Author :
Abstract
Toplumun en küçük yapı taşı olan aile; biyolojik, ekonomik, hukuksal ve toplumsal yönleri bulunan toplumsal bir birim olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarihsel süreç içerisinde toplumsal yapıda meydana gelen her değişim, Türk aile kurumunu yakından etkilemiştir. Geçmişten günümüze maddi ve manevi değerlerin kuşaktan kuşağa aktarılmasında köprü vazifesi gören aile kurumu, toplumsal alanda meydana gelen her değişimin etki ve sonuçlarının en belirgin olarak izlendiği toplumsal kurumların başında gelmektedir. Sanayileşme, modernleşme, kentleşme gibi olgulardan direkt olarak etkilenen aile kurumu ve aile içi ilişkiler, son yıllarda iletişim teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte bir dönüşüme uğramıştır. Bireylerin, televizyon, internet, cep telefonu gibi medya teknolojileri aracığıyla evlerinin içinde dış dünya ile bağlantı halinde olması, aile üyeleri ile iletişim konusunda kopukluklar yaşamasını kaçınılmaz hale getirmiştir. Gelişen medya teknolojisi sayesinde sosyal ve duygusal paylaşımlar azalırken, özellikle televizyon ve internet ile birlikte aile, aynı evi paylaşan bireylerden oluşan bir topluluk haline gelmeye başlamıştır. Aile içerisinde sosyal ve duygusal paylaşımların azalması, ilgi, sevgi ve desteğin bu araçlar aracılığıyla karşılanmasına yol açmıştır. Kitle iletişim araçlarının kullanımını yaygınlaşması ile birlikte geleneksel aile yapısında hızlı bir dönüşümün yaşandığı göze çarpmaktadır. Ancak tüm bu etkenlere rağmen Türk aile yapısı, hem çağdaş hem de geleneksel özelliklerini korumaya devam etmektedir. Çalışmada Türk aile yapısının değişim ve dönüşümü ve bu gelişmelere etki eden unsurlar değerlendirilerek, yeni medya teknolojileri başta olmak üzere kitle iletişim araçlarının aile kurumu üzerindeki etkileri kuramsal olarak ele alınmıştır.
Keywords
Abstract
Family, the smallest building block of society; It is a social unit with biological, economic, legal and social aspects. Every change in the social structure in the historical process has affected the Turkish family institution closely. The family institution, which serves as a bridge in the transfer of material and spiritual values from generation to generation, from the past to the present, is one of the leading social institutions in which the effects and consequences of every change in the social field are most clearly monitored. Family institution and family relations, which are directly affected by the facts such as industrialization, modernization, urbanization, have undergone a transformation in recent years with the developments in communication technologies. The fact that individuals are in contact with the outside world inside their homes through media technologies such as television, internet, and mobile phones has made it inevitable for them to experience disconnections with family members. Thanks to the developing media technology, while social and emotional sharing has decreased, especially with television and internet, the family has started to become a community of individuals sharing the same house. The reduction of social and emotional sharing within the family has led to the fulfillment of interest, love and support through these tools. It is remarkable that a rapid transformation has occurred in the traditional family structure with the widespread use of mass media.However, despite all these factors, the Turkish family structure continues to maintain both its contemporary and traditional features. In the study, the change and transformation of the Turkish family structure and the factors affecting these developments were evaluated, and the effects of mass media, especially new media technologies, on the family institution were discussed theoretically.
Keywords
- Aktay, Y. (2014). Modern Dünyada Ailenin Toplumsal Dönüşümü ve Muhtemel Geleceği Üzerine Mülahazalar ve Geleneğe Dayalı Problemler. Aile Sosyolojisi Yazıları (s. 45-48) İçinde, Mustafa Aydın (Ed.), İstanbul: Açılım. .
- Avcı, M. (2010). İslam Öncesi Türk Devletlerinin Sosyal Hayatında Kadının Rolü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
- Aydın, M. (2011). Güncel Kültürde Temel Kavramlar. İstanbul: Açılım Kitap.
- Aydoğan, F. (2000). Medya ve Serbest Zaman. İstanbul: Om.
