Author :
Abstract
20. yüzyılın başlarında Çarlık Rusya, ekonomik, siyasi ve toplumsal olarak büyük sıkıntı içerisinde varoluş mücadelesi vermektedir. Ancak 1917 yılında gerçekleşen Bolşevik İhtilali’ne dayanamaz ve yıkılır. Çarlık rejiminin ardından Rusya’da yeni bir dönüşüm, yeniden bir doğuş yaşanır. Sovyet rejimi, buhran içindeki halkı yaşadığı sıkıntılardan kurtarmak için sosyalist bir toplum oluşturmayı hedefler. Yeni toplumsal yapılanma oluşturulurken kadın, temel dayanaklardan biri olarak görülür. Çünkü kadının; doğurgan, sürdürücü, üretken ve koruyucu özellikleriyle yeni sistemin devamlılığının sağlanmasında esas unsur olacağı değerlendirilir. Ayrıca, erkek nüfusun savaşlar sebebiyle azalması, geriye kalanların tekrar cepheye gönderilmesi yeni bir ekonomi ve toplumsal düzende kadını ön plana çıkarır. Erkeğin yardımcısı, ikamesi rolünden başatlığa evirilen kadın, Sovyet toplumunda yeni ideolojinin hayata geçirilmesinde en önemli dayanak haline gelir. Yeni insanı, yeni toplumu, medeniyeti kadının omuzlarında oluşturmak ve yükseltmek isteyen Sovyet rejimi, bu fikrini uygulamaya geçirebilmek adına sanat ve edebiyat adamlarına önemli sorumluluklar yükler. İlkeleri Komünist Parti yöneticileri ve sosyalist teorisyenler tarafından belirlenen sanat ve edebiyatta edebî akım olarak “sosyalist realizm” benimsenir. Toplumun sosyalizme olan inancını pekiştirmek için kadın kahramanlar sembolleştirilerek toplumun onlara özendirilmesi esas alınır. Tüm Sovyet coğrafyasında ırk ve millet ayrımı gözetmeksizin Sovyet tipi bir kadın imgesi oluşturulur. Bu çalışmada Kırgız yazarlarından Kasımalı Bayalinov’un “Köl Boyunda” (Göl Kıyısında) romanında, idealleştirilen Sovyet tipi kadının, örnek davranışlarının ve özelliklerinin sosyalist realizm ile nasıl şekillendirildiği üzerinde durulacaktır.
Keywords
Abstract
Beginning of twentieth century, Tsarists Russia is in great diffuculty with economic, political and social terms. In 1917 Tsarits Russia destroyed by the Bolshevik Revolution and a new transformation started. The Soviet regime aims to creat a socialist society to get rid of the problems of people in the crisis. Woman is the most important foundation while making the social structure. Because women is known as a teemful, providing continuance, productive and guardian character. These qualities are essantial to provide the continuity of regime or system. Also, the decline of the male population due to war, brings the woman the fore at a new economic and social structure. Woman becomes the most significant actor in building the new Soviet society with new ideology. The Soviet regime, which creating new people and society, imposes important responsibilities on art and literary men in order to implement this idea. Socialist realism is adopted as a literary movement in art and literature whose principles are set by communist party leaders and socialist theorists. In order to reinforce the belief of the society in socialism, women heroes are symbolized and encouraged. In the whole of Soviet geography, created a Soviet type woman without race and nationality. In this study, authors of Kyrgyz Kasımalı Baylinov’s novel how focuses on the characteristics of the idealized Soviet female type and how they shapened by socialist realism.
Keywords
- Adler, A. (2010). İnsan Tanıma Sanatı, (Çev. K. Şipal). İstanbul: Say Yayınları.
- Adler, A. (2010). İnsan Tanıma Sanatı, (Çev. K. Şipal). İstanbul: Say Yayınları.
- Artıkbayev, K. (2015). XX. Kılımdagı Kırgız Adabiyatının Tarıhı. Bişkek: Turar Yayınları. Bayalinov, K. (2016). Köl Boyunda. Bişkek: Kutaalam Yayınları.
- Durant, W. (2010). Felsefenin Öyküsü, (Çev. E. Gürol). İstanbul: İz Yayınları.Fromm, E. (1993). Sevme Sanatı (Çev. I. Gündüz). İstanbul: Say Yayınları.
- Gündüz, A (2005). 1917 Bolşevik İhtilâlinin Türk Dünyasındaki Yansımaları. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, C/S. 6 (1): 1-12.
- Işık, M. ve Ş. Eşitti (2015). I. Dünya Savaşı Propaganda Afişlerinde Kadın Temsillerinin ToplumsalCinsiyet Bağlamında Göstergebilimsel İncelenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C/S. 70 (3): 655-682.
- Kundera, M. (1987). Roman Sanatı, (Çev. İ. Yerguz). İstanbul: Afa Yayınları.
- Kurat, A. N. (1993). Rusya Tarihi/Başlangıcından 1917’ye Kadar. Ankara: TTK Basımevi.
- Kuzinen (1979). Marksizm ve Leninizm İlkeleri IV, Sosyalizm ve Komünizmin Teorisi, El Kitabı, (Çev. N. R. Çobanoğlu). İstanbul: Yar Yayınları.
- Lefebvre, H. (2007). Sosyalist Dünya Görüşü, Marksizm, (Çev. G. D. Görsev). İstanbul: Yordam Kitap Yayınları.
- Lenin, V. İ. (1969). Dolnoe Sobranie Soçineniy: Temmuz 1918- Mart 1919 (Cilt 37). Moskva: Politeskoy Literaturı Yayınları.
- Lewin, M. (2011). Sovyet Yüzyılı, (Çev. R. Akman). İstanbul: İletişim Yayınları. Onay, Y. (2002). Rusya ve Değişim. İstanbul: Nobel Yayınları.
- Roy, O. (2009). Yeni Orta Asya ya da Ulusların İmal Edilişi, (Çev. M. Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
- Sıdıkbekov, T. (1960). Kırgız Sovet Adabiyat Tarıhının Oçerki, Frunze: Kırgız Mamlekettik Okuu- Pedagogika Basması Yayınları.
- Siniavski, A. (1967). Sosyalist Realizm, (Çev. S. Türker). İstanbul: Habora Kitabevi Yayınları.
- Tagızade, L. (2006). Sosyalist Realizm: Kökeni, Oluşum Süreci ve Kavramı. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C/S. 3 (4): 7-24.
- Tavkul, U. (2007). Kafkas Nart Destanlarında At Motifi. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C/S. 4(3): 196-205.
- Uygur, E. (2005). Sosyalist Realizm Kavramının Ortaya Çıkış Süreci. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi-Turkish Journal of Social Research. C/S. 9 (1-2): 23-30.
- Uygur, E. (2011). Sovyetler Döneminde Azerbaycan Toplumunun Yeniden Yapılanmasında Edebiyat Adamlarının Rolü. Türk Yurdu, C. 31: 156-159.
- Üster, S. (2008). Sözcük Öğrenme ve Pekiştirme Stratejilerinde Beyin Temelli Cinsiyet Farklılıklarının Rolü,Yayımlamamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Vernasky, G. (2009). Rusya Tarihi, (Çev. D. Mızrak, E. C. Mızrak). İstanbul: Selenge Yayınları.
- Zenskovsky, S. A. (2000). Rusya’da Türkçülük ve İslam, (Çev. A. N. Ongun). Ankara: Günce Yayınları.
