Author :
Abstract
Organoloji disiplini kapsamında çalgılar; yapıları, icra teknikleri ve icra edildikleri ülke ve bölgelerine göre sınıflandırılmalıdır. Çünkü çalgı türlerinin coğrafi bölgelere has özelliklerle çeşitlendiği ve isim, şekil ve yapı varyasyonlarıyla farklı coğrafi bölge ve müzik türlerinde icra edildiği görülmektedir. Bu çalışmada Asya ve Avrupa kapsamındaki yaylı çalgılar ele alınarak, tel üzerinde ses elde etmek için kullanılan iki farklı yöntemin ilgili coğrafya üzerinde yaşayan toplumlar bazında tespit edilmesi önerilmektedir. Genel olarak Avrupa’da bilinen yaylı çalgılar keman ailesi üyeleridir ve hem bu aile, hem de Asya’daki tanıdık-bilindik pek çok yaylı çalgı ailesinde tellere parmak ucu ile temas suretiyle ses elde edilmekte/perde basılmaktadır. Tellere tırnak ile temas suretiyle ses elde etme tekniğinin ise Balkanlar ve İstanbul kökenli olduğu düşünülebilir, ancak bu coğrafyadan uzak sayılabilecek bölgelerde de (Kazakistan, Kırgızistan, Tuva ve Hindistan) aynı tekniğin kullanıldığı görülmektedir. Çalgılar söz konusu icra teknikleri bağlamında incelenirken, aldıkları isimler ve bu isimlerin komşu kültür coğrafyaları arasındaki geçiş ve birbirleriyle olan ilişkileri de günümüze kadar üzerinde durulmamış konumuz araştırma dinamiğine önemli bir ivme kazandırmaktadır. Bu parametreler doğrultusunda; çalışmamızda yaylı çalgılar Asya ve Avrupa kültürel coğrafyaları bütünlüğünde; icra edildikleri bölgeleri, ortak, benzer ve farklı özellikleri ile tel üzerinde ses elde etme teknikleri bağlamında incelenmiş, tespitler yapılarak, sınıflandırma ve metodoloji önerileri getirilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Within the scope of organology discipline; instruments are classified according to their structure, performing techniques and country and region they are performed. Because it is seen that types of instruments vary according to characteristics specific to geographical regions and performed in different geographical region and music types with name, shape and structure variations. In this study string instruments within the scope of Asia and Europe will be analyzed, and it will be suggested to determine two different methods used for producing sound on strings in the basis of related geography. In general, the bowed instruments in Europe are the members of the violin family. It is produced sound by pushing on the strings with fingertips either in this family or numerous most widely recognized instrument families in Asia. It is supposed that the technique is producing sound by pressing on the strings with fingernail, is origin from Balkans and Istanbul. But the same technique is also used in some geographical regions is far from this region (Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tuva and India). In accordance with these parameters, the names of instruments and transition and relation of these names within neighbour culture geographies enable important acceleration to our research dynamic with its subject that has never been analyzed up to now. In our study, string instruments were analyzed throughout Asia and Europe cultural geographies, in the sense of techniques of producing sound on strings with common, similar or different features, determinations were made and it was tried to make suggestions of classifications and methodology.
--2222.jpg)