Author :
Abstract
"İran ordusunda yenileşme İran-Rus savaşlarından sonra başlamıştı. Görünüşe göre ordunun yenilenmesi konusunda İran, Osmanlı İmparatorluğu ile aynı amaçları taşımakta üstelik yenileşme çabalarının nedenleri de benzeşmekteydi. Her ikisi de özellikle Ruslara karşı aldıkları yenilgileri tersine çevirme kaygısı taşımıştır. Her iki siyasi örgütlenmede de yeniliklerin askeri alanda belirginleştiğini söyleyebiliriz. Kaçar şahları Osmanlı sultanları gibi ordudaki gelişmeyi sadece savunma için değil, aynı zamanda hücum için de istemişlerdir. Rusya’nın amansız baskılarına karşı savunma yapmayı çok istedikleri gibi Afganistan ve Kafkasya’daki topraklarını da geri almayı amaçlamışlardır. Bu, onların yenileşmeye olan inançlarına meşruiyet kazandırmış aynı zamanda saltanatlarını güçlendirmiştir. Askerî yenilikler son tahlilde merkezileşmeye olanak sağladığı ve devlet yöneticilerinin etkinliğini de arttırdığından daha istekli bir program izlenmesine neden olmuştur. Öte yandan askeri alandaki yenilikler sadece şahın devlet içindeki ağırlığının belirginleşmesine yardım etmemiş aynı zamanda beyler, saray mensupları, diğer büyük makam sahipleri, hanlar ve ulema gibi İran askeri ve siyasi nüfuz sahiplerine karşı da bir denge unsuru olarak ortaya çıkmasına katkıda bulunmuştur. Askeri alandaki yeni düzenlemeler tayin edici bir örnek olmuştur. Her ne kadar yeni ordunun savaşta eski ordudan daha iyi ve faydalı olacağı ilk zamanlarda belli olmamışsa da onun en büyük ayrıcalığı tamamen şaha bağlı olması ve ülkenin genel güvenliğinin teminatı olarak daha modern ve güçlü hale gelmesi idi.<"
Keywords
Abstract
"Modernization started in Iranian army after wars between Iran and Russia. It seems that Iran was pressing the same purposes as Ottoman Empire was doing in reforming its army Modernization of army was a Consequence of general weakens of army in front Russian army. Like Ottoman Empire, Iran defined its military demands in a frame of multilaterally by army based on the military service. Qajars kings like Ottoman sultans did not only want a developed army for defense, but also for in invasive. They did not only want to repel Russian Constant aggression, but also to take their lands in Afghanistan and Caucasus because, it could recover their legitimacy and their royal power between people.Military reformation had another relation whit reconstruction in government making new military units would able the king for a basic change in the balance between government defined based on the king an rest of the government including different types of rulers, courtiers, princes, and the cleric. The function of this new system could symbolize a new type for Iran while. It was not clear if this new system could necessarily be more affective than the old one. However, its big advantage was to be totally or at least apparently dependent on the king and it was committed only to the country.<"
Keywords
- Âdemiyet Feridun, Emîr Kebîr ve İran, Harezmî, 7. baskı, Tahran 1983.
- Bina Ali Akber, Tarihi Siyasi ve Diplomasi İran, C.I, 4.Baskı, Daneşgah, Tahran 1969.
- Christensen Arthur, İran der Zaman Sasaniyan, (Çvr. Reşit Yasemi) Negah, Tahran 2005.
- Cronin Stephanie, Ceng ve Sulh Der İran Dorey-i Kaçar ve Peyamedhaye-ı An Der Güzeşte ve Eknun, Zir Nezer Roksana Farman farmaiyan, (Çev: Hasan Afşar), Neşr-ı Ketap, çap1, Tahran 2010.
- Esnadi az Revabet İran ve İngiliz der Ahde Muhammed Şahı Kaçar, be Kuşeşe Mina Zahiri Nejat, Vezaret Umure Harece, Tahran 2002.
- Farid Nasir, Tahkiki-ı Der Bare-ı Arteşi Şahenşahi İran, Mecele-ı Berresihay-ı Tarihi, C.2, Sayi.II, 1967.
- FERRUH Kave, Sevare Nizam-e Zubde –y Erteşe-e Sasani, (Çvr. Behnam Muhammed Penah),Sebzan, İkinci baskı, Tahran 2007.
- Garden Kont Alfred, Hatırat Memuriyet-ı Jeneral Garden,(Çvr. Abbas İkbal), Negah, Tahran 1983.
- Huşeng Mehdevi Abdul Riza, Tarihi Revabiti Hariciye İran, Emiri Kebir, Tahran 1992.
- İtihâdiye Nizâm Mâfi Mensureh, Mecmuayı Makale: Goşehayi ez Revabiti Hariciye İran (1200- 1280H) Siyamek, Tahran 2001.
- Kaem Mekami Cihângir, Tarihi Tehevulat-ı Siyasi-ı Nezam-ı İran ez Agaz-ı Kern 11 ta 1301, 1. Baskı, Metbuat, Tahran 1947.
- Kuzanlu Jemil, Tarih-i Nizam-ı İran, C. 2, Şerket-i Şujai-i Tahran 1999.
- Malcom, John, Târîh-i İrân I, çev. Mirza İsmail Hayret, Senâî, Tehran 2001.
- Meşkûr Muhemmed Javad, Tarihi İran Zemin Ez Ruzgar Bastan Ta Engeraz Kaçariy-e, 3. Basım, Eşraki, Tahran 2002.
- Mustufi Abdullah, Şerh-i Zendegani Men Tarih-i İctimai-i ve İdari-i Dore-i Kaçariye,, Zevvar, 5. basım, c.2, Tahran 2005.
- Payan Cenı Nehustin Ba Rusiye, C.1, Bunyad, Basım 6,Tahran 1987.
- Payan Cenı Nehustin Ba Rusiye, C.2, Bunyad, 5.Basım, Tahran 1985.
- Nevai-ı Abdul Hüseyn, İran ve Cihan ez Kaçariye Ta Payan-i Ahd-i Naseri, C.2, 1.Baskı, Humâ, Tahran 1990.
- Nevai-ı Abdul’ Hüseyn, Revabiti Siyasi ve İktisadi der Devre-ı Safavi, Semt, Tahran 1998.
- Parsa Bunab Yunus, Tarihi Siyasi-ı Arteş-i İran, Vaşinktun 1984.
- Rahnema ve Muşekhasat Muahıdat-ı 2 Canıb-e İran Ba Sayer Duvel 1807- 1979, Defter Mutaleat-ı Siyasi ve Beynl Meleli, Tahran 1988.
- Râîn İsmâil, Hukuk Begiran İngiliz Der İran, 9. Baskı, Ilmi, Tahran 1994.
- Sykes Sir Percy, Tarih-ı İran, (Çvr. Fahreddin Muhammad Taki-ı Fahr Dai-ı Gilani, C.2, 3.Baskı, Dunyayi kitap, Tahran 1987.
- Savory Roger Mervyn, İran Esre Safavi, (Çvr. Kambiz Azizi) Sahar, Tahran 1987.
- Sherley Anthony, Sefer Nameye Beraderan Şerli, Beh Did, Tahran 1999.
- Svltykuf Aksys, Musafiret be İran, (Çev. Muhsin Seba), Bungah tercume ve Neşri-ı Kitap, Tahran 1957.
- Zöka-î Yehya, Ârteş-ı Şâhenşâhi İran ez Kuruş ta Pehlevi, 1.Baski, Farheng ve Huner, Tahran 1974.
