Author :
Abstract
İş tatmininin literatürde birçok tanımlaması bulunsa da genel olarak, bireylerin işe ilişkin elde ettikleri faydalar ile işe yönelik maliyetlerin karşılaştırılması sonucu ortaya çıkan tatmin hali olarak tanımlanabilir. İş tatmini kişinin çalıştığı işin türü, işyerinin özellikleri ve coğrafi konumuna bağlı olduğu kadar, çalışan kişinin eğitim durumu ve cinsiyeti gibi çeşitli demografik özelliklerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Günümüzde giderek karmaşıklaşan iş yaşamı, hızlanan yaşam temposu, ilerleyen teknolojinin getirdiği yeni yaklaşımlar nedeniyle daha da ağırlaşan iş stresi göz önüne alındığında iş tatmininin birey psikolojisi açısından oldukça önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, iş tatminini etkileyen faktörlerin irdelenmesi, iş tatmin düzeyi ile iş stresi arasındaki ilişki ve iş stresinden kaynaklanan psikosomatik şikâyetlerin araştırıldığı kaynakların derlenmesidir. Bu kapsamda öncelikle iş tatmini, iş stresi ve psikosomatik şikâyetlerin ele alındığı araştırmalar incelenmiş ve bulgular değerlendirilerek bundan sonra yapılmasına ihtiyaç duyulan araştırmalar için öneriler belirlenmiştir. Bulgulara göre, iş tatmininin çalışanların sağlık durumları üzerinde önemli etkilerinin olduğu, literatürdeki birkaç çalışmada özellikle düşük iş tatmin düzeyi ve stres koşullarında kişilerin psikosomatik şikayetlerinin arttığı gözlenmiştir. Ancak, literatürde çalışanların iş tatmin düzeyi ile psikosomatik şikayetler arasındaki ilişkiyi araştıran çok fazla çalışmaya rastlanmadığından, gelecekte bu alanda daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulanmıştır. İş stresi faktörleirin üretkenliği ve verimliliği istenmeyen bir biçimde olumsuz etkilediği bilinmektedir.
Keywords
Abstract
Although there are many definitions of job satisfaction in the literature, it can be defined as the state of satisfaction of individuals as a result of the comparison of the benefits and the costs of the work. Job satisfaction varies depending on the type of job the person works for and the characteristics of the workplace and geographic location, as well as the demographic characteristics of the employee such as the education level and gender. Considering the increasingly complicated work life, accelerated life tempo, and work stress that are getting more severe due to the new approaches introduced by the advancing technology, job satisfaction is very important in terms of individual psychology. The aim of this study is to examine the factors affecting job satisfaction, and to compile the relationship between job satisfaction level and work stress the sources of psychosomatic complaints related to work stress. In this context, firstly, the researches about job satisfaction, work stress and psychosomatic complaints were examined, and the findings were evaluated in accordance to make recommendations for the future research. According to the findings, it was observed that job satisfaction had a significant effect on the health status of the employees, and in a few studies in the literature, it was observed that the psychosomatic complaints of the individuals increased especially in low job satisfaction status and stress conditions. However, since there are not many studies investigating the relationship between job satisfaction and psychosomatic complaints of the employees in the literature, it is emphasized that more research is needed in this field in the future. Work stress factors are known to adversely affect productivity and productivity.
Keywords
- Afolabi, O. A., Awosola, R. K., & Omole: O. (2010). Influence of emotional intelligence and gender on job performance and job satisfaction among Nigerian policemen. Current Research Journal of Social Sciences, 2(3), 147-154.
- Blum, M. L., & Naylor, J. C. (1968). Industrial psychology: Its theoretical and social foundations. Harper & Row.
- Brähler, E., Gunzelmann, T., Hinz, A., & Schwarz, R. (2001). Das Ausmaß von Müdigkeit und Erschöpfbarkeit in der über 60-jährigen Normalbevölkerung in Deutschland. Psychotherapeut, 46(5), 332-338.
- Dhanapal: , Subramaniam, T., & Vashu, D. (2013). Factors affecting job satisfaction among academicians: A comparative study between gender and generations. International Journal of Management Excellence, 2(1), 128-139.
- Faragher, E. B., Cass, M., & Cooper, C. L. (2005). The relationship between job satisfaction and health: a meta- analysis. Occupational and environmental medicine, 62(2), 105-112.
- Fischer, Lorenz (1989): Strukturen der Arbeitszufriedenheit. Zur Analyse individueller Bezugssysteme. Göttingen: Hogrefe.
- Fischer, L. (1991). Arbeitszufriedenheit–Forschungsziele und Forschungsperspektiven: Einleitung und Überblick. In Fischer, Lorenz (Hrgs.): Arbeitszufriedenheit Stuttgart: Verlag für Angewandte Psychologie, 1991a: 1-17.
- Godin, I., & Kittel, F. (2004). Differential economic stability and psychosocial stress at work: associations with psychosomatic complaints and absenteeism. Social science & medicine, 58(8), 1543-1553.
