Rock müzik, Amerika’da ve uluslararası alanda yaygınlık kazanarak kitleye ulaşan popüler bir tür olmuştur. Dünyada, çeşitli konuların tartışıldığı, yurttaşların bu tartışmalara katıldığı, müzik akımları ve gençlik hareketinin hızla yaygınlaştığı değişim yılları olan 1960’larda bu müzik türü, siyasal söylem biçimlerinin kitleselleşmesine aracılık etmiştir. Dünyadaki bu değişim ve özgürlükçü hareketten etkilenen Türkiye’de ise bu dönem, yurttaşın kamusal-siyasal özne olarak algılandığı, yabancı müziklerin ülkeye girişinin hızlandığı, yurttaşın kendini ifade alanı bulduğu yıllardır. 12 Eylül 1980 askeri darbesi ile Türkiye’de bu özgürlükçü ortam kesintiye uğratılmış ve siyasal sistemde köklü değişiklikler yapılmıştır. Bu çalışma, düzen eleştirisi getiren rock müzikten etkilenerek Türkiye’de ortaya çıkan Anadolu rock olarak adlandırılan müzik türünün temsilcileri olan Cem Karaca ve Barış Manço’nun, 1960-1980 yılları arasındaki söz konusu siyasal dinamikleri şarkı sözlerinde temsil etme biçimlerini incelemeye çalışacaktır. Bu iki müzisyenin çalışmalarını temel alarak Türkiye’de Anadolu rock müziğinin, siyasal unsurları hangi söylemsel öğelerle sabitledikleri, neleri dışlayarak veya neleri bünyesine alarak söylemi inşa ettiklerini ortaya çıkarmak çalışmanın temel hedefidir. Bu amaçla, öncelikle, 1960’dan 1980’e kadar olan süreçteki siyasal ve sosyal olayların tarihsel arka planı ortaya konacaktır. Sonraki aşamada, söz konusu yıllar arasındaki Anadolu rock türü şarkı sözleri, oluşturulan temalar bağlamında söylem çözümlemesi ile incelenecek ve elde edilen bulgular değerlendirilecektir.
Rock music has become a popular genre reaching masses by gaining widespread popularity both in America and the international scene. In the world, this type of music has mediated the massification of forms of political discourse in the so-called years of change, 1960s, where various issues were openly discussed, citizens eagerly participated in these discussions, and music trends and youth movements became prevalent. Influenced by this change and libertarian movement in the world, this period in Turkey has become the period where the citizen was perceived as a public-political subject, penetration of foreign music to the country was accelerated, and citizens found space to express themselves. With the military coup of September 12, 1980, this libertarian atmosphere was interrupted in Turkey and radical changes were implemented in the political system. This study will attempt to examine forms of representations of the political dynamics between the years 1960-1980 by Cem Karaca and Barış Manço, the representatives of the musical milieu called Anatolian rock in Turkey, influenced by international rock music that brought criticism to the world order. Using the works of these two musicians as base, the central aim of the study is to reveal with which discursive elements the Anatolian rock music in Turkey has secured political elements, and by incorporating what and excluding which did they structure this discourse. For this purpose, the historical background of the political and social events in the process from 1960 to 1980 will first be set forth. In the next stage, Anatolian rock songs between the years in mention will be examined with the analysis of discourse in the context of the themes produced and then the findings obtained will be evaluated.