- Belge, M. (Ed.) (1983). Türkiye’de Günlük Hayat. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi (Cilt: 3, s.827-860) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Belin, M. N. ve Yıldız, H. (2011). ‚Lise Öğrencilerinin Facebook Adlı Sosyal Paylaşım Sitesini Kullanma Amaçları Üzerine Sosyolojik Birinceleme, Eskişehir Örneği.‛ http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/26/14/967997/dosyalar/2012_12/10032002_06.pdf web adresinden 12 Nisan 2015 tarihinde erişilmiştir.
- Boschele F. ve Çizmeci E. (2016). Serbest Zamanda Medya ve Türkiye Ailesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 6, Sayı:11, s.284-308.
- Bozkurt, V. (2004). Küreselleşmenin Toplumsal Sonuçları. Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayınları. Sayı: 38, s.187-202.
- Canatan, K. ve Yıldırım, E. (2013). Aile Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap.
- Çakır, M. (2013). Medya ve Modernlik. İstanbul: Parşömen.
- Çakır, M, (2014). Görsel Kültür ve Küresel Kitle Kültürü. Ankara: Ütopya.
- Çınar, R.ve Çubukçu, İ. (2009). Tüketim Toplumunun Şekillenmesi ve Tüketici Davranışları Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2009 13 (1): 277-300
- Ekici, F. (2014). Türk Aile Yapısının Değişim ve Dönüşümü ve Bu Değişim ve Dönüşüme Etki Eden Unsurların Değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies. Sayı: 20, s. 209-224.
- Elitaş, T. ve Keskin, S. ((2016). Küreselleşme Sürecinde Değişen Geleneksel Türk Aile Yapısının Televizyon Dizilerindeki Temsili. Tarih Okulu Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 27, s. 543-578.
- Eröz, M.(1977). Türk Ailesi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Eröz, M. (1991). Türk Ailesi: Aile Yazıları Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
- Eyüboğlu, A.; Özar, Ş. ve Tanrıöver, H. T. (2000). Kentlerde Yaşayan Kadınların İş Yaşamına Katılım Sorunlarının Sosyo-Ekonomik Ve Kültürel Boyutları. Başbakanlık K.S.S.G.M. Yayınları. Ankara: Cem Web Ofset.
- Fukuyama, F. (2009). Büyük Çözülme (2. Baskı). (Çev: H. Kaya). İstanbul: Profil Yayıncılık,
- Gıddens, A. (2000). Sosyoloji. (Çev. Cemal Güzel). Ankara: Ayraç Yayınları.
- Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı.
- Gürbüz, M, (2007). Yüreğir’e Göç Eden Nüfusun Sosyo-Ekonomik Özellikleri ve Şehirleşme Sürecindeki Değişimi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi. 15, 1–2.
- Hasekioğlu, S. (2008). Reklam ve İdeoloji: Yazılı Basında Yer Alan Reklamlara Göstergebilimsel Bir İnceleme. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Hazar, M (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı: Bir Alan Çalışması. İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-175
- Hertlein, K. (2012). Digital Dwelling: Technology in Couple and Family Relationships. Family Relations, Vol.61,s.374 387.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.52f206c 7ede362.73259286, Erişim Tarihi:21.11.2014..http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/tezcan_aile.pdf, ErişimTarihi:22.11.20 14.
- İçli, G. (1999). Denizli İline Göç Eden Ailelerin Eğitime Bakış Açıları. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 70- 74.
- İlkkaracan, İ. ve İlkkaracan İ. (1998). 1990’lar Türkiye’sinde Kadın ve Göç. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
- Karakoç, E. ve Taydaş, O. (2013). Toplumsal Dönüşüm Bağlamında Sosyal Medya ve Değişen Aile Kavramı. (ed. Ali Murat Kırık ve Ali Büyükaslan), Sosyal Medya Araştırmaları 1: Sosyalleşen Birey (s.207-224) içinde, İstanbul: Çizgi.
