SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE UYGULANAN DEĞER EĞİTİMİNİN ÖĞRENCİLERİN DÜRÜSTLÜK DEĞERİNİ KAZANMALARINA ETKİSİ
Author :
Abstract
Değer yozlaşması, dünyada son yıllarda küreselleşmenin bir etkisi olarak karşımıza bir sorun olarak çıkmıştır. Eğitimciler de bu sorun üzerine araştırma yapmayı zorunlu bir ihtiyaç olarak görmüşlerdir. Değerler hiyerarşisi alanında yapılan birçok araştırmada dürüstlük değeri en önemli değerlerden biri olarak görülürken öğrencilere dürüstlük değerini kazandırmaya yönelik çalışmaların olmaması ilginçtir. Bu araştırmanın amacı, ortaokul 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde uygulanacak olan değer eğitimi yaklaşımlarının öğrencilerin “dürüstlük” değerini bilişsel düzeyde kazanmalarına etkisini belirlemektir. Araştırma, ön test – son test kontrol gruplu deneme modelinde olup araştırmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016–2017 eğitim-öğretim yılında Giresun ili merkez ilçede, Çınarlar Mahallesi’nde MEB’na bağlı olan bir ortaokulun 5-A ve 5-H sınıfları oluşturmuştur. Grupların denklikleri incelenerek bu şubelerden birisi deney, diğeri kontrol grubu olarak seçilmiştir. 19 kişi deney grubunu, 23 kişi kontrol grubunu oluşturmaktadır. Uygulamadan önce ve sonra veri elde etmek için, ön test ve son test olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen bilişsel düzey ölçeği uygulanmıştır. Deney grubunda 8 hafta boyunca sosyal bilgiler dersi ile bütünleştirilerek ve değer eğitimi yaklaşımlarına uygun olarak hazırlanan program uygulanmıştır. Kontrol grubu ile deney grubu arasındaki ön test ve son test sonuçları karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Veri elde etmek için kullanılan bilişsel ölçek nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen bilgiler frekans ve yüzdelerle desteklenmiştir. Araştırmanın sonucunda değerler eğitimi programının uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin dürüstlük değerini kazanma düzeyleri, kontrol grubu öğrencilerinden daha fazla artış göstermiştir. Bu sonuca göre okullarda uygulanan değer eğitimi uygulamalarının öğrencilerin davranışlarında istendik yönde değişiklikler yapmaktadır.
Keywords
Abstract
Degeneration of values has emerged as a problem in recent years as an effect of globalization in the world. Educators also considered doing research on this problem as a vital necessity. While the value of honesty is considered as one of the most important values in many researches conducted in the field of the hierarchy of values, it is interesting that there are no studies aiming at bringing in the value of honesty to students. The aim of this research is to determine the effect of value education to be applied in 5th grade Social Studies course on students' gaining the value of "honesty" at a cognitive level. The research had the pretest-posttest trial model with control group and qualitative research method was used in the research. The study group of the research consisted of two 5th grade classes of a secondary school, affiliated to the Ministry of National Education in Çınarlar District of Giresun province central district in the 2016-2017 academic year. One of these branches was selected as experiment and the other as control group by examining the equivalence of groups. 19 people form the experimental group and 23 people the control group. To obtain data before and after the application, the cognitive level scale developed by the researcher was applied as pretest and posttest. In the experimental group, the program integrated into the social studies course for 8 weeks and prepared according to the value education approaches was used. The pretest and posttest results between the control and experimental groups were analyzed comparatively. The cognitive scale used to obtain data was analyzed by content analysis technique, one of the qualitative research techniques. The information obtained was supported by frequencies and percentages. As a result of the research, the students' level of gaining the value of honesty was found to be significantly higher in the experimental group in which the values education program was applied compared to the students in the control group. According to this result, value education practices applied in schools make changes in students' behaviors in the desired direction.
Keywords
- Aladağ, S. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değer Eğitimi Yaklaşımlarının Öğrencilerin Sorumluluk Değerini Kazanma Düzeyine Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Aristoteles, (2019. Nikokmakhos’a Etik. (4. Baskı). İstanbul : Say Yayınları.
