Author :
Abstract
Eğitim camiası, içerisinde bulunulan dönemde önemli yenilikler ve değişimler yaşamaktadır. Yüz yüze eğitimle ilgili çağın gereklerine uygun birçok uygulama ve materyal geliştirilirken, ortaya çıkan salgın bu çalışmaların uzaktan eğitimle dijital platformlara taşınmasını gerekli kılmıştır. Uzaktan eğitim uzun zamandır bilinen ama çoğu kesim tarafından kullanılmaktan kaçınılan bir durumken yaşanan Covid-19 pandemi dönemi ile birlikte mecburi bir süreç haline gelmiştir. Bu sürecin Z Kuşağı olarak adlandırılan yaş gurubunun okul dönemine denk gelmesi eğitim camiasının kendini her açıdan daha güncel hale getirmesinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Günümüz eğitiminin misyonu eleştirel düşünebilen, nüansları fark edebilen, araştıran, değişime ayak uydurabilen ve sahip olduğu bilgiyi farklı alan ve mecralarda kullanabilen bireyler yetiştirmektir. Revize edilen Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) programlarında da dijital çağın gereklilikleri göz önüne alınarak planlamıştır. Bu bağlamda eğitimin her sahasında olduğu gibi sosyal bilgiler öğretiminde de birçok duyuya hitap eden ve deneyimlemeye olanak sağlayan öğretim süreci mühim yer tutmaktadır Sosyal bilgiler öğretim programı içerisinde yoğunlukta bulunan soyut kavramların öğretiminde görsel materyal kullanımı öğrenciyi güdülemektedir. Görsel materyallerden biri olan çizgi romanın kullanılması ise bazı olguların anlamlandırılmasına, kalıcı olmasına ve farklı perspektifinden analiz yapabilmeye olanak sağlamaktadır. Eğitimin her düzeyinde eğitimcilerin rahatlıkla başvurabileceği özgün bir materyal olan çizgi roman resim ve yazıyı bir uyum içerisinde sunmaktadır. Bu bağlamda sınıfta çizgi romanla ders anlatımı gerçekleştirilirse, çoklu öğrenme ortamı oluşturularak; çizgi romanın 5 duyuyu harekete geçirmesi sağlanacaktır. Özellikle çizgi roman aracılığıyla öğrenme konusunda bireye; motivasyon sağlama, duygularını doğru ifade edebilme, soyut konuları somutlaştırma gibi imkanlar sunmaktadır. Dünyada dokuzuncu sanat olarak kabul gören çizgi roman zamanın durağanlığını kırmaktadır. Çizgi romanın şimdi, gelecek ve geçmiş zamanı aynı anda sunup; bireylerin sentez gücüyle kendi öğrenmelerine yardımcı olup, öğrenmeyi daha kalıcı hale getirmektedir. Tüm bunların yanında dijital çağın gereklilikleri doğrultusunda artık çizgi romanlar sadece geleneksel basımla değil web ortamlarında ve programlar yoluyla da tasarlanabilmektedir. Bu çalışmada web 2.0 araçlarından Pixton adlı siteden yararlanarak bir çizgi roman materyali geliştirilmeye çalışılmıştır. Geliştirilen materyal; sosyal bilgiler dersi 6.sınıf, etkin vatandaşlık öğrenme alanındaki yönetim şekilleri konusunda 67 panelden oluşmaktadır. Öğrencilerin deneyimleme fırsatı bulamadığı ve soyut olduğu bilinen yönetim şekilleri konusunda dijital ortamda eğitici çizgi roman materyali hazırlanmıştır. Araştırmanın amacı dijital çizgi roman tasarlanma sürecini nasıl inşa edildiği, ne tür yollar izlendiği, nelere dikkat edildiği gibi detayların ve de ortaya çıkan materyalin ilgililerle paylaşılmasıdır. Ayrıca hazırlanan eğitici çizgi roman materyalinin, ders ortamını zenginleştirmesi, öğrenciyi merkeze alarak aktif öğrenmeye imkan sağlaması ve de materyalin hem yüz yüze hem de uzaktan eğitimde kullanılabileceğini düşünülmektedir. Bu bakımdan her branştan eğitimciye ve de yapılacak benzer çalışmalara katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Keywords
Abstract
The field of education has been experiencing significant changes today. While many application and materials were being developed, the pandemic made the transformation of them into digital World necessary. Distance education was known but dis-preferred for a long time; however, it has become mandatory with Covid-19 pandemic. The school years of Generation Z and the time of pandemic has overlapped, which revealed the necessity to freshen the field of education in many terms. The mission of education today is to raise students who can think critically, notice differences, adapt to changes, and use her/his knowledge in different fields. Thus, the revised Turkish Ministry of Education has updated the curriculum accordingly with the needs of digital age. In this sense, learning processes addressing multiple senses and experience has a fundemantal place in social studies education, too. The use of visuald while learning abstract concepts in social studies education motivates students. The use of comics, one of these visuals, helps students understand concepts, analyze from different perspectives and permanent learning. Comics present visuals and written message together and it can be used for any level of education. As an original material, comics trigger five senses and create multiple sensory learning environment. Comics create chances for studens such as motivation, expressing feelings correctly, and objectifying abstract concepts. Comics break the stability of time, and it is identified as the ninth art of the World. Comics help permanency of learning by presenting the past, present and the future together. Along with these, comics can be designed in digital platforms. In this study, digital comics material was developed using Pixton, one of the web 2.0 tools. The material was developed for governing styles subject in 6th grade, and it consists of 67 panels. The ‘governing styles’ subject was chosen deliberately as students do not have the chance to objectify or experience the content. The aim of this study is to share how digital comics design is structured, which principles are used and which criteria is followed with related shareholders. Also, it is hypothesized that the designed material would enrich the learning environment, empower learning, activate the students in the learning process, and be used through distance education process. In this sense, the study aims to contibute educators from every field and future studies.