- Kaygalak, İ. (2006). İzmir Karşıyaka-Çiğli Periferisinde Göçün Sosyo-Ekonomik Boyutları. Ege Coğrafya Dergisi, 15(2006), 87–1003.
- Livingstone, D. (2010). ‚Media, Communication and Information Technologies in the European Family.‛ London: LSE Research Online, Erişim Tarihi, 03.07.2015: http://eprints.lse.ac.uk/29788/1/EF8_LSE_MediaFamily_Education.pdf
- McLuhan, M. (2005). Yaradanımız Medya. İstanbul: Merkez Kitapçılık
- Mora, N. (2008). Medya ve kültürel kimlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:5, Sayı:1
- Onay, İ. (2012). Eski Türk Toplumunda Aile Düzeni Ve Bunun Dini, Siyasi Hayata Yansımaları. The Journal of Academic Social Science Studies. (5/6), s. 347-357.
- Ortaylı, İ. (2009). Osmanlı Toplumunda Aile. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Öz, Ö. (2014). Yabancılaşma ve Televizyon. Düşünceler Dergisi, İzmir: Ege Üniversitesi İletişim Fak. Yayını, Sayı: 9, Yıl: 10.
- Özel, S.(Ed.) (2015). Yeni Medya Çağında Televizyon. İstanbul: Derin.
- Özer, İ. (2004). Kentleşme, Kentlileşme ve Kentsel Değişme. Bursa: Ekin Kitabevi.
- Özer, İ. (2014). Osmanlı’dan Cumhuriyete Yaşam ve Moda. İstanbul: Truva Yayınları, 4. Baskı.
- Preeti, M. (2009). Use of Social Networking in a Linguistically and Culturally Rich India. The International Information & Library Review, 41(3), 129-136.
- Sayın, Ö. (1990). Aile Sosyolojisi: Ailenin Toplumdaki Yeri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
- Sennett, R. (2014). Karakter Aşınması. İstanbul: Ayrıntı.
- Sungur, S. (2011). Tüketimin Küreselleşmesi ve Tüketim Tapınakları: Postmodern Panayır Yerlerinde Alışveriş. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, Sayı: 14, s. 7-35
- Taylan, H. ve Arklan, Ü. (2008). Medya ve Kültür: Kültürün Medya Aracılığıyla Küreselleşmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı: 1, 85-97.
- Tekin, M. (2013). Dinlerin Perspektifinden Aile Kurumu. Aile Sosyolojisi İçinde (s.235-262), (Ed: K. Canatan ve E. Yıldırım). İstanbul: Açılım Kitap
- Turan. M.T. ve Beşirli, H.(2008). Kentleşme Sürecinin Ruh Sağlığı Üzerine Etkileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, (9), 238–243.
- Toruk, İ. (2008). Üniversite Gençliğinin Medya Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Analiz, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı: 19, s.4.
- Turğut, F. (2014). Tarihsel Süreçte Aile Kurumunun Dönüşümü ve Geleceğine Yönelik Çıkarımlar. Medeniyet ve Toplum Dergisi. 2017 Cilt: 1, Sayı: 1, s. 93-117.
- Türkiye İstatistik Kurumu, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Araştırması, 2015, Erişim tarihi, 28.09.2015: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do?id=18660
- Türkiye İstatistik Kurumu 2015). ‚Türkiye›de Cep Telefonu Sahipliği Oranları‛, Erişim tarihi, 07.07.2015:
- Uçar, B. (2012). ‚Sosyal Paylaşım Ağlarının Önemi ve İnsan Üzerindeki Etkileri‛, http://cucar.blogspot.com/2012/11/sosyal-paylasm-aglarnn-onemive-insan_7.html, (06.05.2013).
- Ulu, B, (2007). Televizyon Reklamlarında Star Kullanımının Tüketiciler Üzerine Etkisi: İzmir İlinde Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Uygulama. Basılmamış Yükseklisans Tezi Afyonkarahisar: Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Vural, B. ve Bat, M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yaşar University, 20 (5), 3348-3382.
- Yenigül,, S. B. (2005). The Effectcs of Migration on Urban. G.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 18(2): 273–288.
