Population: Factorial Structure andPsychosocial Correlates”, The Journal of Social Psychology,138 (5), p. 581-590.
