DEMOKRATİK YÖNETİM GELENEĞİNDE HÜKÜMET SİSTEMLERİ VE TÜRKİYE’DE BAŞKANLIK SİSTEMİNE GEÇİŞİN GEREKÇELERİ
Author :
Abstract
Bu çalışmanın konusu demokratik yönetim geleneğinde uygulanan hükümet sistemleridir. Modernite sonrası insan aklının ortaya koyabildiği en adil yönetim yaklaşımının demokratik yönetimler olduğu düşüncesi akademik çalışmaları da demokratik yönetim geleneğine yoğunlaştırmıştır. Demokrasiye olan bu yaklaşım, aynı zamanda demokrasinin yönetim alanı açısından meşruiyet unsurunun temel dayanak noktası haline gelmesini sağlamıştır. Bu sebeple demokrasi dışındaki çeşitli yönetim anlayışları direkt olarak anti-demokratik ve modern dönemin siyasal konjonktürü açısından meşruiyetten yoksun olarak kabul edilmeye başlamıştır. Nitekim bu çalışmanın kapsamı da sadece demokratik yönetim gelenekleri ile sınırlandırılacak, çeşitli ülkelerde uygulanmakta olan anti-demokratik yönetim sistemleri çalışmanın kapsamı dışında tutulacaktır. Temelde yönetim sürecinde halkın söz sahibi olması ve halkın iradesi ve tercihleri ile yönetim kadrolarının belirlenmesine dayanan demokrasi, bu yönetim anlayışı mahfuz tutularak, devleti oluşturan yasama, yürütme ve yargı gibi erklerin birbiri ile olan ilişkilerine göre farklı sistemleri de beraberinde getirmiştir. Demokratik yönetim sistemlerinin kendi içlerinde sahip olduğu farklılıklar demokratik yönetim yaklaşımında parlamenter sistem, başkanlık sistemi ve yarı başkanlık sistemi gibi farklı hükümet sistemlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Çalışmada günümüz siyasal konjonktüründe uygulanan demokratik yönetim gelenekleri ekseninde parlamenter sistem, yarı başkanlık sistemi ve başkanlık sistemlerinin özellikleri ve farklılıkları ele alınarak Türkiye’de 2018 yılında uygulanmaya başlanan başkanlık sistemi esaslı Cumhurbaşkanlığı Hükümeti Sistemi’ne geçiş için öne çıkan gerekçeler aktarılacaktır. Fakat çalışmanın kapsamının sınırlandırılması gereği bu yeni sistem teknik olarak analiz edilmeyecektir.
Keywords
Abstract
The subject of this study is governmental systems wich are applied in democratic governance tradition. The democratic governance, known as the most rightful approach produced by human being, is intensely emphasized in academic studies. This standpoint to democracy makes it mainstay of legitimacy constituent. Due to being accepted the most legitimate regime, other government types except democracy are directly regarded as anti-democratic or deprived of legitimacy in the sense of political conjuncture of modern period. Indeed, other government types except democracy lie beyond the scope of this study and anti-democratic governmental practises in several countries are not within the scope of the study. Democracy, which prioritizes the people having a voice on governmental process and views as better the preference and will of people about determining the administrative staff, while remaining conserved this governmental approach, includes different systems in terms of relations between legislative, executive and judiciary. Differences in democratic govenrmental systems bring out different governmental types such as presidental system, semi-presidental system and parliamentary system. In this study properties and differences of presidental, parliementary and semi-presidental systems are discussed and reasons for new presidental system of Turkey are explained. The limits of the study prevent to analyse the technical properties of new system.
