Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı Sykes-Picot Antlaşması hakkında bilimsel bir çalışma ortaya koymaktır. Modern Ortadoğu’nun yaratılmasında önemli bir belge niteliğinde olan bu antlaşmanın bugüne kadar etraflıca araştırılıp bilimsel bir uslupla ortaya konmamış olması çalışmanın ana gerekçesini oluşturmaktadır. Yerli ve yabancı bilimsel kaynaklar ışığında hazırlanan bu çalışma, antlaşmanın tüm süreçlerini ve tarafların tutumlarını dönemin kayda değer olayları bağlamında incelemeye çalışmıştır. Aynı zamanda bu çalışma, antlaşmanın mimarlarına da ayrıca yer ayırmıştır. Birinci Dünya Savaşı’nın en hareketli döneminde gizli bir şekilde kaleme alınan Sykes-Picot Antlaşması’nda tarafların yalnızca kendi çıkarları uğruna hareket ettikleri görülmüştür. Bu bağlamda, bölgenin sosyokültürel ve sosyoekonomik yapısı dikkate alınmamıştır. Bölgede önemli çıkarları bulunan İngiltere’nin eş zamanlı olarak hem Araplarla hem de Fransızlarla gizli görüşmeler yaptığı ve nihayetinde Şerif Hüseyin önderliğindeki Arapları muğlak sözlerle oyalayıp, onlara vaat ettiği sözleri yerine getirmediği tespit edilmiştir. Diğer taraftan İngiltere, Rusya’nın “Sıcak Denizlere İnme” şeklinde özetlenebilecek Güney siyasetini engelleyebilmek adına Fransa’yı kullanmıştır. Bu kapsamda Sykes-Picot Antlaşması ile Rusya ile arasına Fransa’yı yerleştirmiştir. Ayrıca çalışma göstermiştir ki, dönemin büyük güçleri İngiltere, Fransa ve Rusya bölgesel çıkarları uğruna yerel halkları bir piyon olarak kullanmaktan çekinmemişlerdir. Araplar, Ermeniler ve Yahudiler büyük güçlerin bu satranç oyununda edilgen unsurlar/piyonlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Sykes-Picot Antlaşması bölgenin doğal düzenini altüst ederek, uzun yıllar kaosun hüküm süreceği bir yapı inşa ettiği bu çalışmanın ana iddiasını oluşturmaktadır.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to explain Sykes-Picot Agreement in detail. Until now, there hasn’t been enough scientific research on the agreement in Turkey which is an important document for shaping Middle East in modern era. In this paper, it is focused on background and all parties of the agreement in terms of the context of crucial historical moments while comparing other scientific researches. Also, an ad-ditional place is reserved for the architects of the agreement. It is observed that the parties of Sykes-Picot Agreement, a secret agreement in the most active period of World War I, acted only for their own interests. In this context, sociocultural and so-cioeconomic structures of the region are not taken into account. It is determined that the United Kingdom having a keen interest in the region simultaneously conducted secret meetings with both Arab and French representatives and the UK ultimately did not honor its commitments by holding up Arabs leading by Sharif Hussein with ambiguous words. On the other hand, the UK took advantage of France in order to prevent Russian policy towards the South. In this framework, the UK deployed France between Russia and itself with the Sykes-Picot Agreement. Besides, the study demonstrates that the great powers of the era, such as the UK, France and Russia, did not hesitate to use local people as a cat’s paw for the sake of their regional interests. Arab, Armenian and Jewish communities appear passive components/pawns in the chess. The principal claim of the study is that the Sykes-Picot Agreement constructed a long-term chaotic order by disturbing natural balance in the region.