- Goetschi, M. (2005). Arbeitszufriedenheit dargestellt am Beispiel der Schweizer Assistenztieraerzttinnen und Assistenztieraerzte, Bern, Lizentiatsarbeit Universitaet Bern, 2005.
- Grimpe, C. (2005). Arbeitszufriedenheit und Fluktuation im Post Merger Integrationsprozess.
- Hessel, A., Geyer, M., Gunzelmann, T., Schumacher, J., & Brähler, E. (2003). Somatoforme Beschwerden bei über 60-jährigen in Deutschland. Zeitschrift für Gerontologie und Geriatrie, 36(4), 287-296.
- Hulin, C. L., & Smith, P. C. (1965). A linear model of job satisfaction. Journal of Applied psychology, 49(3), 209.
- Jamal, M. (1997). Job stress, satisfaction, and mental health: an empirical examination of self-employed and non-self-employed Canadians. Journal of Small Business Management, 35(4), 48.
- Jiang, F., Hu, L., Rakofsky, J., Liu, T., Wu: , Zhao, P., ... & Tang, Y. L. (2018). Sociodemographic Characteristics and Job Satisfaction of Psychiatrists in China: Results From the First Nationwide Survey. Psychiatric Services, 69(12), 1245-1251.
- Köroğlu, E. (2004). PsikoNozoloji: Tanımlayıcı klinik psikiyatri. Hekimler yayın birliği.
- Lee, R., & Wilbur, E. R. (1985). Age, education, job tenure, salary, job characteristics, and job satisfaction: A multivariate analysis. Human Relations, 38(8), 781-791.
- Locke, E. & Henne, D. (1986): Work motivation theories. In: C. L. Cooper & I. T. Robertson (Eds.) (1986): International Review of Industrial and Organizational Psychology. Wiley: Chichester. (S. 1-35).
- Luczak, H., Volper, W. & Semmer, N. (1997). Handbuch Arbeitswissenschaft, Stuttgart, Schäffer-Poeschel Verlag,
- Mertel, B. (2006). Arbeitszufriedenheit-Eine emprirische Studie zu Diagnose, Erfassung und Modifikation in einem führenden Unternehmen des Automotives.
- Niklowitz, M., Stutz: , Nordt, C., & Meyer, P. C. (2001). Arbeitsbedingungen und Arbeitszufriedenheit von Ärzten in unterschiedlichen Praxismodellen der Grundversorgung (ARAZ).
- Ordun, G. (2002). Örgütsel Tutumların Çalışan Davranışına Etkisinin İncelenmesine ve Analizine Yönelik Bir Çalışma. İstanbul Üniversitesi: Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Ozyurt, A., Hayran, O., & Sur, H. (2006). Predictors of burnout and job satisfaction among Turkish physicians. Journal of the Association of Physicians, 99(3), 161-169.
- Öztürk, M. O. (2001). Ruh sağlığı ve Bozuklukları. 8. basım. Ankara: Feryal Matbaası.
- Rizzo, J. R., House, R. J., & Lirtzman: I. (1970). Role conflict and ambiguity in complex organizations. Administrative science quarterly, 150-163.
- Schumacher, J. (2002). Perzipiertes elterliches Erziehungsverhalten: Konzeptualisierung, diagnostische Erfassung und psychologische Relevanz im Erwachsenenalter. Lang.
- Simsa, R. (2004). Arbeitszufriedenheit und Motivation in mobilen sozialen Diensten sowie Alten-und Pflegeheimen: Forschungsergebnisse und Ansatzpunkte für Personalmanagement und Politik. na.
- Sutherland, V. J., & Cooper, C. L. (1992). Job stress, satisfaction, and mental health among general practitioners before and after introduction of new contract. BMJ, 304(6841), 1545-1548.
- Tarhan, N. (1990). Stres ve Hastalıklar, İstanbul, Gri Ajans.
- Theorell, T., Weingarten, A. M., & Westerlund, H. (2002). Psychosomatic perspectives on job stress in a changing world-individual and structural perspectives. In International Congress Series (No. 1241, pp. 155-163).
- Türker, A. V. (2007). Çalışan bireylerin anne-babalarına yönelik algıladıkları çocuk yetiştirme davranışları ile benlik saygıları, örgütsel tutumları ve psikosomatik şikayetleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi.
- Vollmer, H. M., & Kinney, J. A. (1955). Age, education, and job satisfaction. Personnel.
- Wenderlein, F. U. (2002). Analyse hoher Fehlzeiten bei Pflegekräften–Schwerpunkt Arbeitszufriedenheit. Medizinische Fakultät, Universität Ulm, Ulm.
- Weinert, A.B. (1992): Lehrbuch der Organisationspsychologie. 3. Auflage. Psychologie VerlagsUnion: Weinheim.
- Wright, T. A., & Bonett, D. G. (2007). Job satisfaction and psychological well-being as nonadditive predictors of workplace turnover. Journal of management, 33(2), 141-160.
- Zapf, D. (1998). Psychische Belastungen in der Arbeitswelt ein Überblick. In Beitrag zum Symposium „Psychische Belastungen in der Arbeitswelt (Vol. 11, p. 297).
