Türkiye’de organ bağışı oranları diğer Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında çok yetersiz kalmaktadır. Organ bağışı konusunda toplumda yerleşmiş olan algıyı incelemek amacıyla 2013 yılında bir bölgeyi temsil eden 420 kişilik örneklem dahilinde yüz yüze anket çalışması yürütülmüştür. Bu araştırmada, ülkemizde organ bağışı konusunda yaşanan yetersiz durum analiz edilmeye çalışılmış ve organ bağış oranlarının düşük olma nedenleri ortaya çıkarılarak konuyla ilgili çözüm önerileri üretilmeye çalışılmıştır. Ankete katılanların %60’ı organ bağışlamaya olumlu bakarken sadece %4’ü organlarını bağışlamış ve %74’ü organ bağışlamanın insanların hayatını kurtarabileceğine inandığını söylemiştir. Araştırmada, bu konudaki eğitimsizliğin ve bundan dolayı duyulan korkunun organ bağış oranlarının yetersiz kalmasına yol açtığı, potansiyel bağışçılara ulaşmada en etkili yolun medya olduğu ve bilinçlendirme kampanyalarına ivedilikle ihtiyaç duyulduğu ortaya çıkmıştır. Organ nakli sadece sağlıkçıları ilgilendirirken organ bağışı toplumun bütün katmanlarını ilgilendirdiğinden devletin ilgili sağlık kurumlarının yanında, sivil toplum örgütleri, belediyeler, adliye, silahlı kuvvetler, hava yolları, medya ve hatta tek tek bütün fertler organ bağışı kavramı ile iç içe olmak zorundadırlar. İspanya modelinde olduğu gibi özel eğitimli organ nakil koordinatörleri sisteminin kurulması beyin ölümü gerçekleşen kişinin yakınlarının organ bağışını red etme oranını tersine çevirecek ve sosyal amaçlı bilinçlendirme kampanyaların da yardımıyla soruna çare bulunabilecektir.
Organ donation rates in Turkey when compared with other European countries are very insufficient. To better document public perception on organ donation, a personal interview survey of a locally representative sample of 420 respondents has been conducted in spring 2013. This paper tries to explore the reasons of low organ donation rates while analyzing the current insufficient organ donation condition of our country and tries to find remedy solutions. In this survey, while only 4% of the respondents are donated their organs, 60% of them have a positive opinion to organ donation and 74% of them believe that organ donation can save people’s lives. This survey reveals that illiteracy and fear leads to insufficient organ donation rates and the most effective way to reach the potential donors is media with a strong need for awareness campaigns. There is also need for support by the whole public, namely; health institutions, non-govermental as well as govermental organisations, doctors, educators, media, public employees, municipalities, religious men, each and every member of the public. Here, national public relations and social awareness campaigns play a vital role. It seems that remedy is in the social awareness campaigns and in transplant coordinators as in the case of Spain.