Author :
Abstract
Dünyada her yıl çok sayıda insan çeşitli sebeplerden dolayı vatandaşı olduğu ülkeyi terk etmek zorunda kalmaktadır. Bu bağlamda Türkiye'de son yıllarda özellikle Suriye’deki iç savaş yüzünden binlerce mülteci gelmesine rağmen, mültecilerle yönelik tutumların ele alındığı araştırmaların sınırlı sayıda olduğu görülmüştür. Yapılan bu çalışmada Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumun öncüllerinin belirlenmesi amacıyla söz konusu tutumların düşmanca niyet yükleme eğilimi, anne baba eğitimi ve mülteci tanıdığının olup olmaması değişkenleriyle ilişkileri incelenmiştir. Bu amaçla farklı bölümlerde okuyan öğrencilerden, yaşları 18-32 yaş arasından değişen 276 lisans öğrencisi (126 kadın ve 150 erkek) araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada Suriyeli Mültecilere Yönelik Tutum Ölçeği ve Düşmanca Niyet Yükleme Ölçeği kullanılmıştır. Suriyeli mültecilere yönelik tutumu yordayan değişkenleri incelemek amacıyla hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Sonuçta anne eğitim düzeyi ve mülteci tanıdığı olma durumunun ve düşmanca niyet yüklemenin Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumu pozitif yönde yordadığı görülmüştür. Bulgular, mülteci tanıdığın olup olmamasının, düşmanca niyet yükleme eğiliminin ve anne eğitim düzeyinin Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumlar üzerinde etkili olduğunu ortaya koymuştur. Sonuçlar ilgili literatür bağlamında tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
Every year, a large number of people in the world are forced to leave their country of origin for various reasons. In this context, especially in recent years, despite the arrival of thousands of refugees in Turkey due to the civil war in Syria, it has been shown to a limited number of studies that dealt with the attitudes towards refugees. In this study, in order to determine the precursors of negative attitudes towards Syrian refugees, the relations of these tufts with variables such as hostile attribution bias, parental education and whether or not they know refugees are examined. For this purpose, 276 undergraduate students (126 female and 150 male) aged between 18-32 years were included in the study. The Attitude Scale towards the Syrian Refugees and the Hostile Attribution Bias Scale were used in the study. Hierarchical regression analysis was conducted to examine the variables predicting the attitude towards Syrian refugees. As a result, it was seen that the mother's education level and the status of being acquainted with refugees and attributing hostile intent positively predicted negative attitudes towards Syrian refugees. Findings revealed that the lack of familiarity of refugees in the negative attitude towards Syrian refugees, the tendency to impose hostile attribution bias and the level of mother education are important determinants. The results are discussed in the context of the relevant literature.
Keywords
- Aktaş, V. (2001). Çocuklarda Saldırganlık ile Olumsuz Niyet Yükleme Eğilimleri Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Aktaş, V. ve Kındap Tepe, Y. (2019). Düşmanca niyet yükleme eğilimi ölçeğinin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Talas, M (Ed.), Toplumsal Psikoloji Araştırmaları içinde (s. 143-163). Ankara: İKSAD yayınları.
- Aktaş, V. ve Kındap Tepe, Y. (08-10 Mart 2019). Düşmanca niyet yükleme eğilimi ölçeği geliştirme çalışması. 1. Uluslararası Harran Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, Urfa, Türkiye.
- Aktaş, V., Kındap-Tepe, Y., & Persson, R. S. (2018). Investigation of attitudes of university students towards refugees. Current Psychology. https://doi.org/10.1007/s12144-018-9971-y.
- Aktaş, V., Şahin, D. ve Aydın, O. (2005). Saldırgan olan ve olmayan çocuklarda düşmanca niyet yükleme yanlılığının cinsiyete bağlı olarak incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 43-57.
- Ankaralı, H., Pasin, Ö., Karacan, B., Tokar, M., Künüroğlu, M., Çaça, M., Özislam, M. E. ve Şahingöz, N. B. (2017). Üniversite öğrencilerinin Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılara bakış acısı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7, 122-132.