- Avcı, G. (2007). Öğretmen Adayları KPSS Eğitim Bilimleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Balcı, F. A. ve Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Değerler ve Değer Eğitimi Uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14 (1), 195-213.
- Buscaglıa, L. (1987). Kişilik, (çev.Ebcioğlu, N.) İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Doktaş Yeşiltaş, P. (2015). Okul Müdürlerinin Değer Ve Değer Kazanımına İlişkin Görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
- Ebenezer, J. V. ve Haggerty, M. S. (1999). (akt. Osman Nafiz Kaya, 2003). Becoming Asecondary School Science Teacher. New Jersey: Merill Press.
- Ekiz, D. ve Akyıldız, S. (2011) Sosyal bilgiler 4 ve 5. sınıf öğretim programlarında yer alan doğrudan verilecek değerlerin kazanım, etkinlik ve ders kitabı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Sempozyumu, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Fidan, N.K. (2013). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi: Nitel Bir Araştırma. International Journal of Social Science, 6 (3): 361-388.
- Güven, A. Z. (2014). Değerler Eğitimi ve Türkçe Derslerinde Değerlerin Kullanımı, Konya: Palet Yayınları.
- Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (18. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karatekin, K. Gençtürk, E. ve Kılıçoğlu, G. (2013). “Öğrenci, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayı Ve Öğretmenlerinin Değer Hiyerarşisi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (14) : 411-456.
- Kaya O.N. (2003). Eğitimde Alternatif Bir Değerlendirme Yolu: Kavram Haritaları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 25 : 265-271.
- Kaymakcan, R. (2015). Değerler ve Eğitimi –II Sempozyum Bildirileri Kitabı, R. Kaymakcan, N. Tınaz, Z.Ş. Altın, M. Zengin, A.Y. Okudan, H.Yiğit. (Editörler), Açılış Konuşması, Ertem Basım, Ankara.
- Kuş, Z.,Merey, Z. ve Karatekin, K. (2015). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 183-214
- Külünkoğlu, T. (2010). İlköğretim Birinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Longman, (1989). Dictionary of Contemporary English. Longman Group Limited UK.
- Novak, J. D. (2001). (akt. Osman Nafiz Kaya, 2003). The Theory Underlying Concept Mapsand How to Construct Them:
- Özden, M. Y. ve Durdu, L. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara : Anı Yayıncılık.
- Özen, R. (2015). Türk Toplumundaki Üç Kuşak Annelerin Çocuklarında Olmasını İstedikleri Değerler Ve Değer Sınıflaması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- Özyurt, M. (2015). İlkokul Üçüncü Ve Dördüncü Sınıf Değer Eğitimi Programının Geliştirilmesinde Okul Temelli Yaklaşımın Etkililiğinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- Straus, A.L.&Corbın, J. (1990). (akt. Yıldırım, Ali ve Şimşek Hasan, 2016). Basics Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques. Newbury Park, CA: Sage
- Tarhan, N. (2016). Değerler Psikolojisi ve İnsan. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Taşağıl, A. (2016). Kök Tengri’nin Çocukları. (8. Basım). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
- Tıllman, D. (2014). Yaşayan Değerler Eğitimi Etkinlikleri. (Çev. Vedat AKTEPE). Konya: Eğitim Yayınevi.
- Türkçe Sözlük (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Uygun, S. (2013). Değerler Eğitimi Program Tasarılarının Değerlendirilmesi (Antalya örneği). Mediterranean Journal of Humanities, 3(2): 263-277
- Yaman, E. (2014). Değerler Eğitimi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yeşilyurt, E. ve Kurt, İ. (2012). Değerleri Kazandırmasındaki Etkililik Açısından Resmi Ve Örtük Program İle Okul Dışı Etmenlerin Öğrenci Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. International Periodical For The Languages, Literature
- Yılmaz, S. (2016). Şahsiyet ve Değerler Eğitimi. Aksaray: Vize Yayıncılık.
- Yücel, H. A. (2015). İyi Vatandaş İyi İnsan, (8.Basım), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Zıvalsız, S. (Editör). (2014). Değerler Eğitimi, İstanbul : Ensar Neşriyat.