Keywords
- Ak. M.M.; Erdoğan M.F. ve İlhan, G.O. (2020). Görsel Bir Öğretim Materyali Olarak Dijital Çizgi Roman Tasarımı: Gezdim, Gördüm, Öğrettim. Jounal of History School (JOHS), 13(7): 2458-2484.
- Akın, S. (2019). Hayal Kahramanları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Alpin, H. (2002). 1001 Soruda Çizgi Roman. İstanbul: İnkılap Yayınları.
- Alpin, H. (2006). Çizgiroman Ansiklopedisi. İstanbul: İnkilap Kitabevi.
- Alsaç, Ü. (1994). Türkiye’de Karikatür, Çizgi Roman ve Çizgi Film. İstanbul: İletişim yayıncılık.
- Arizpe, E. (2001). Letting the Story Out: Visual Encounters with Anthony Browne's The Tunnel. Reading Literacy and Language, 35(3): 115-119.
- Aşçı, A. U. (2020). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Çizgi Romanların Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69): 868-889.
- Bruner, J. S. (1990). Acts of Meaning. Cambridge & London: Harvard University Press.
- Cantek, L. (2019). Türkiye’de Çizgi Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Ceran, K. (1997). Dünya’da Çizgi Roman. Sanat Dünyamız, 22(64): 5-39.
- Cihan, N. (2014). Eğitsel Araç Olarak Çizgi Romanın Ilköğretim 8. Sınıf Ders Konularına Uyarlanması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (JERT), 3(3): 315-320.
- Çelikkaya, T. (2017). Sosyal Bilgiler Dersinde Araç-Gereç ve Materyal Kullanımının Önemi. (Editörler: Ramazan Sever ve Erol Koçoğlu). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı İçinde (s.39-68). Ankara: Pegem Akademi.
- Çilenti, K. (1984). Eğitim Teknolojisi ve Öğretim. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
- Dere, İ. ve Ateş, Y. (2020). Sosyal Bilgiler Derslerinde Teknolojik Araç ve Materyal Kullanımı: Bir Durum Çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2): 496-514.
- El Refaie, E. and Hörschelmann, K. (2010). Young People’sreadings of a Political Cartoon and the Concept of Multimodalliteracy. Discourse: Studies in the CulturalPolitics of Education, 31(2): 195207.
- Gülersoy, A.E. ve Türkal, B. (2020). Oluşturma-Geliştirme Açısından Sosyal Bilgiler Öğretiminde Bir Öğretim Materyali Olarak Çizgi Roman Kullanımı. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 6(2): 299-326.
- Gündüz, M. (2012). Mustafa Satı Bey ve Eğitim Bilimi. Ankara: Otorite Yayınları.
- Hatfield, C. (2000). Graphic Interventions: Form and Argument in Contemporary Comics. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Connecticut.
- ISTE. (2016). The ISTE National Educational Technology Standarts and ISTE Standarts for Students. http://www.iste.org/standards/standards/for-students adresinden 13.09.2020 tarihinde erişildi.
- İlhan, G. O. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Çizgi Romanların Kullanımı, Yayımlanmış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- İlhan, G.O. ve Oruç, Ş. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Çizgi Roman Kullanımı: Teksas Tarihi. Eğitim ve Bilim, 44(198): 327-341.
- İlhan, G.O.; Kaba, G. ve Şin, M. (2020). Use of Digital Comics in Distance Education in Covid-19. International Conference on Studies in Education and Social Sciences (ICSES) 3-6 December İçinde (s.11)
- Kara, C.; Topkaya Y. ve Şimşek U. (2012). Aktif Vatandaşlık Eğitiminin Sosyal Bilgiler Programındaki Yeri. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks (ZfWT), 4(3): 147-149.
