Author :
Abstract
Özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde yeraltı su seviyesini kontrol altında tutmak ve dolayısıyla sürdürülebilir bir tarımsal üretim için sulama sistemlerini planlamak, yönetmek ve uygun stratejileri geliştirme ihtiyacı giderek önem kazanmaktadır. Daha verimli sulama tekniklerini önerebilmek için, tarımsal ürün ve su kullanımı ile yeraltı suları sürdürülebilirliği arasındaki ilişkiye dair doğru ve optimal bilgilere ihtiyaç vardır. Bu çalışmamızda Van Gölü havzasında bulunan Ahlat ilçesinin yeraltı su seviye değişimi ortaya konmuştur. İlçedeki tarım alanlarının sulanmasında kullanılan yeraltı suyu sondaj vasıtasıyla çekilmektedir. Her bir sondaj 100 dekar ile 300 dekar arasında tarım alanının sulanmasında kullanılmaktadır. Araştırma sahasının yeraltı su seviyesini yansıtacak şekilde alanı yeterli düzeyde temsil edebilecek coğrafi verilerin üretilmesi için 13 sondaj kuyusunda ölçüm yapılmıştır. Ahlat ilçesinin tarım alanlarında yetiştirilen ürünlerin sulanmasında yeraltı suyunun yoğun olarak kullanıldığı saptanmıştır. Kuyular arasındaki yükseklik farkı ve dinamik su seviyesi değişimleri, aynı akiferden beslenen kuyuların belirlenmesi için önemli ipuçları sağlamıştır. Hidrolik eğimle ilişkili olarak yeraltı akışının yönüne göre ortaya çıkmıştır. Nitekim yeraltı suyunun dinamik seviyesini gösteren haritalar incelendiğinde, alt havzalarda yeraltı akışının yüksek kısımlardan alçak kısımlara yöneldiği görülmektedir. Bu sürecin doğal bir sonucu olarak daha yüksek kısımlarda bulunan yeraltı suyu alçak kısımlara hareket ederek yüksekte bulunan kuyularda su seviyesinin düşmesine neden olmuştur. İkinci arazi çalışmasının (sulama sezonu sonrası, 20 Eylül 2017) sonuçları da bu bilgilerle tutarlıdır. Yükseltinin daha az olduğu kısımlarda bulunan kuyuların su seviyesinin değişmemesi hatta artması, buradaki su tüketimine rağmen su kaybı telafi edilerek yeraltı akışının hidrolik eğime göre gerçekleştiğini göstermektedir. Seçilen kuyuların bağlı olduğu akiferdeki yeraltı suyunun seviye ölçümleri, hidrolik eğim yönü ve seviye değişimleri yapılan iki arazi çalışmasının sonuçlarına göre değerlendirilmiştir. Buna göre alt havzalarda yeraltı akışı, çalışma alanının batısında ve güneyinde batıdan doğuya doğru, diğer kısımlarda genel olarak kuzeyden güneye doğru olduğu belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
Especially in arid and semi-arid regions, need to control underground water levels and therefore plan to irrigation systems, manage and develop appropriate strategies for sustainable agricultural production is becoming increasingly important. In order to propose more efficient irrigation techniques, need for accurate and optimal informations on the relationship between agricultural product and water use with groundwater sustainability. In this study the change of groundwater level of district Ahlat that locate in the Van lake basin has been revealed. Underground water that used for irrigation of agricultural lands in the district is taken by drilling. Each drilling is used for watering agricultural area between 100 decares and 300 decares. Measurements were made in 13 boreholes to produce geographical data that would adequately represent the area to reflect the underground water level of the research area. It was determined that underground water was extensively used for irrigating the products grown in agricultural areas of the district of Ahlat. Height difference between wells and dynamic water level changes have provided important clues fort he identification of wells fed from the same aquifer. The direction of the underground flow has appeared relation to the hydraulics slope. As a result when the maps showing the dynamic level of groundwater are examined , it is seen that underground flows flow from high sections to low sections in sub basins. As a natural consequence of this process, groundwater which is located in the higher parts moving t oto lower parts, has caused the water level to drop in the upper wells. The result of the second land study (after the irrigation season ,20 september 2017) are also consistent with these informations. The water level of the wells in the areas where elevation is less unchanged or even inreases, indicating that the groungwater flow is compensated by the hydraulic gradient compensating fort he water loss in spite of the water consumption. The level measurements of the groundwater in the aquifer which selected wells, the hydraulic gradient direction and level changes were connected were evaluated according to were made the result of the two land studies. According to which underground flow ind the sub basins were determined to be from West to the east of the study area and generally other parts from the North to the South .
