FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ I. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN KİMYASAL DENKLEMLER VE HESAPLAMALAR KONUSU ÖĞRENMELERİ ÜZERİNE FENOMENOGRAFİK BİR ÇALIŞMA
Author :
Abstract
Bu çalışmasının amacı, Fen Bilgisi öğretmenliği I. sınıf öğrencilerinin kimyasal denklemler ve hesaplamaları konusundaki öğrenme yaklaşımlarını detaylı bir şekilde incelemektir. Çalışmada ayrıca kimyasal denklemler ve hesaplamalar konusunda öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarının açığa çıkarılması da amaçlanmıştır. Böylelikle öğrenciler tarafından genellikle zor olarak kabul edilen bir kimya konusunda öğrencilerin öğrenme yaklaşımları daha iyi anlaşılabilecektir. Bu araştırmanın asıl sorusu “Fen Bilgisi öğretmenliği I. sınıf öğrencilerinin kimyasal denklemler ve hesaplamalar konusunu öğrenme süreçlerinde hangi kategorileri tanımlanabilir” şeklindedir. Bu amaçla fenomenografik araştırma yönteminden faydalanılmıştır. Araştırma kapsamında kimya derslerinde zorluk çeken ve kimya sınavlarında düşük not alan öğrenciler ile mülakatların yapılması hedeflenmiştir. Çünkü Kimya dersinde başarılı olamayan öğrencilerin öğrenme yaklaşımlarını inceleyerek başarısızlıklarının nedenlerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Ana Bilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalında Genel Kimya-I dersi vize notları sınıf ortalamasının altında olan 15 öğrenci ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakatlar iki basamaktan oluşmaktadır. İlk basamakta, katılımcılara kimya ve bazı kimyasal kavramlarla ilgili bir dizi soru sorulmuştur. Mülakatların ikinci basamağında ise, katılımcılara üzerinde ayrıntılı bir şekilde düşünmeleri ve çözmeleri için kimyasal denklem ve hesaplamalarla ilgili sınırlayıcı reaktifin olduğu bir kimya problemi verilmiştir. Araştırmaya katılan Fen Bilgisi öğretmenliği I. sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilen mülakatların ses kayıtları, mülakatların yazıya geçirildiği dokümanlar ve öğrencilerin mülakatlar esnasında yazmış oldukları yazılar analiz edilmiştir. Tüm bu analizlerden sonra betimleme kategorileri oluşturulmuştur. Yapılan çalışmada katılımcıların “sınırlayıcı bileşen” kavramından ne anladıkları ve sınırlayıcı bileşeni belirleme yöntemleri ayrı ayrı incelenmiştir. Katılımcılardan elde edilen cevapların analizi sonucu “Sınırlayıcı bileşen” kavramı ile ilgili olarak 5 farklı betimleme kategorisi, “Sınırlayıcı bileşeni belirleme yaklaşımları” ile ilgili 6 farklı betimleme kategorisi, “Oluşan madde miktarını belirleme yaklaşımları” ile ilgili 3 farklı betimleme kategorisi ve “Artan bileşen” kavramı ile ilgili olarak 6 farklı betimleme kategorisi oluşturulmuştur. Çalışma sonucu, Fen Bilgisi öğretmenliği bölümünde öğrenim gören I. sınıf öğrencilerinin sevmediği dersler arasında fizik ve matematik derslerinin ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma sonucunda, Fen Bilgisi öğretmenliği I. sınıf öğrencilerinin kimyasal reaksiyonlar ve hesaplamalar konusunda farklı kavram yanılgılarının olduğu da tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The objective of the present thesis is to investigate pre-service science teachers’ learning approach on chemical equations and calculations in detail. The study also aims to clarify the students’ misconceptions about chemical equations and calculations. Thus, educators would be able to better comprehend students’ learning processes in a chemical subject that is considered to be difficult. The main research question of the present thesis is “Which categories could be defined about pre-service science and technology teachers’ learning processes of chemical equations and calculations?” For this purpose, phenomenographical method is utilized. In the context of the study, we aimed to interview students who experienced difficulties in chemistry course and received lower grades in chemistry tests. In this direction, interviews were conducted with 15 pre-service teachers attending Fırat University, Faculty of Education Science Teaching Department who received lower than 50 / 100 in General Chemistry I course midterms. Interviews were conducted in two stages. In the first step, participants were asked a series of questions on chemistry and certain chemical concepts. The second stage of the interviews included a chemistry problem related to chemical equations and calculations, containing limiting reactant. Interview audio recordings, interview transcripts and students’ notes taken during the interviews were analyzed. After the analyses were concluded, descriptive categories were created. What the participants understood about the “Limiting component” concept and their methods to determine the limiting component were separately evaluated. Analysis of the participants’ responses resulted in determination of 5 different desctiptive categories about the “Limiting component” concept, 6 different descriptive categories on their approaches to determine the limiting component, 3 different descriptive categories on their approaches to determine the amount of matter created, and 6 different descriptive categories on “Surplus component” concept. Study results demonstrated that physics and mathematics courses were the courses which the pre-service teachers attending Science Teaching Department did not like the most. Study results also determined that pre-service science teachers had different misconceptions on chemical reactions and calculations.
