Author :
Abstract
Tabiatı gereği sosyal bir varlık olan insanlar, genel olarak ihtiyaçlarını birbirleriyle akitler yapmak suretiyle giderir. Bu akitler içerisinde en çok uygulama alanı bulan akit türü ise satım akdidir. İslâm Hukukunda satım akdi özel bir tarzda ele alınmış, öte taraftan akdi zedeleyecek unsurlar da yeteri kadar izah edilmiştir. Akdin taraflarının kusurlarından bağımsız olarak gelişen bir takım olayların akdi nasıl etkileyeceği hususu da ihmal edilmemiştir. Bu durumlardan biri olan doğal âfetler; "semâvî âfet" kavramıyla ifade edildiği gibi "câiha" başlığı altında müstakil bir tarzda da ele alınmıştır. Bizzat doğal âfet türlerinin zikredildiği de olmuştur. Her ne kadar "câiha" kavramına kimi hukukçular insan dahlinin söz konusu olduğu bazı durumları ilave etmişse de bu kavram, tarım ürünlerinin uğradığı doğal âfetlere karşılık olarak kullanılmıştır. Özellikle klasik İslâm Hukuk literatüründe akdin her aşamasında doğal âfetlerin birçok akit türü üzerindeki neticeleri işlenmiştir. Bu çalışma, satım akdini konu edindiğinden klasik dönem İslâm Hukuk müdevvenatımızın satım akdi dışındaki kısımları çalışmanın haricinde tutulacaktır. Bu anlamda özellikle zirâî âfetleri ifade eden câiha kavramına İslâm hukukçuları tarafından hangi anlamların yüklendiği, bu tür âfetlerin satım sözleşmesini etkileyip etkilemeyeceği ve etkileyecekse hangi oranda bir zâyiatın olması gerektiği gibi konular izah edilecektir. Bunun yanı sıra genel olarak doğal âfetlerin, yapılan satım sözleşmeleri üzerindeki etkisi akdin her aşaması dikkate alınmak suretiyle ele alınacaktır. Tüm bunlar yapılırken de mümkün mertebe mezheplerin görüşleri ayrı ayrı ele alınacak ve bu görüşlerin benzer ve farklı yönleri sunulmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
People, who are a social being by definition, usually make needs through contracts with each other. The contract type found the most application area among these contracts is the sale contract. In Islamic law the sale contract has been handled in a special way, and the elements that could be damaged have been explained as well. It has not been neglected how a number of incidents that develop independent of the imperfections of contracts parties would affect the contract. Natural disasters, one of these situations, have also been handled in an independent manner under the heading "jaiha", as expressed by the concept of "heavenly disaster". It has also been mentioned that natural disaster types were mentioned themselves. Although some jurists have added some situations in which human beings are concerned to the concept of "jâiha", this concept has been used in response to the natural wonders of agricultural products. Particularly in the classical Islamic Law literature, it has been processed the conclusions on many contracts of natural disasters at every stage of the contract. Since this work is about the sale contracts, the parts of Islamic Law sources except the classical period will be kept out of this study. In this sense it will be explained the subjects such as what meanings are applied by Islamic lawyers to the concept of jaiha which expresses agricultural disasters, and what kind of harm should be affected if it affects the sales contract of such kind. In addition, the impact of natural disasters on sales contracts in general will be handled by considering each stage of the contract. In the meantime, it will be handled the opinions of the sects separately as far as possible and will be tried to be presented the similar and the different aspects of these views.
