Author :
Abstract
Çalışan sağlığı ve güvenliği, insan kaynakları yönetimi sürecinin en önemli unsurlarından birini oluşturmaktadır. Hasta güvenliği ise kaliteli sağlık hizmeti sunumunun temel göstergelerindendir. Hem hasta güvenliği hem de çalışan sağlığı ve güvenliği, hastanelerde verimliliği de artırmaktadır. Hastanelerin bu sonuçları elde edebilmeleri için hem yöneticilerin hem de çalışanların güvenliğe öncelik vermeleri gerekmektedir. Bu konuda, tüm paydaşlarına kararlı tutum göstermesi ve sorumluluk üstlenmesi beklenmektedir. Bu çalışma, iş güvenliği kültürünün hasta güvenliği kültürü üzerinde belirleyici olduğu iddiasına görgül destek sağlamak amacıyla yürütüldü. Bu amaçla, Elazığ il merkezinde yer alan kamuya ve özel sektöre ait tüm hastanelerin çalışanları ana kütle kabul edilerek veri toplandı. Veri toplamada anket tekniğinden yararlanıldı. Anket formunda Williamson’a ait “Güvenlik Kültürü Ölçeği (27 madde)”, Sorra ve Nieva’ya ait “Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeği (42 madde)” ve demografik özelliklerle ilgili sorular (6 soru) yer aldı. Ana kütlede Şubat 2018 itibarıyla toplam 3479 sağlık çalışanı yer almaktaydı. Hastanelere dağıtılan 540 anket formundan 330’u geri alınabildi ve 313 anket formu değerlendirilebildi. Araştırma sonucunda katılımcıların hem iş güvenliği kültürü algılarının (ao=3,38; ss=0,45) hem de hasta güvenliği kültürü algılarının (ao=3,09; ss=0,40) vasat düzeyde olduğu tespit edildi. İş güvenliği kültürü algısının hasta güvenliği kültürü üzerindeki belirleyici etkisinin ise pozitif yönde ve vasat olduğu belirlendi. İş güvenliği kültürünün hasta güvenliği kültürü üzerinde %25 oranında etkili olabildiği görüldü [r=0,503; r2=0,251; p<0,001].
Keywords
Abstract
Employee health and safety is one of the most important elements of the Human Resource Management Process. Patient safety is one of the main indicators of quality health service delivery. Both patient safety and employee health and safety also increase productivity in hospitals. In order for hospitals to achieve these results, both managers and employees need to prioritize safety. It is expected to show a committed attitude and take responsibility for all of its stakeholders. This study was conducted to provide empirical support for claiming that job safety culture is a determinant of patient safety culture. For this purpose, employees of all public and private sector hospitals in Elazığ province center were accepted as main mass and data were collected. Survey technique was used to collect data. In the questionnaire, Williamson's "Security Culture Scale" (27 items), Sorra and Nieva's "Patient Safety Culture Scale" (42 items) and demographic questions (14 questions) were included. As of February 2018, there were a total of 3,479 health workers in the mainstream. Of the 540 questionnaires distributed to the hospitals, 330 could be retrieved and 313 questionnaires could be evaluated. As a result of the research, participants were found to have a moderate level of both job safety culture perceptions (ao = 3,36; ss = 0,85) and patient safety culture perceptions (ao = 3,08; ss = 0,44). The determinative effect of occupational safety culture perception on patient safety culture was positive and mediocre. Work safety culture was found to be 25% effective on culture of patient safety [r = 0,503; r2 = 0.251; p <0.001].