- Birdal, K. B. (2017, 29 Ocak). Suriyeli sığınmacılara yönelik algı ve tutumlar. Evrensel. Erişim Adresi: https://www.evrensel.net/haber/305937/doc-dr-kavakli-suriyeliler-bu-toplumun-yeni-otekileri.
- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği *UNHCR+. (2019, Aralık). Mültecileri Korumak. Erişim Adresi: https://www.unhcr.org/cy/wpcontent/uploads/sites/41/2018/05/UNHCR_Brochure_TR.pdf.
- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Temsilciliği *UNHCR+. (t.y.). Mültecilerin hukuki statüsüne ilişkin sözleşme. Erişim Adresi: http://www.multeci.org.tr/wp- content/uploads/2016/12/1951-Cenevre-Sozlesmesi-1.pdf.
- Boyraz, Z. (2015). Türkiye’de göçmen sorununa örnek Suriyeli mülteciler. Zeitschriftfür die Welt der Türken Journal of Worlds Of Turks, 7(2), 35-58.
- Çalışkan, S. (2019). Ev sahibi halkın Suriyeli göçmenlere yönelik tutumu: İstanbul Sultanbeyli- Kadıköy ilçeleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (66), 640-650.
- Çetin, R. (2018, 10 Ağustos). Çocuğu dövdükleri iddiasıyla Suriyelilere saldırdılar. Hürriyet Erişim Adresi: http://www.hurriyet.com.tr/cocugu-dovdukleri-iddiasiyla-suriyelilere-saldi-40924495.
- Demirbaş, H. ve Bekaroğlu, E. (2013). Evden uzakta olmak: Sığınmacıların/mültecilerin psikolojik sorunları ve alınacak önlemler. Kriz Dergisi, 21(1-3) 11-24. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000334
- Dodge, K. A. (1980). Social cognition and children’s aggressive behaviour. Child Development, 51, 162- 170.
- Dodge, K.A., & Newman, J.P. (1981). Biased decision-making process in aggressive boys. Journal of Abnormal Psychology, 90, 375-379.
- Dodge, K. A., Schwartz, D., Coie, J. D., Hubbard, J. A., Cillessen, H.N., Lemerise, E. & Bateman, H. (1998). Social- cognitive and behavioral correlates of aggression and victimization in boys’ play groups. Journal of Abnormal Child Psychology, 26 (6), 431-440.
- Doğan, M., Erdoğan, S., Yunus, S. ve Kındap Tepe, Y. (2017). Mültecilere Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. In L. Aydemir (Ed.), Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Berlin Konferansı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları.
- European Union Agency for Fundamental Rights [FRA], (2011). Migrants, minorities and employment Exclusion and discrimination in the 27 Member States of the European Union (Update 2003 – 2008). Luxembourg: Publications Office of the European Union.
- Erdoğan, M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Raporu-HUGO. Yönetici özeti & Rapor, Kasım 2014. Erişim Adresi: https://mmuraterdogan.files.wordpress.com/2014/12/hugo-raportc3bcrkiyedeki-suriyeliler-toplumsal-kabul-ve-uyum-kasc4b1m-2014-04122014-tr1.pdf.
- Ersoy, Ö. ve Şahin, F. (1999). 0-6 yaş döneminde anne-baba eğitiminin önemi. Mesleki Eğitim Dergisi, 1(1), 58-62.
- Göker, G. ve Keskin, S. (2015). Haber medyası ve mülteciler: Suriyeli mülteciler Türk yazılı basınındaki temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 229-256.
- Güney, Ü. ve Konak, N. (2016). Bolu’da Suriyeli ve Iraklı sığınmacılar: Milliyetçilik, erillik ve vatandaşlık temelinde öteki algısı. Alternatif Politika Dergisi, 8(3), 505-535.
- Hagen‐Zanker J (2008). Why Do People Migrate? A Review of the Theoretical Literature. Maastricht Graduate School of Governance, Maastricht.
