Author :
Abstract
Bu çalışma, Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında kırsal kalkınma pratiğine odaklanmaktadır. Bu doğrultuda kırsal alan ve kırsal kalkınma olguları tartışılmakta, kırsal kalkınma sürecinde bütüncül ve çok boyutlu müdahale ihtiyacına cevap veren genelci sosyal hizmet uygulamasına ve bir uygulama örneği olarak köy enstitülerine değinilmektedir. Belirli bir alanda yaşayan nüfusun çalışma, dayanışma ve örgütlenme şekline etki eden kırsallık için tek bir tanımlamadan bahsedilemese de Türkiye kırsalının çeşitli dezavantajlar ile karakterize olduğu kabul edilmektedir. Bahsedilen dezavantajların yok edilmesi, yoksulluk ve yoksunların azaltılmasına yönelik kırsal kalkınma faaliyetleri yürütülmektedir. Kırsal kalkınma; kırsal alanda yaşayan bireylerin yaşam standartlarının yükseltilmesine yönelik ekonomik, sosyal ve beşeri unsurları barındıran ve kaynakların istismarına neden olmadan uygulanabilir ve sürdürülebilirlik unsurlarını gözeten faaliyetlerdir. Bu süreçte verimli sonuçların elde edilmesi; yapı ve ihtiyaçlara uygun hizmetlerin sağlanması ile süreçten fayda elde etmesi beklenen hedef kitlenin katılımının sağlanması ile mümkündür. Kırsal kalkınma alanında; sorunların, imkân ve potansiyellerin bütüncül şekilde ele alınması ile planlı müdahale gerekliliği sosyal hizmetin rol ve sorumluluklarıyla karşılanabilmektedir. Kırsal alanlarda genelci sosyal hizmet uygulaması tercih edilmekte ve bu tercihte bütüncül bakış ve çoklu bilgi gövdelerine duyulan ihtiyaç ile özelleştirilmiş hizmetlerin yetersizliği gibi hususlar etkili olmaktadır. Ayrıca kırsal alanda güçlü bir sosyal hizmet müdahalesinin kurgulanması için geçmiş uygulamaların değerlendirilmesine gerek duyulmaktadır. Bu nedenle çalışmanın son kısmında Cumhuriyetin ilk yıllarında kırsal kalkınma pratiğine ve genelci bir sosyal hizmet uygulama örneği olarak köy enstitülerine yer verilmiştir. Sonuç olarak; Köy enstitüleri, Cumhuriyetin ilk yıllarında geniş alanda faaliyet gösteren bütüncül bir kırsal kalkınma pratiği ve genelci sosyal hizmet uygulaması olarak değerlendirilmektedir.
Keywords
Abstract
This humble work focuses on the rural development practice during the very first years of Turkish Republic. Accordingly, concepts such as “rural area” and “rural development” are discussed, and village institutes as practical examples of generalist social work practice that responds to the need for a holistic and multidimensional intervention during the rural development process are touched on. Although there is no single definition of “rurality” that affects a population’s way of working, solidarity and organization in a given area, “rural” in Turkey is believed to be characterized via various disadvantages. Practices of development are carried out to nullify the aforesaid disadvantages, and to reduce the poor and the poverty. Rural development is the totality of economic, social and humanitarian practices that are carried out in order to improve the living standards of people living in the rural areas which pays attention to the policies that leads to the exploitation of the resources and which favors sustainability. The success of this process depends on maintaining the participation of targeted ruralites that are expected to benefit from it, and on carrying out services that are proper to the structure and the needs. Handling problems and realizing the potentialities holistically in a given rural development area belongs to the role and the responsibilities of social work. In rural areas, generalist social work practice is preferred. The need for multi-information bodies and the insufficiency of specialized particular practices seem to be the reasons behind this choice. In order to produce a strong social work intervention in rural areas, there is need to reevaluate the practices of the past. To do so, the rural development policies of the early Turkish Republic and village institutes as an example of generalist social work practice are discussed. As a result, despite all the positive and negative critiques, village institutes of the early republic appear as a holistic rural development policy and a generalist social work practice.
Keywords
- Anık, M. (2006). Bir modernleş(tir)me projesi olarak köy enstitüleri. Divan İlmi Araştırmalar 20, s. 279 – 309.
- Avcı Akçalı, A. (2015). “Karanlık sokağı aydınlatan” enstitü: Aksu Köy Enstitüsü. Turkish Studies, 10(5), s. 27-56.
- Bakırcı, M. (2007). Türkiye’de kırsal kalkınma: Kavramlar-politikalar-uygulamalar. Ankara: Nobel.
- Dağ, R. (2018). Türkiye’nin kırsal kalkınma deneyimi. F. Gür, M. Bayramoğlu (Der.). Sürdürülebilir yaşam penceresinden yerel ve kırsal kalkınma (ss. 32-44) içinde. İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları.
- Davenport, J., A. ve Davenport, J. (2011). Rural practice. T. Mizrahi ve L., E. Davis (Baş. Ed.). Encyclopedia of social work: Volume 3: J – R (20. Baskı), (ss. 536-541) içinde. Wahington ve New York: NASW Press ve Oxford University Press.
- Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (1963). Kalkınma planı (Birinci Beş Yıl) 1963 – 3967. Ankara.
- Dominelli, L. (1997). Social work and social development: A partnership in social change. Journal of social development in Africa, 12(1), s. 29 – 38.
- Dominelli, L. (2018). Yeşil sosyal hizmet: Çevre krizlerinden çevresel adalete. A. İ. Çoban (Çev. Ed.). Ankara: Nika.
- Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet: Temelleri yaklaşımları müdahale yöntemleri.
- Duyan, V., Bayır, Ö., Ö. (2016). Sosyal hizmete giriş: Öğrenciler ve uygulayıcılar için bir rehber. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları.
- Gökçin Özuyar, P. (2018). Sürdürülebilir kalkınma: Temel kavramları ve izleme süreçleri. F. Gür, M. Bayramoğlu (Der.). Sürdürülebilir yaşam penceresinden yerel ve kırsal kalkınma (ss. 123-136) içinde. İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları.
- Green, R. (2003). Social work in rural areas: A personal and Professional challenge. Australian social work, 56(3), s. 209- 220.
- Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (HÜNEE). (2008). Türkiye’nin demografik dönüşümü: Doğurganlık, aile planlaması, anne-çocuk sağlığı ve beş yaş altı ölümlerdeki değişimler, 1968 2008. Ankara. ISBN: 978-975-491-285-2.
- Ibobor, S. O. (2017). The role of social workers in promoting sustainable community and environmetal development. M. Rinkel, M. Powers (Ed.). Social work promoting community and environmental sustainability: A workbook for global social workers and educators (ss.121-132) içinde. İsviçre: IFSW.
- İnal Çekiç, T., Ökten, A., N. (2009). Sosyal sermaye perspektifinden kırsal kalkınma sorunsalına yeniden bakış. Megaron, 4(3), s. 203 – 213.
- Karaömerlioğlu, M. A. (1998). The village institutes experience in Turkey. British Journal of Middle Eastern Studies, 25(1), s. 47 – 73.
- Kısakürek, N., F. (1962). Türkiye’de komünizma ve köy enstitüleri. İstanbul: Doğan Güneş Yayınları.
- Kongar, E. (2011). 21. yüzyılda Türkiye: 2000’li yıllarda Türkiye’nin toplumsal yapısı (44. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Koray, M. (2018). Sosyal politika (5. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
- Martinez – Brawley, E., E. (1980). Historical perspectives on rural social work: Implications for curriculum development. Journal of Education for social work, 16(3), s. 43- 51.
- Oakley, P. ve Garforth, C. (1985). Guide to extension training. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Italy: Rome.
- Özmete, E. (2010). Sosyal hizmette sürdürülebilir kalkınma anlayışı: Kavramsal analiz. Aile ve Toplum, 6(22), s.79-90.
- Özmete, E. (2012). Kırsal kalkınma için kadınların güçlendirilmesi: Sosyal hizmet modelleri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), s. 117-128.
- Pugh, R., Cheers, B. (2010). Rural soial work: An international perspective. Great Britain: The Policy Press.
- Sern, A. (2004). Özgürlükle kalkınmak. Y. Alogan (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
- T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (2015). Ulusal kırsal kalkınma stratejisi 2014 – 2020 (UKKS- 2015). Ankara.
- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (TKB). (2004). Kırsal kalkınma politikaları, VIII. Komisyon, II. Tarım Şurası. Ankara.
- Thompson, N. (2013). Kuram ve uygulamada sosyal hizmeti anlamak. Ankara: Dipnot Yayınları.
- Thompson, N. (2016). Güç ve güçlendirme. Ö. Cankurtaran (Çev. Ed.). Ankara: Nika.
- Tokol, A. (2019). Türkiye’de sosyal politika. Tokol, A., Alper, Y. (Ed.). Sosyal Politika (ss. 55-70) içinde (10. Baskı). Bursa: Dora.
- Tolunay, A., Korkmaz, M. (2003). Kalkınma, kırsal kalkınma ve katılımcılık. II. Ulusal Ormancılık Kongresi, (s.194-204) içinde. Ankara.
- Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TUSİAD). (1999). Türkiye’nin fırsat penceresi: Demografik dönüşüm ve izdüşümleri. İstanbul. Yayın No: TÜSİAD-T/99-1-251.
- Türkdoğan, O. (2006). Türkiye’de köy sosyolojisi. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2018). Temel istatistikler. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, Erişim tarihi: 12. 11. 2019.
- Türkoğlu, P. (2019). Tonguç ve enstitüleri (7. Basım). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- Tütengil, C. O. (1975). Kırsal Türkiye’nin yapısı ve sorunları. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Tütengil, C. O. (2013). Azgelişmenin sosyolojisi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- United Nations (UN). (1987). Our common future: Report of the World commission on environment and development. Norveç: UN Documents.
- Yıldız, N. ve Akandere, O. (2017). Köy enstitülerinin ideolojik yapısı. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 17(35), s. 275-316.
- Zastrow, C. (2013). Sosyal hizmete giriş. D. B. Çiftci (Çev. Ed.). Ankara: Nika.