Keywords
- KAYNAKÇA Adıgüzel, O. (16.09.2019). Hasta Güvenliği Kültürünün Sağlık Çalışanları Tarafından Algılanmasına
- Yönelik Bir Araştırma, Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/55658 Akalın, H. (2004). Hasta Güvenliği Kültürünü Nasıl Geliştirebiliriz? Ankem Dergisi, 18(2), 12-13. Akbolat, M. ve Sarıkaya, İ. (2016). Hasta Güvenliği Kültürünün Algılanan Örgütsel Adalet Üzerine
- Etkisi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(1), 1-16. Altın, M. ve Taşdemir, Ş., (2017), İş Sağlığı ve Güvenliğine (İSG) Giriş, Tanımlar, Önemi, Tarihsel Gelişim
- Süreci, Uluslararası Sözleşme ve Yönergeler. İçinde: İş Sağlığı ve Güvenliği, 1-34, Konya. Atan, Ş.Ü., Dönmez, S., ve Duran, E.T. (2012). Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Hasta
- Güvenliği Kültürünün İncelenmesi, F.N. Hem. Dergisi, 21(3), 173. Aydın, U., Karaca, N.G., Özgüler, V.C., Karaca, E., Güngör, Y. ve Demir, M. (2012). Türkiye’de İş
- Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi. Aytaç, S. (2011). İş Kazalarını Önlemede Güvenlik Kültürünün Önemi, Türk Metal Dergisi, Kasım. Bilir, N., (2016), İş Sağlığı ve Güvenliği, Güneş Tıp Kitabevleri, Ankara. Cox, S., and Cox, T. (1991). The structure of employee attitudes to safety: A European example. Work &
- Stress, 5(2), 93-106. Davas, A., (2014). Hastanelerde Sağlık Çalışanlarının Sağlığı, Toplum ve Hekim Dergisi, 29(6), 462. Demirbilek, T. (2005), İş Güvenliği Kültürü, Legal Yayıncılık, İstanbul. Dursun, S., (2013). Güvenlik Kültürünün Güvenlik Performansı Üzerine Etkisi, Sosyal Güvenlik Dergisi,
- 3(2), 61-75. Dursun, S. (2011). Güvenlik Kültürünün Güvenlik Performansı Üzerine Etkisine Yönelik Bir Uygulama,
- Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bursa. Emül, E., (2017), Etik İklim Algısının Hasta Güvenliği Kültürü Üzerine Etkisi: Elazığ Örneği, Fırat
- Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Emül, E. ve Demirel, E.T. (2018). Etik İklim Algısının Hasta Güvenliği Kültürü Üzerine Etkisi: Elazığ
- or Turkic, 13(7), 83-122. Erdağı, S. ve Özer, N. (2015). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Çalışma Ortamlarının, Hasta
- Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(2), 95. Filiz, E. (2009). Hastanede Hasta Güvenliği Kültürü Algılamasının ve Sağlık Çalışanları İle Toplumun Hasta
- Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya. Gündoğdu, S. ve Bahçecik, N. (2012). Hemşirelerde Hasta Güvenliği Kültür Algılamasının Belirlenmesi,
- Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 119-128. Güven, R. (2007). Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon Uygulamalarında Hasta Güvenliği Kavramı, 5. Ulusal
- 15.11.2017 Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik. Erişim adresi:
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110406-3.htm. Yayın tarihi: 06.04.2011 Erişim
- tarihi: 29.12.2017 Ilkım, N.Ş. (2017). Güvenlik İklimi Ve İş Tatmini İlişkisinde Birey-Örgüt Uyumunun Aracı Rolü: Tekstil
- https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/isg_rapor_2017.pdf. Erişim tarihi: 01.01.2018 İşler, MC. (2013). İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri İle Güvenlik Kültürünün İş Kazası ve Meslek
- Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, Ankara. Kılıç, H. ve Elbaş, N. (2014). Bir Eğitim Ve Araştırma Hastanesinde Çalışan Hemşire Ve Doktorların
- Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(2), 98-104. Kılkış, İ., (2016), İş Sağlığı ve Güvenliği, Dora Basım Yayım Dağıtım AŞ., Bursa. Malpraktis. Erişim adresi: http://www.tibbisozluk.com/arama.php?terim=malpraktis&x=46&y=20, Erişim tarihi:
- 18.10.2017 McDonald, N. and Ryan, F. (1992). Constraints on the development of safety culture: A preliminary
- analysis. The Irish Journal of Psychology, 13(2), 273-281. Özkan, Türker ve Lajunen, T. (2003). Güvenlik Kültürü ve İklimi, Pivolka, 2(10), 3–4. Rızalar, S., Büyük, E., Şahin, R., As, T. ve Uzunkaya, T., (2016). Hemşirelerde Hasta Güvenliği Kültürü
- tarihi: 19.12.2017 Sorra, JS ve Dyer, N. (2010). Multilevel psychometric properties of the AHRQ hospital survey on patient
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060616-1.htm. Yayın tarihi: 16.06.2006 Erişim Şen, M. (2015). İş Sağlığı Ve Güvenliği Kavramı, Tarihsel Gelişimi ve Dayanakları, Marmara
- Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 120. Tunca, F., (2015). İş Güvenliği Kültürü’nün Kök, Neden, Sonuç Kavramlarıyla İlişkilendirilmesi, İstanbul
- Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Türkmen, E., Baykal, Ü., Seren, Ş. ve Altuntaş, S. (2011), Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeğinin
- Geliştirilmesi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4), 39. Uslu, V., (2014), İşletmelerde İş Güvenliği Performansı ve İş Güvenliği Kültürü Algılamaları Arasındaki İlişki:
- Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir. Williamson, A.M., Feyer, A.M., Caırns, D. and Biancotti, D. (2017). The Development Of A Measure Of
- Safety Climate: The Role Of Safety Perceptions And Attitudes, Safety Science. 25(1-3), 15-27. Yazıcı, G., (2015), İş Güvenliği Kültürü, Güvensiz Davranışları ve İş Güvenliği Çıktıları Arasındaki İlişki,