Keywords
- Akkuş, H.; Tüzün, Nur, Ü.; Eyceyurt, G., (2013), Kovalent Bağlar Konusunda Öğrenci İmaj ve Yanlış Kavramalarının Belirlenmesi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), s. 287-303.
- Aydın, F., (2010), ‚İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Deprem Kavramını Algılamaları: Fenomenografik Bir Analiz‛, Turkish Studies, 5 (3), s. 801
- Arasasingham, R. D.; Taagepera, M.; Potter, F.; Lonjers, S., (2004), ‚Using Knowledge Space Theory to Assess Student Understanding of Stoichiometry‛, Journal of Chemical Education, 81(10), s. 1517 – 1523.
- Çolak, Y., S., (2016), Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Öğrenme ve Ders Çalışma Yaklaşımlarının İncelenmesi, Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman.
- Çil, E.; Uğraş, M., (2015), ‚The Concept of Hybrıdızatıon from The Perspectıve of Scıence Teachıng Undergraduate Students: A Phenomenographıc Study‛, Journal of Baltic Science Education, 14(2).
- Demirci, B., (1993), ‚Çağdaş fen bilimleri eği- timi ve eğitimcileri‛ H.Ü Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, s. 115-124.
- Didiş, N.; Özcan, Ö.; Abak, M., (2008), ‚Öğ- rencilerin Bakış Açısıyla Kuantum Fiziği: Nitel Çalışma‛, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, s. 86- 94.
- Ekiz, D., (2003), Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş: Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri, Anı Yayıncılık, Ankara.
- Entwistle, N., (1997), Introduction: ‚Pheno- menography in Higher Education‛ Higher Education Research and Development, 16, s. 127- 134.
- Erdem, E.; Yılmaz, A.; Morgil, İ., (2001), ‚Kimya Dersinde Bazı Kavramlar Öğrenciler Tarafından Ne Kadar Anlaşılıyor?‛, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, s. 65 – 72.
- Ergin, A., (2011), Fizik Öğretmen Adaylarının Temel ve Bileşik Parçacıklar ile Parçacık Hızlandırıcılarına Dair Görüşlerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir, Türkiye.
- Fach, M.; Boer, T.; Parchmann, I., (2007), Re- sults of an İnterviewstudy as Basis for The Development of Stepped Supporting Tools for Stoichiometric Problems. Chemistry Education Researchand Practice, 8(1), s. 13 – 31.
- Gürdal, A., (1992), "İlköğretim Okullarında Fen Bilgisinin Önemi", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, s. I85-188.
- Güneş, Ö., Z.; İnce, E.; Kırbaşlar, F., G., (2015), ‚Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öz-Yeterlik Algıları ve Kimya Problemlerinde Matematik Kullanımına Yönelik Görüşleri‛, Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), s. 23
- Glynn, S. M.; Yeany, R. H.; Britton, B. K., (1991), The Psychology of Learning Science. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
- Gullberg, A.; Kellner, E.; Attorps, I.; Thoren, I.; Tarneberg, R. (2008), Prospective Teachers’ İnitial ConceptionsAabout Pupils’ Understanding of Science and Mathematics. European Journal of Teacher Education, 31(3), s. 257-278.
- Hackling, M. W.; Garnett P.J., (1985), ‚Mis- conception of Chemical Equilibrium‛, European Journal of Science Education, 7, s. 205-214.
- Hal{kov{, Z.; Prokša, M., (2007), ‚Two Kinds of Conceptual Problems in Chemistry Teaching‛, Journal of Chemical Education, 84(1), s. 172 – 174.
- Herron, J. D.; Nurrenbern, S. C., (1999), ‚Imp- roving Chemistry Learning‛, Journal of Chemical Education, 76(10), s. 1354 – 1361.
