Author :
Abstract
Folklor çalışmalarının temelinde Avrupalılar, kendi soylu vahşi dönemlerini görmek ve ulus temelli yeni bir toplum yaratmak için şehirden uzak taşrada yaşayanlara yöneldiler. Bu bağlamda halk bilimi çalışmalarında yirminci yüzyıla kadar halk, eğitimli sınıfla ilkel diye tabir edilen sınıf arasında kalanları tanımlıyordu. Yirmi birinci yüzyılda halk kavramı, değişerek geleneğe sahip bir faktör etrafında birleşen herkesi kapsamıştır. Kutadgu Bilig, yazıldığı dönemin toplum yapısını ortaya koyar. Eserde halk temelde “yöneten ve yönetilen” olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Eserde halk geniş anlamda yönetilen insanları kapsamaktadır. Alt katmanda ise yönetilenler toplumsal konumlarına göre on üç sosyal sınıfa ayırılır. En alt grubun üzerinde ise diğer topluluklardan nitelikleri ve davranışları tamamen farklı olan “kara budun” yer alır. Kara budun, cahil, görgüsüz, karnını doyurmayı düşünen vd. özellikleriyle olumsuzlanarak aktarılır. Bu çalışmada halk kavramının Kutadgu Bilig’deki yeri sorgulanırken eserde nasıl yer aldığı da çözümlenecektir. Böylelikle Kutadgu Bilig üzerinden geçmişten günümüze halk, dolaysıyla Türk toplum yapısı halk bilimsel açıdan bütüncül bir yaklaşımla incelenecektir.
Keywords
Abstract
On the basis of folklore studies, Europeans turned to rural people to see their noble wilderness and create a new nation-based society. In this context, in folklore studies, until the twentieth century, the people defined what was between the educated class and the so-called primitive class. In Turkish folklore studies, the concept of folk was reflected to us as it first appeared in the West. In this context, pioneering studies of folklore were carried out on people living in villages far from the city. In the twenty-first century, the concept of the people included everyone who changed and united around a factor of tradition. Yusuf Has Hacip, while revealing the structure of the society at the same time expressed how an ideal society should be. In Kutadgu Bilig, the people are basically divided into two as ve ruled and ruled.. In the work, the public includes people who are managed in a broad sense. In the lower tier, the governed are divided into thirteen social classes according to their social position. Above the bottom group is the bud black bud un, whose qualities and behavior are completely different from other communities. Black budun, ignorant, manners, et al. properties are transferred negatively. In this study, while questioning the place of folk concept in Kutadgu Bilig, how it takes place in the work will be analyzed. Thus, the people from the past to the present and therefore the structure of the Turkish society will be examined with a holistic approach from the scientific point of view.
Keywords
- Arat, R. R. (2007). Kutadgu Bilig I Metin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Burke, P. (1996). Yeniçağ Başında Avrupa Halk Kültürü. İstanbul: İmge Kitabevi.
- Cocchiara, G. (2017). Avrupa’da Folklor Tarihi. (Yerke Özer, Çev.). Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
- Çavuşoğlu, A. (2012). Kutadgu Bilig’in Üç Boyutu ve Toplum Sınıflandırması. Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, 4(13), 75-96.
- Çobanoğlu, Ö. (2005). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
- Dilâçar, A. (2016). Kutadgu Bilig İncelemesi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Dundes, A. (2003). Halk Kimdir. Metin Ekici (Çev.), Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar içinde (ss. 1- 30). Ankara: Millî Folklor Yayınları.
- Ekici, M. (2000). Halk, Halk bilgisi ve Halk Bilimi. Millî Folklor Dergisi, (45), 2-8.
- Ekici, M. (2008). Türk Halk Kültürü Araştırmalarında Dün, Bugün ve Yarın. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 1(1), 11-26.
- Gökalp, Z. (1978). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
- Gümüş, İ. (2019). Süleyman Sûdı ’nin Türk Folklor Tarihindeki Yeri. Millî Folklor Dergisi, (123), 124-133.
- Levend, A. S. (1968). Halk ve Tasavvufi Halk Edebiyatı. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, (207), 171-185.
- Oğuz, M. Ö. (2013). Türkiye’de Folklorun İlk Makaleleri. Millî Folklor Dergisi, (99), 5-14.
- Oğuz, M. Ö. (2006) Araştırmaların Tarihi, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, (Editör: M. Öcal Oğuz, Ankara: Grafiker Yayınları.
- Ong, W. J. (2007). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (Sema Postacıoğlu Banon, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Sanders, B. (2010). Öküzün A’sı: Elektronik Çağda Yazılı Kültürün Çöküşü ve Şiddetin Yükselişi. (Şehnaz Tahir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Tekin, T. (1998). Orhon Yazıtları. İstanbul: Simurg Yayınları.
- Türkeş-Günay, U. (2009). Türk Kültürüne Eleştiri. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yıldırım, D. (1998). Türk Bitiği: Araştırma/İnceleme Yazıları. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
- Yusuf Has Hacib. (2008). Kutadgu Bilig. (Çetin Şan ve Serap Tuba Yurtsever, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
