EFLAKİ’NİN MENAKIB’ÜL ARİFİN ADLI ESERİNE GÖRE 13-14 Y.Y. DA SELÇUKLU PAYİTAHTINDA KADINLARIN KONUMU
Author :
Abstract
Ahmed Eflaki'nin Menâkıbü'l-Arifin adlı eseri Anadolu Selçuklu Devleti başkenti Konyada Mevlânâ Celaleddin'in Selçuklu Sultanları, hatunları ve teb'ası ile olan ilişkilerini anlatan önemli bir eserdir. Mevlânâ Cellâleddin Rumî'nin torunu Ulu Ârif Çelebi'nin emriyle Eflaki tarafından yazılan Menakıbül Arifin, XIII. yüzyılın ikinci yarısında ve XIV . yüzyılın ilk yarısında Türkiye Selçuklu Devletinin sosyal ve kültür hayatına dair oldukça önemli bilgiler sunmaktadır. Eflaki eserinde Türkiye Selçuklu Devletinin siyasi olaylarına değinmekle beraber, daha çok sosyal ve ekonomik yapı hakkında bilgi vermektedir. Bunun yanında O, Selçuklu Sultanlarının eşleri ve özellikle Selçuklu Sultanları ile devlet adamlarının Mevlânâ ile olan ilişkilerine hususi bir önem vermiştir. Eserde Selçuklu Devletinde dini hayata ait bilgiler ise detaylı bir şekilde verilmiştir. Bu duruma bağlı olarak kadınların o dönemde Selçuklu başkentindeki durumu toplum içerisindeki tutum ve davranışları hakkında da kıymetli bilgiler mevcuttur. Bu açıdan bu makalede Eflakinin eserine göre kadının o dönemdeki konumu ele alınmaktadır. Bu çerçevede kadınların aşk, nefret, kıskançlık gibi duygularının sebep ve sonuçlarını değerlendirirken, kadınların zorla evlendirilmeleri ve ebeveynlerinin bu konudaki tutumları, evlilikte yerine getirilmesi gereken şartlar, kızların evlenecekleri zaman yapmak zorunda oldukları çeyizler, düğün sırasında yapılan merasimler, evlilikte kadına gösterilen saygı, anne ile oğlu arasındaki saygı, kadınların cariyelere karşı davranışları, kadınların eşlerine karşı davranışları, boşanmada kadının konumu, süt anneliği, çocuk özlemi çeken ailelerin durumu gibi kadınları etkileyen konular incelenerek, kadınların o dönemdeki yaşam tarzları ele alınıp, Müslüman aile içerisinde kadın ve erkek arasındaki münasebetler değerlendirilmektedir.
Keywords
Abstract
Ahmed Eflakis work colled Menaqib al-Arifin is on important work which tells about the relationship between Seljuk Sultans, wives, citizens and Mawlana Jalaleddin at the capital of the Anatolian Seljuk State, Konya. Menaqib al-Arifin was written by order of grandson of Mawlana Jalaleddin Rumi, Ulu Arif Çelebi and it parents quite important knowledges about social and cultural life of Turkish Seljuk State in the second half of 13 th century and in the first half of 14 th century. Eflaki touches on political events of Turkish Seljuk State but gives knowledges more about social and cultural side. Besides that, he mentions the importance of relationship between Seljuk Sultans and statesmen with Mawlana. It is given in detalis about knowledge belongs to religious life in this work. Depending on this situation in Seljukid capital and their behaviour in public. In this respect, according to Eflaki’s work, it tells about the situation of women at that term. In this context, it evaluates the reasen and the result of emotions of women like love, hate jeolosly on the other had it analyzes like women forced to marriage and attitudes of their parents to this subject, neccesities of a marriage, the dowersy that is cumpolsory for bride, the ceremony during the wedding, respect to women in marriage, and respect between mother and son, behaviours of women to the slaves and their husbands, position of a women in a