- Karplus, R,; (1977), ‚Science Teaching and Development of Reasoning‛ Journal of Research In Science Teaching, 14(2), s. 169-175.
- Kılınç, Y., (2013), ‚Coğrafya Lisans Öğrencile- rinin Hava Durumu Kavramını Algılamaları: Fenomenografik Bir Çalışma‛, Marmara Coğrafya Dergisi, 27, s. 401-415
- Kılınç, Y.,; Tuna, F., (2013), ‚Coğrafya Lisans Öğrencilerinin Bakış Açısıyla Atmosfer Basıncı Kavramı: Fenomenografik Çalışma‛, Journal of World of Turks, Vol. 5, No. 2.
- Lin, Q.; Kirsch, P.; Turner, R. (1996), ‚Nume- ric and Conceptual Understanding of General Chemistry at A Miniority Institution‛ Journal Chemistry Education, 73(10), s. 1003-1005.
- Marton, Ference, (1994), Phenomenography. In T. Husen & N. Posthletwaite. The International Enclyclopedia of Education, New York: Pergamon.
- Marton, F.; Booth, S., (1997), Learning and awareness. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
- Marton, F.; Pong, W. Y., (2005), ‚On The Unit of Description in Phenomenography‛, Higher Education Researchand Development, 24(4), s. 335-348.
- Marton, F.; Saljo, R. (1976), ‚On Qualitative Differences in Learning. I Outcome and Process‛, British Journal of Educational Psychology, 46, s. 4–11.
- Miles, M. B.; Huberman, A. M., (1994), Qualitative Data Analysis, 2nd Ed. Newbury Park, CA: Sage 10(12).
- Mutch, H. E., (2009), A Phenomenographical Study of Student Learning in General College Chemistry, Doctorate Thesis, Capella University, Minneapolis.
- Nakleh, M. B., (1992), ‚Why Some Students Don’t Learn Chemistry‛, Journal of Chemical Education, 69(3), s. 191-196.
- National Research Council, (2000), How Peop- le Learn: Brain, Mind, Experience, and School. Washington, D.C.: National Academy Press.
- Özgen, N., (2013), ‚Öğretmen Adaylarının Erozyon Kavramına Yönelik Algıları: Fenomenografik Bir Araştırma‛, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), s. 321-334.
- Ramsden, P., (1991), Learning to Teach in Higher Education, London: Routledge Falmer.
- Reif, F.; Larkin, J. H., (1991), ‚Cognition in Scientific and Everyday Domains: Comparison and Learning İmplications‛, Journal of Research in Science Teaching, 28(9), s. 733 – 760.
- Selvaratnam, M.; Canagaratna, S. G., (2008), ‚Using Problem-Solution Maps to İmprove Students’ Problem-Solving
- ShibleyJr., I. A.; Milakofsky, L. M.; Bender, D. S.; Patterson, H. O., (2003), ‚College Chemistry and Piaget: An Analysis of Gender Difference, Cognitive Abilities, and Achievement Measures Seventeen Years Apart‛, Journal of Chemistry Education, 80(5), s. 569 –
- Soğancı, Ö., (2006), Öğreniminde ve Öğreti- minde Öğretmen Adaylarının Matematiksel Tanımlara Yaklaşımları Üzerine Fenomenografik Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Şandır, T., Y., (2006), Fonksiyon Kavramı Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri Üzerine Bir Fenomenografik Çalışma, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Anabilim Dalı Matematik Öğretmenliği Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Şen, Ş.; Yılmaz, A., (2013), ‚Kimyasal Bağlarla İlgili Fenomenografik Bir Çalışma‛, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2).
- Temizyürek, K., (2003), Fen Öğretimi ve Uy- gulamaları, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Uzer, A., (1997), Açıköğretim Lisesi Öğrenci- lerinin Fen Bilimleri TV Programlarına Yönelik Algıları, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara.
- WisemanJr., F. L., (1981), ‚The Teaching of College Chemistry‛, Journal of Chemical Education, 58(6), s. 484 – 488.
- Yenialaca, Ç., (2014), Fizik Öğretmen Adayla- rının Dere Akışı Gözlemiyle Deterministik Kaos Algılarının Ortaya Çıkarılması: Fenomenografik Araştırma, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ortaöğretim Fen ve Mate
- Yıldırım, A.; Şimşek, H., (2005), Sosyal Bilim- lerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.