- Keskin, A. ve İlhan, G.O. (2020). Sosyal Bilgiler Dersi Değerler Eğitimine Yönelik Dijital Çizgi Roman Materyal Tasarımı: “Gizli Labirent”. ERPA International Congresses on Education İçinde (s.47).
- Kireçci, Ü. (2008). Çizgi Roman Senaryosu. İstanbul: Crea Yayıncılık
- Koutnikova, M. (2017). The Application of Comics In Science Education. Acta Educationis Generalis, 7(3): 88-98.
- Kurt, S. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Çizgi Roman Kullanımına İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Görüşlerinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Mc Vicker, C.J., (2007). Comic Strips as a Text Structure for Learning to Read. The Reading Teacher, 6(1): 85-88
- McCloud, S. (2019). Çizgi Romanı Anlamak. (Çev. C. Ülgen). İstanbul: Sırtlan Kitap.
- Mclaughlin, M. J. (2013). Rise of the Eco-Comics: The State, Environmental Education and Canadian Comic Books, 1971-1975. Revue de la Culturematérielle.
- MEB. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Ankara: TTKB yayınları.
- Meydan, A. (2018). Beceri Eğitimi. (Editörler: Abdulkadir Uzunöz ve Vedat Aktepe). Özel Öğretim Yöntemleri II İçinde. Ankara: Pegem Akademi.
- Mishra, P. and Koehler, M.J. (2006). Technological Pedagogical Content Knowledge: A Framework For Teacher Knowledge. Teachers College Record, 108(6): 1018-1048.
- Missiou, M. and Stefos, E. (2013). Environmental Education Through Comics and Internet Applications. A Case Study in High School. Journal of Environmental Protection and Ecology, 13(3): 2013-2019.
- Mutlu, Z. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Bilgiler Öğretiminde Çizgi Roman Kullanımına Yönelik Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
- Öztürk, C. (2015). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Bir Bakış. (Editör: C. Öztürk). Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde. Ankara: Pegem Akademi.
- Safran, M. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretimine Bakış. (Editörler: B. Tay ve A. Öcal). Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde. Ankara: Pegem Akademi.
- Seferoğlu, S.S. (2009). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
- Silva, A. B. D.; Santos, G. T. D. and Bispo, A. C. K. D. A. (2017). The Comics as Teaching Strategy in Learning of Students in an Undergraduate Management Program. RAM. Revista de Administração Mackenzie, 18(1): 40-65.
- Taşpınar, M. (2016). Öğretim İlke ve Yöntemleri. İstanbul: Edge Akademi
- Temel, A. ve İlhan, G.O. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İnsan Hakları Konusunda Malcolm X Çizgi Romanının Kullanımı Hakkında Görüşleri. VI. Yıldız Sosyal Bilimler Kongresi Bildiri Özet Kitabı İçinde (s. 427), İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Topkaya, Y. ve Doğan Y. (2020). 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersindeki “Çevre Sorunları ve Çevreyle İlgili Örgütler” Konularının Öğretilmesinde Eğitici Çizgi Romanların Etkisi: Karma Bir Araştırma. Türk Eğitim Derneği Dergisi (Tedmem). 45(201): 167-188.
- Topkaya, Y. (2014). Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersinde Eğitici Çizgi Roman Kullanımının Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenmelere Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Tuncer, N. (1993). Çizgi Roman ve Çocuk. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
- Ünal, O. ve Demirkaya, H. (2019). Eğitici Çizgi Romanın Sosyal Bilgiler Dersinde Kullanılmasına Yönelik Yarı Deneysel Bir Çalışma. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 0(40): 92-108.
- Yağlı, A. (2017). Modern Bir Anlatı Sanatı Olarak Çizgi Roman. İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Yalın, H.İ. (2010). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- https://esenler.bel.tr/haberler/genel/canli-yayinda-karikatur-cizdiler/ adresinden 11.09.2020 tarihinde erişildi.
- http://kultur.istanbul/arsiv/www.kultur.istanbul/tr/ibb-cizgi-atolyesi-yeni-donem-kayitlari-basladi- haber-1366.html adresinden 10.09.2020 tarihinde erişildi.
- http://www.kadikoyart.com/cizgiroman.html/ adresinden 03.09.2020 tarihinde erişildi.
- https://www.makebeliefscomix.com/ adresinden 05.09.2020 tarihinde erişildi.
- https://www.pixton.com adresinden 3.09.2020 tarihinde erişildi.
- http://www.sancaktepe.bel.tr/tr/guncel-haberler/turkiyenin-ilk-cizgi-roman-okulu-sancaktepede-acildi- 1 adresinden 10.09.2020 tarihinde erişildi.
- https://www.storyboardthat.com/ adresinden 05.09.2020 tarihinde erişildi.
