TAŞINMAZLARIN SATIŞ SURETİYLE DEVRİNDE PİYASA FİYATLARININ KULLANILMAMASININ KAMU GELİRLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: ADIYAMAN İLİ GÖLBAŞI İLÇESİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Kamu hizmetlerinin kaynağını oluşturan kamu gelirlerinin düzenli ve olması gerektiği gibi toplanması devlet hazinesi açısından son derece önemlidir. Gelir toplama sürecinde herhangi bir sebeple meydana gelen aksaklıklar kamu hizmetlerini de doğrudan doğruya etkilemektedir. Kamu gelirleri içerisinde harçların –özellikle de tapu harçlarının- önemli bir yeri vardır. Gayrimenkullerin satış, pay temliki, trampa ve taksim gibi işlemlere konu olmaları durumunda söz konusu işlemleri gerçekleştirmekle görevli olan Tapu Müdürlükleri taşınmaz maliklerinden taşınmazın emlak değerini gösterir belge talep etmektedirler. Yapılacak işlemlere esas olmak üzere asgari değeri gösteren emlak değeri belgesi taşınmazın bulunduğu belediyelerce verilmektedir. Ancak belediyelerce verilen emlak değeri, çoğu zaman gayrimenkulün piyasa değerinden çok daha düşüktür. Taraflar ise daha az miktarda harç ödemek için satış işlemine konu olan taşınmazın satış değerini belediyenin verdiği emlak değeri ile aynı miktarda beyan etmektedirler. Ülkemizde satış işlemine konu taşınmazın taraflarca beyan edilen fiyatının piyasa değerlerine uygunluğunu kontrol eden bir mekanizma bulunmaması sebebiyle, tapu harcı taşınmazın emlak değeri üzerinden hesaplanmakta ve devlet ciddi miktarda harç geliri kaybına uğramaktadır. Harç geliri kaybına örnek teşkil edecek uygulamayı yaptığımız Adıyaman Gölbaşı Tapu Müdürlüğü’nde 2013 yılı Mart ayında satışı gerçekleşmiş taşınmazların gerçek piyasa fiyatları üzerinden işlem görmemeleri sebebiyle devlet 309.150,00 TL yerine yalnızca 49.737 TL harç geliri elde etmiştir. Aynı dönemde harç kaybı 259.412 TL olarak gerçekleşmiştir.
Keywords
Abstract
It is very substantial for state that public revenue -the source of the public services- should be collected regularly and properly. Any hitch at income collecting process directly affect the service quality and stability. There are lots of kind of public revenues. In this study we focused on the real estate fees which is the one of the most important sort of the public revenues. For a real estate selling operation, real estate office requests a document which shows the value of related real estates. That document is given by municipality and generally far from reflecting real estates’ market price –generally lower- . Because the fees are calculated at least according to real estates municipality value, to avoid high fees, real estate’s sellers and buyers declare its value in accordance to municipality value, lower price than real market price to Real Estates Offices. Because of the absence of a control mechanism examining the difference in prices, state budget faces loss of revenue. A sample study is carried out in Adıyaman Gölbaşı Land Registry Office. Our study shows that because of the deliberately lower declared prices of real estates, the Revenue Office collected 49.737 TL, instead of 309.150 TL in March 2013. So that the loss of public revenue was 259.412 TL in that month