- Hamsici, M. (2019, 20 Ağustos). Türkiye'de kaç Suriyeli var, en çok Suriyeli nüfusu hangi şehirde yaşıyor? BBC Türkçe. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-49150143.
- Heider, F. (1958). The Psychology of Interpersonal Relationships. New York: Wiley
- IOM. (2018-2019). MCOF: Göç Krizi Operasyonel Çerçevesi. IOM Türkiye. Erişim Adresi: https://turkey.iom.int/sites/default/files/sitreps/MCOF_TR.pdf.
- ILO, IOM, & OHCHR (2001, Ağustos). International Migration, Racism, Discrimination and Xenophobia. Discussion Paper prepared by the ILO, IOM and OHCHR for the World Conference Against Racism, Racial Discrimination, Xenophobia and Related Intolerance. Erişim Adresi: www2.ohchr.org/english/issues/migration/taskforce/docs/wcar.pdf
- Kındap Tepe, Y., Aktaş, V., Caner, M., Demirel, R., Kanat, C., Güre, K. ve Yeşildağ, E (2019). Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumun belirleyicileri dindarlık, yurtseverlik, ayrımcılık ve hoşgörü olabilir mi? Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43 (2), 115-138.
- Lortoğlu, C. (2017). Suriyeli mültecilerin ‚misafir‛ olma haline misafirperverlik hukuku ve etiği açısından bakış. İnsan ve İnsan Bilim Kültür Sanat ve Düşünce Dergisi, 11, 54-80.
- Makhashvili, N., Chikovani, I., McKee, M., Bisson, J., Patel, V., & Roberts, B. (2014). Mental disorders and their association with disability among internally displaced persons and returnees in georgia. Journal of Traumatic Stress, 27(5), 509–518. http://doi.org/10. 1002/jts. 21949.
- Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etki eden faktörler: Demografik özellikleri, kendi yetiştiriliş tarzları, çocuk gelişimine ilişkin bilgi düzeyleri ve çocuğun mizacına ilişkin algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir, Türkiye.
- Miller, S. D. (2018). Xenophobia toward Refugees and Other Forced Migrants. World Refugee Council Research Paper No. 5 - September.
- Mülteciler Derneği (2019, Ekim). Türkiye'deki Suriyeli Sayısı. Erişim Adresi: https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/.
- Ömeroğlu, F. (1996). Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Terbiyesinde Annenin Rolü ve Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Önen, C., Güneş, G., Türeme, A. ve Ağaç, P. (2014). Bir mülteci kampında yaşayan Suriyelilerde depresyon ve anksiyete durumu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 223-230.
- Öztürk, Ç. (2017, 06 Ekim). Adana Haberleri: Bir kişinin öldürüldüğü Suriyeli kavgası güvenlik kamerasında. Hürriyet. Erişim Adresi: http://www.hurriyet.com.tr/1-kisinin-oldugu-suriyelikavgasi-guvenlik-kame-40601591.
- Özyürek, A. ve Şahin, F.T. (2005). 5-6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19-34.
- Şanlı, D. ve Öztürk, C. (2015). Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları ve tutumlar üzerine kültürün etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(4), 240-246.
- T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (1995). Ailede çocuk eğitimi araştırması: Aralık 1992 - Aralık 1993 (Yayın No. 84, ISBN: 975-19-1230-X). Ankara.
- T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2019, Ekim 31). İkamet İzinleri. Erişim Adresi: https://www.goc.gov.tr/.
- Türk Tabipler Birliği. (2016). Savaş, Göç ve Sağlık. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
- Ulu, Gökmen (2017, 08 Nisan). Torbalı’da halk ayaklandı; 500 Suriyeli mahalleyi terk etti. Sözcü. Erişim Adresi: https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/torbalida-halk-ayaklandi-500-suriyelimahalleyi-terk-etti-1781839/.
- UN High Commissioner for Refugees [UNHCR]. (2019, 20 June). Global Trends: Forced Displacement in 2018. Erişim adresi: https://www.unhcr.org/5d08d7ee7.pdf.
