TÜRKIYE’DE 1980-2017 YILLARI ARASINDA FİNANSAL GELİŞMENİN EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ: EKONOMETRİK BİR ANALİZ
Author :
Abstract
Bu çalışma Türkiye’nin finansal gelişmesi ve ekonomik büyüme ilişkisini incelemeyi amaçlamıştır. Finansal gelişmenin ekonomik büyümeye yani arz öncüllü hipotezin geçerliliği analizi yapılmıştır. 1980-2017 yılları arasında finansal gelişmenin göstergesi özel sektöre verilen kredilerin gayri safi yurtiçi hasılaya oranı, ekonomik büyüme göstergesi ise reel gayri safi yurtiçi hasıla verileri ile analiz yapılmıştır. Değişkenlere ait verilerin ekonometrik analizinde korelasyon testi yapılmış, aynı yönlü güçlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Serilerin durağanlıklarını ölçmek için ADF birim kök testi uygunlandıktan sonra seriler durağan hale gelmiştir. ARDL modeli sınır testi ile aralarında %10 anlamlılık seviyesinde eşbütünleşme gerçekleşmektedir. Optimal gecikme uzunluğu Akaike bilgi kriterine göre ARDL (1.0) olarak belirlenmiştir. Değişkenler arasında kısa dönem tahmin analizi yapılmıştır. Finansal gelişmede meydana gelen %1 oranındaki artış kısa dönemde ekonomik büyümeyi 0.781 oranında artırır. Yapısal kırılma testi olarak CUSUM kullanılarak değişkenlerin yapısal kırılma sorunu olmadığı görülmüştür. Değişkenlerin uzun dönemde katsayılarını belirleyebilmek için Sıradan en küçük kareler yöntemi OLS, Tam değiştirilmiş en küçük kareler yöntemi FMOLS, Dinamik en küçük kareler yöntemi DOLS ve Kanonik eşbütünleşme regresyonu CCR yöntemleriyle uzun dönemde katsayıları tahmin edilmiştir. Katsayı tahmin sonuçlarına göre finansal gelişmede meydana gelen %1 oranındaki artış ekonomik büyümede %1 oranından daha fazla bir artış gösterdiği için büyük çarpan yaratmış olduğu görülmektedir. Türkiye için 1980-2017 yılları arasında finansal gelişmede meydana gelen artış ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilemektedir.
Keywords
Abstract
This study, it is aimed to investigate the relationship in Turkey's financial development and economic growth. The validity analysis of financial development to economic growth is the supply-led hypothesis, has been made. The ratio of loans to the private sector to gross domestic product, which is an indicator of financial development, between 1980-2017, to the gross domestic product, and the indicator of economic growth, was analyzed with real gross domestic product data. In the econometric analysis of the data of the variables, a correlation test was made and it was seen that there was a strong relationship in the same direction. The series became stationary after the ADF unit root test was used to measure the stationarity of the series. With the ARDL model boundary test, cointegration takes place at a 10% significance level. The optimal delay length was determined as ARDL (1.0) according to the Akaike information criterion. Short term forecasting analysis was performed between the variables. %1 increase in financial development increases economic growth in the short term by 0.781. It is seen that variables by using CUSUM test as structural break test have no structural break problem. In order to determine the coefficients of the variables in the long term, the coefficients in the long term were estimated by Ordinary Least-Squares method OLS, Full-Modified Least- Squares method FMOLS, Dynamical Least-Squares method DOLS and Canonical Cointegration Regression CCR method. According to the coefficient estimation results, it is seen that the 1% increase in financial development has created a large multiplier since it has increased more than 1% in economic growth. The increase occurred in financial developments effect between the years 1980-2017 economic growth positively for Turkey.
Keywords
- Akel, V. ve Gazel, S. (2004). Döviz Kurları ile BIST Sanayi Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C./S. 0(44): 23-41.
- Bayır, M. (2019). Rusya’nın Türkiye’ye Yönelik Turizm Talebi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Yönetim ve Ekonomi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C./S. 26 (1): 239-261.
- Boyacıoğlu, M.A. (2003). 1980 Sonrası Türk Bankacılık Sektöründeki Gelişmeler Krizlerin Sektör Üzerindeki Etkileri ve İyileştirici Öneriler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C./S. 0(9): 523-538.
