Author :
Abstract
Yazı dilimizde olduğu gibi Türkiye Türkçesi ağızlarında da çokluk ekler ve kelimelerle ifade edilmektedir. İsimlerin çokluğu yapılırken Türkçenin yaygın ve temel çokluk eki +lar +ler ve onun fonetik varyantları kullanılmaktadır. +lAr ekinden başka genel Türkçede çokluk kavramı ifadesinde kullanılan ekler olarak +DAş, +gil, +k, +lº, +lºk, +mAn, -ºş, -k, -ºz, -sºnºz, -ºn/-ºnºz, -lAr, +mºz, -nºz, +lArI vb. gibi ekler sayılabilir. Bir kısmı Türkiye Türkçesi ağızlarında da kullanılan bu eklerden bazıları isimlere gelerek eklendiği ismin çokluğunu oluştururken bir kısmı eklendiği kelimeyle ilgili olanların çokluğunu göstermektedir. Bazı ekler de fiillere gelerek ya fiilden yeni fiil türetir ya da fiillerin çekimlenmesi sırasında fiilin bildirdiği eylemi yapan şahısların çokluğunu göstermek üzere kullanılırlar. Ağızlar üzerine yapılan yüksek lisans ve doktora çalışmalarında, yayınlanan bazı ağız çalışmalarında ±lAr çokluk ekinin çeşitli ses olaylarına bağlı olarak +lar +ler yanında –la, -le; -la, -le, –na, -ne, -dar, -der, -nar, -ner, -na?, -ne?, -la?, -le? vb. gibi pek çok varyantının kullanıldığı tespit edilebilmektedir. Ahmet Günşen, -gil ekinin fonetik değişimlere uğramış şekilleri olarak kabul ettiği -mºn (-ıyn ~iyn, -ıyl, -ıylı ~-ıylın) ekleri de Türkiye Türkçesi ağızlarında çokluk göreviyle kullanılmaktadır. +gil ekinin, fonetik değişimlere uğramış şekilleri olarak –in, -ìni, -ıynı şekillerine de çeşitli çalışmalarda yer verilmektedir.
Keywords
Abstract
As well as in the language of the Turkish mouth also adds a plural and is expressed in wrds. When the names are made in multiple, the common and basic plural of Turkish +lar +ler are used. Plural attachments +DAş, +gil, +k, +lº, +lºk, +mAn, -ºş, -k, -ºz, -sºnºz, -ºn/-ºnºz, -lAr, +mºz, -nºz, +lArI are also used in other crops from the general concept of multiplicity expressed in Turkish. Some of these additions, which are also used in the Turkish Turkish dialects, show a lot of what is related to the word, some of which are added to the name and some of which are added. Some additions also come into action and are either used to derive new verbs from the verb, or to represent the multiplicity of persons who act in the act the verb has notified during the actuation of the verbs. In master's and doctoral studies on oral dialects, in some published oral studies, ± s were observed with + la, -le; -la, -le, -na, -ne, -dar, -der, -nar, -ner, -na?, -ne?, -la?, -le? etc. It can be seen that many variants such as Ahmet Günşen, - The suffixes (-Iyn ~ iYN, -IyI, -IyIl ~ -IyIlN), which are accepted as phonetic exchanges by the Gil, are also used in Turkish Turkic dialects as a multiplicity. + gil are also included in various studies on the forms of -in, -inni, -yl as phonetic exchanges.
