Author :
Abstract
Karikatür, doğası gereği kusurları açığa çıkarmak üzerine kurulmuş incitici bir sanat dalıdır. Karikatürün amacı toplumsal bir farkındalık ve duyarlılık oluşturmaktır. Sanatın bu dalı hem yergi hem de övgü içerir. Yergi, hoşnutsuzluktan kaynaklanır. Övgü ise doğru olduğu düşünülen şeye hak vermektir. Ancak karikatüristler dönem dönem iktidarların baskısı altında kaldıklarından işlevlerini tam anlamıyla yerine getiremez, özgürce muhalefet yapmalarına izin verilmez. Bilim ve sanatın tüm dallarında olduğu gibi karikatür de özgürlük ortamında gelişir. Özgürlük, ilerleme ve gelişimin formülüdür. Korku ve baskı, nefret ve şiddete neden olur. Hiçbir toplumsal sorun yıkıcı davranışlarla çözülemez. Sadece bir süreliğine gizlenebilir. Bastırılan duygular zamanı geldiğinde daha güçlü bir şekilde ifade edilir. Gerçekten de her dönem durum böyledir. Bu makalede Akbaba Dergisinde yayımlanmış olan Hüseyin Cahit Yalçın karikatürleri incelenmiştir. Dergide yayımlanan karikatürlerden bazıları çalışmamıza dahil edilmiştir. Karikatürlerden anlaşıldığına göre yazarın hayatı sıkıntılarla doludur. Cesur söylemlerinin bunun üzerinde büyük etkisi vardır. Politik yazılarının bazıları tepki toplamıştır. Bu nedenle mahkemede yargılanmıştır. Zaman zaman sürgün hayatı yaşamıştır. Milletvekili de olmuştur. Gazete ve dergi çıkarmıştır. Gazeteci ve politikacı olduğundan dolayı popüler biridir. Dergide onun birçok karikatürü vardır. Karikatürler adeta yaşamının önemli olaylarını yansıtan belgeler gibidir. Yazar, söylemleriyle karikatürlerde hem olumsuz eleştirinin hedefi olmuş hem de üstat kabul edilmiştir.
Keywords
Abstract
Caricature is a hurtful art branch based on revealing flaws by nature. The aim of cartoon is to create a social awareness and sensitivity. This branch of art includes both satire and praise. Satire results from discontent. The praise is to give the right to what is thought to be true. However, since the cartoonists are under the pressure of the government from time to time, they cannot fully fulfill their functions and are not allowed to oppose freely. As in all branches of science and art, cartoon also develops in an environment of freedom. Freedom is the formula for progress and development. Fear and oppression cause hatred and violence. No social problem can be solved with destructive behavior. It can only be hidden for a while. The suppressed emotions are expressed more strongly when the time comes. Indeed, this is the case in every period. He published newspaper and magazine. In this article, the caricatures of Hüseyin Cahit Yalçın, published in Akbaba Magazine, were examined. Some of the cartoons published in the magazine are included in our study. As understood from the cartoons, the life of the author is full of troubles. Their bold discourse has a big impact on this. Some of his political writings have gathered reactions. Therefore, he was tried in court. From time to time he lived exile life. He also became a deputy. He is a popular person because he is a journalist and politician. He has many caricatures in the magazine. Cartoons are like documents reflecting the important events of his life. The writer, with his discourses, was both the target of negative criticism and accepted as a master.
Keywords
- Aydoğdu, B. (2020, 1 Nisan). Dizgiciler Greve Gidince İş Başa Düştü: Müşterek Gazete Vakası. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. https://www.academia.edu/27435511/Türk_Basın_Tarihinin_İlk_Grevi_ve_Müşterek_Gazete
- Bengi, H. (2000). Gazeteci, Siyasetçi ve Fikir Adamı Olarak Hüseyin Cahit Yalçın. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Bengi, H. S. (1998). Gazeteci, Siyasetçi ve Fikir Adamı Olarak Hüseyin Cahit Yalçın, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitürü, Ankara.
- Çankaya, Ö. (2019). Millî Mücadele Dönemi’nde Asker Firarileri. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 29, 175-203.
- Gülmez, N. (2005). Yeni Gün'de Cumhuriyet. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S. 62, 7-10.
- Güvenir, O. M. (1991). 2. Dünya Savaşında Türk Basını Siyasal İktidarın Basını Denetlemesi ve Yönlendirmesi. İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayını.
- Kabacalı, A. (1994). Türk Basınında Demokrasi. Ankara
- Karaca, E. (2008). Türk Basınında Kalem Kavgaları. İstanbul: Bizim Kitaplar.
- Koçak, C. (1987). Türk Basını Üzerindeki Yabancı Etkiler. Târih ve Toplum, S. 37, 50-52.
- Ortaç, Y. Z. (1955). Hüseyin Cahit’le bir röportaj. Akbaba, S. 159.
- Öztoprak, İ. (1981). Kurtuluş Savaşı'nda Türk Basını. İstanbul: Tisa Matbaası.
- Rıza, N. (1957). Akbaba, S. 294.
- Tunçay, M. (1999). Türkiye Cumhuriyeti'nde Tek Parti Yönetimi'nin Kurulması. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
- Yüksel, N. (2006). “Fikir Hareketleri” Dergisinde (1933-1940) Hüseyin Cahit’in (Yalçın) Türk Devrimi’ne Bakışı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S. 22, 347-378
