Author :
Abstract
Toplum, birçok karşıtlığı içinde barındırır. Yaşanan olaylar, hissedilen gerçeklikler, karşıtlık içeren durumlar ve benzer olgular süreç içinde taşınır ve bağlı bulunduğu toplumun geçmişini oluşturur. Toplumun geçmişi, o toplumu oluşturan bireylerle etkileşim halindedir. Geçmiş olgusunun etkisi her bireyde farklı şekildedir ve bu etki karşıt motivasyonlara sahip iki zıt kültürü oluşturur: hatırlama kültürü ve unutma kültürü. Sinemanın geçmişle ilişkilendirilmesi, uzun yıllardır tartışılan bir konudur. Geçmiş, sinema dolayımında yeniden inşa edilir ve gerçeklikler yeniden oluşturularak öznel tarih anlatısı oluşturulur. Egemen söylemin inşasında yer alan ana akım sinemanın aksine politik sinema, eleştirel yaklaşımı benimseyerek sunulmak isteneni değil; yaşanmışı, nesnel gerçekleri ve üstü örtülen geçmişi gözler önüne serer. Özcan Alper, yönetmenliğini üstlendiği filmlerde yaşanmış ve üstü örtülmüş gerçekleri gün yüzüne çıkarma misyonunu üstlenmiş, politik sinemanın Türkiye’deki önemli temsilcilerinden biri olarak kabul görmüştür. Filmlerinde yer verdiği hayata dönüş operasyonu, faili meçhul cinayetler, varlık vergisi ve 1915 yılında Ermeni halkın yaşadıkları gibi konular, toplumsal hafıza ile sinemanın ilişkilendirilmesinde örnek teşkil ettiğinden dolayı Özcan Alper sineması bu çalışmanın iki ana ekseninden biri olmuştur. Bu bağlamda Özcan Alper’in Sonbahar (2008), Gelecek Uzun Sürer (2011) ve Rüzgarın Hatıraları (2015) filmleri değerlendirilmiş, toplumsal hafıza kavramı ve sinema ilişkilendirilerek Özcan Alper sinemasının toplumsal hafızaya yönelik etkisi incelenmiştir. Çalışma sonucunda Özcan Alper sinemasında toplumsal hafızanın inşasında aktif rol oynandığı ve toplumda hatırlama kültürünün oluşması misyonunun üstlendiği görülmüştür.
Keywords
Abstract
Society has many contrasts within it. Lived experiences, felt realities, contradictory situations and similar phenomena are carried in process and create history of society which connected with them. The history of society is in interaction with the individuals who make up that society. The influence of the past phenomenon is different in each individual, and this effect creates two opposite cultures that own opposite motivations: the culture of remembering and the culture of forgetting. The connection of cinema to the past is a matter that has been debated for many years. The past is reconstructed through cinema, and narrative of subjective history is generated via regeneration of realties. Contrary to the mainstream cinema in the construction of dominant discourse, the political cinema unrolls truelife, objective truths, and overturned history; not requested to be presented by adopting a critical approach. Özcan Alper who has taken on the mission of bringing experienced and hidden truths in the films which are directed by him, is accepted as one of the most important representatives of political cinema in Turkey. Özcan Alper’s cinema has become one of the two main axes of this study because of operation of political cinema's return to life, unidentified murders, capital task and topics like the Armenian people lived in 1915 be an example for associating social memory with cinema. In this context, Ozcan Alper's films; Fall (2008), Future Long Time (2011) and The Memories of the Winds (2015) were evaluated, and the effect of Özcan Alper's cinema on social memory was investigated by associating with social memory concept and cinema. As a result of the study, it is seen that Özcan Alper plays an active role in the construction of social memory and that the mission of culture of the remembering in society is undertaken.
