Author :
Abstract
Edib Ahmed Yüknekî’nin Atebetü’l-Hakāyık adlı eserinin konusunu, genel itibariyle din ve ahlâk kuralları oluşturmaktadır. Eserde dünyanın, tanrının, insanın tanınmasının bilim yoluyla olacağı belirtilmekte ve bilginin faydası ile bilgisizliğin zararı gibi birçok konuda öğütler verilmektedir. Abay Kunanbayev, XIX. yüzyıl Kazak ve Türk dünyası edebiyatının en önemli şahsiyetlerinden biridir. Abay’ın edebî mirasında bilim ve bilgi çok önemli bir yer tutar. Abay’a göre adaletsizlik, medeniyetsizlik, kendini övme, birbirini çekememezlik, yalan, dedikodu ve tembellik gibi durumların temel kaynağı cehalettir. Bu nedenle Abay, bilginin, eğitimin ve bilimin önemini eserlerinde işlemiştir. Abay, akıl, gayret ve yüreği bir araya getirebilmenin esas marifet olduğunu ve bu üçünü de ancak bilimin bir araya getirebileceğini savunur. Çalışmada Türk Dünyası Edebiyatının iki zirve şahsiyetinin eserlerinde bilgi ve bilimin ele alınışı incelenmiştir. Farklı zaman ve sahalarda kaleme alınan eserler üzerinden Türk milletinin kültürel belleğinde yer alan akıl, bilgi ve bilim gibi kavramların önemi ortaya konulmuştur.
Keywords
Abstract
The subject of Atibetü’l-Hakāyık, by Edib Ahmed YÜKneki, is generally composed of the rules of religion and ethics. In the work, it is stated that the recognition of the world, god and man will be through science and gives advice on many issues such as the benefit of knowledge and the harm of ignorance. Abay Kunanbayev is one of the most important figures of Kazakh and Turkish literature in the XIXth century. Science and knowledge play an important role in Abay's literary heritage. According to Abay, ignorance is the main source of injustice, civilization, self-praise, inability to attract each other, lies, gossip and laziness. For this reason, Abay emphasized the importance of knowledge, education and science in his works. Abay defends that the main skill is to bring the mind, effort and heart together, and that only science can bring these three together. In this study, knowledge and science in the poems of two important figures of Turkic World Literature was examined. The importance of concepts such as mind, knowledge and science in the cultural memory of the Turkish nation has been revealed through the works written in different periods and fields.
Keywords
- Kibar, Z. (2014). Abay Kunanbayev – Nasihatler - (Kara Sözler). Ankara: SFN Grafik Tasarım Baskı.
- Kibar, Z. (2014). Abay Kunanbayev – Nasihatler - (Kara Sözler). Ankara: SFN Grafik Tasarım Baskı. Koç, K. (2007). Kazak Edebiyatı. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
- McCarthy, E. D. (2002). Bilgi Kültürü: Yeni Bilgi Sosyolojisi (Çev: A. F. Yılmaz). İstanbul: Chiviyazilari. Banarlı, N.S. (1998). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, C.1. İstanbul.MEB Basımevi.
- Yükneki, E. A. (2017). Atebetü’l Hakâyık (Çev: A. Çakan). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Arat, R. R. (1992). Atebetü’l-Hakâyık (Edib Ahmed B. Mahmud Yükneki). Ankara: TDK.
- Arat, R. R. (2006). Atebetü’l-Hakâyık (Edib Ahmed B. Mahmud Yükneki). Ankara: TDK.
- Yuexiao, Z. (1988). “Definitions and Sciences of Information”, Information Processing and Management, 24/4, 479-491.
- Ayan, E. (2014). “Çağdaş Kazak Edebiyatının Kurucusu Abay Kunanbayev’in Kara Sözlerinde Eğitim”, TürkDünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması 26-28 Mayıs 2014, Eskişehir, Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı: 371-378.