- Brown, R.L.; Durbin, J. ve Evans, J.M. (1975). Techniques for Testing the Constancy of Regression Relationship Over Time. Journal of the Royal Statistical Society, Seri B (Methodological), C./S. 0(37): 149-192.
- Calderon, C. ve Liu L. (2003). The Direction of Causality Between Financial Development and Economic Growth. Journal of Development Economics, C./S. 72(1): 321-334.
- Çağıl, G. (2011). 2008 Küresel Kriz Sürecinde Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Perfomansının Electre Yöntemi ile Analizi. Maliye ve Finans Yazıları, C./S. 1(93): 62-64.
- Çoban, Y. (2017). Türkiye Ekonomisi, (6. Baskı). İstanbul: İkinci Sayfa Yayınevi.
- Dıckey, D.A. ve Fuller A.W. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, C./S. 74(366): 427-431.
- Doğru, B. (2014). Türkiye’de Para Talebinin Uzun ve Kısa Dönem Dengesinin ARDL ve VEC Yaklaşımları ile Analiz Edilmesi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, C./S. 10(2): 19
- Erdoğan, N. (2002). Dünya ve Türkiye’de Finansal Krizler. Ankara:Yaklaşım Yayınları.
- Ergür, H. 0. ve Özek Y. (2020). BRICS-T Ülkelerinde Finansal Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C./S.
- Gaytancıoğlu, S. (2010). Rasyonel Beklentiler Teorisi Çerçevesinde Türkiye’de 1994 Krizi. Ekonomi Bilimler Dergisi, C./S. 2(1): 142-143.
- Gregorio, J. D. ve Guidotti P. E.(1995). Financial Development and Economic Growth. World Development, C./S. 23(3): 433-448.
- Gurley, J. G. ve Shaw, S. E. (1955). Financial Aspects of Economic Development. American Economic Review, C./S. 45(4): 515-538.
- https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?Locations=TR adresinden 07.01.2020 tarihinde erişildi.
- Kar, M.; Nazlıoğlu, Ş. ve Ağır H. (2011). Financial Development and Economic Growth Nexus in the MENA Countries: Bootstrap Panel Granger Causality Analysis. Economic Modelling, C./S. 28(1-2): 685-693.
- Kıng, R.G. ve Levine, R. (1993). Finance and Growth: Schumpeter Might Be Right. The Quarterly Journal of Economic, C./S. 108 (3): 717-737.
- Levine, R. ve Zervos, S. (1998). Stock Markets, Bank and Economic Growth. The American Economic Review, C./S. 88 (3): 537-558.
- Nazlıoğlu, Ş. (2010). Makroiktisat Politikaların Tarım Sektörü Üzerinde Etkileri: Gelişmiş ve Gelişmekte olan Ülkeler için Bir Karşılaştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesiü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Özbek, H. ve Keskin, S. (2007). Standart Sapma mı Yoksa Standart Hata mı? Van Tıp Dergisi, C./S. 14(2): 64-67.
- Öztürk, S. ve Gövdere, B. (2010). Küresel Finansal Kriz ve Türkiye Ekonomisine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C./S. 15(1): 377-397.
- Pata, U.K.; Yurtkuran, S. ve Kalça A. (2016). Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C./S. 38(2): 255- 271.
- Peseran, M. H.; Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds Testıng Approaches to the Analyses of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, C./S. 16(3): 289-326.
- Polat, M. A. (2018). Küresel Finans Krizinin Nedenleri. Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C./S. 2(1): 180-181.
- Samargandi, N.; Fidrmuc, J. ve Ghosh, S. (2015). Is the relationship between Financial Development and Economic Growth monotonic? Evidence from a Sample of MiddleIncome Countries. World Development, C./S. 68(4): 66-81.
- Schumpeter, J. (1991). The Theory of Economic Development. Cambridge: Harvard Unıversity Press,
- Uygur, E. (2001). Krizden Krize Türkiye: 2000 Kasım ve 2001 Şubat Krizleri. Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu.
- Ünal, E. (2012). Düzenleme Teorisi: Büyük Buhran ve 2008 Krizi. Ekonomi Bilimler Dergisi, C./S. 4(1):
